The Black Lips: “Het was fijn om eens niet recht tegenover de popcultuur te staan”
24 januari 2020
Wie afgelopen najaar de nieuwste single Gentleman van de onverwoestbare Amerikaanse garagerockers The Black Lips luisterde, kwam voor een verrassing te staan. Weg was het geschreeuw en de schurende riffs, in plaats daarvan was een zowaar haast fijngevoelige tekst waarop frontman Cole Alexander constateert dat zijn middelvinger te dik is geworden van al het opsteken ervan en daarbij een vrolijk tokkelende akoestische gitaar.
Tekst Reinier van der Zouw
Foto’s Nick Helderman
Jawel, The Black Lips go country. Album nummer negen Sing In A World That’s Falling Apart is dan ook een volbloed country-plaat geworden. Of nou ja, volbloed… The Black Lips zouden The Black Lips niet zijn als er niet wat kwinkslagen in zaten. Wij troffen Alexander en drummer Oakley Munson op een namiddag in Amsterdam om ze aan de tand te voelen over dit nieuwe project.
Was er een directe aanleiding waardoor jullie een country-plaat wilde maken?
CA: “Er heeft altijd al wel een beetje country in onze muziek gezeten, maar ik denk dat we er nu voor het eerst echt op focusten. Toevallig is er best wat buzz rond country nu, dus het was ook wel eens cool dat de mainstream-cultuur zich op hetzelfde gebied bevond als waar wij in geïnteresseerd waren. Dus dat was niet bewust, maar het was fijn om eens niet recht tegen over de popcultuur te staan.”
Ik kan me voorstellen dat Lil Nas X met zijn country-hiphop hit Old Town Road het genre in Amerika nogal een boost gaf.
CA: “Ja! Dat was erg fijn. Hij komt net als wij uit Atlanta en het was verfrissend om, terwijl een boel dingen zoals de politiek veel verdeeldheid zaaien, iets te hebben dat mensen bij elkaar bracht. Hij kreeg oude, witte rednecks en jonge, zwarte kids in de stad aan het dansen op hetzelfde nummer. En ik ben er natuurlijk trots op dat hij uit Atlanta komt. Dat gooide wat extra olie op het vuur. Het is op zich niet iets nieuws. Er zijn zwarte cowboys en zwarte country-artiesten geweest sinds Amerika ontstond, maar mensen komen daar volgens mij nu pas achter. Wat cool is, want zeker die zwarte cowboys waren enorm bad ass. Allemaal cooler dan John Wayne ooit geweest is. Het is zo’n lange traditie die eigenlijk vergeten is, dus het is cool om te zien dat de nieuwe generatie het een soort update geeft. Hiphop en country hebben sowieso meer gemeen dan mensen denken. We hebben ook wel eens overwogen om ons zelf aan zo’n fusie te wagen.”
OM: “Drie jaar geleden hadden we het hier met elkaar al eens over gehad. Toen had je een nieuw subgenre, hickhop, wat hele platte country-rap was. In feite gewoon gangster-rap, maar dan met een country-laagje, dus ging het over shotguns en ‘confederate flags’. Nooit zo goed als Lil Nas X natuurlijk. Het was erg low-budget, ze verkochten hun platen in truckstops. Dus we overwogen om ons in zo’n vreselijk subgenre te begeven, om te kijken of we het beter konden maken. Dat was een geweldig idee toen ik dronken was, maar uiteindelijk hebben we het maar niet gedaan.”
Was het een makkelijk album om te maken?
OM: “Het moeilijkste was denk ik dat country-liedjes écht liedjes moeten zijn. Niet gewoon een lekkere riff met wat geschreeuw er overheen. Maar als je dat dan hebt, is het juist weer makkelijker om het op te nemen, want als de basis goed is, is het eindresultaat dat ook, wat je verder ook doet. Het duurt gewoon iets langer om de lyrics goed te krijgen.”
CA: “Ja, bij punk schreeuw je er gewoon overheen. Dit is allemaal wat rustiger, dus dan kan je je met de teksten niet verstoppen achter een geluidsmuur. Je moet ze wat aandacht geven, want mensen gaan ze horen. Dus we moesten wat meer ons best doen qua lyrics, wat uiteindelijk erg goed voor ons was, denk ik.”
Was het lastig om de balans te vinden tussen een country-plaat en een Black Lips-plaat?
OM: “Het was best een natuurlijk proces. We maakten ons er niet heel veel zorgen om, maar zelfs als we meer ons best hadden gedaan om er een country-album van te maken, had hij denk ik nog steeds zo geklonken.”
CA: “Er is een hoop poeha over wat echte country is of niet, maar wij hoeven niet per se ‘echt’ country te zijn. Wat mensen zien als authentieke country wordt sowieso nog maar weinig gemaakt. Net als dat er zat mensen in Amerika rondlopen met cowboyhoeden, maar er toch maar weinig echte cowboys meer zijn. Heel veel maakt het ook niet uit. Er zijn ook mensen uit Australië die prima country maken, net als dat ook heus niet alle goede punk uit New York City komt. Het kan overal vandaan komen, zulke genres gaan meer om de houding die je meeneemt.”
Waren er nummers die tijdens het opnameproces verschillende vormen aannamen?
OM: “Albumopener Hooker Jon had ooit een intro met een rap bovenop een Neil Young-sample.”
CA: “Dat was één van die Lil Nas X-achtige dingen die we overwogen.”
OM: “Maar die sample had ons tienduizend euro gekost, dus dat werd hem niet. We bewaren hem denk ik voor onze volgende mixtape.”
CA: “Als je bijvoorbeeld ooit een Beatles-sample op een rapnummer hoort, staat dat nummer altijd op een mixtape, want voor een officiële release kan niemand zich dat veroorloven. Maar er staat wel een soort sample op het album: Get it On Time is gebaseerd op een nooit afgemaakt nummer van The Velvet Underground. Wat wij dus in feite afgemaakt hebben. Onze versie is blijkbaar goedgekeurd door John Cale.”
Hoe gingen jullie te werk om dat nummer af te maken?
OM: “Lou Reed had er een paar regels tekst voor geschreven, dus dat was een goede basis. Het slaat misschien nergens op, maar ik heb een kleine séance gehouden. In een compleet stille kamer dacht ik aan Lou Reed en wat hij zou willen schrijven en zette ik alles dat in mij naar boven kwam op papier. Het betekent dus niet echt iets, maar volgens mij werkte dat wel, ik had er denk ik ook niet te veel over na moeten denken.”
CA: “Ik ben een groot voorstander van dat iedereen zijn eigen interpretatie aan onze teksten moet kunnen geven. Zo zit in de tekst van dat nummer de naam Ritchie. Wij hadden ooit een gitarist die zo heette, hij was een wat oudere knul op mijn middelbare school, dus we keken toen allemaal best wel naar hem op. Dus Ritchie is altijd onze vriend geweest en hij is dol op The Velvet Underground, dus als hij dit nummer hoort vraag ik mij af of hij misschien denkt dat het over hem gaat. En als hij dat denkt, kan het net zo goed waar zijn. Dus voor mij gaat het nu eigenlijk ook daar over, zelfs als dat strikt genomen misschien niet zo is.”
Waren de lyrics een gedeeld proces?
CA: “Soms. Een van mijn favoriete nummers op het album is de opener, Hooker Jon, die heb samen met Oakley geschreven. Ik was aan een nummer begonnen, waarmee ik een beetje was vastgelopen en hij had ook zo’n soort nummer, dus die hebben we bij elkaar gegooid. The Beatles deden dat ook. Paul en John namen ook wel eens twee nummers en smeten die dan op een of andere manier bij elkaar. Dus dat probeerden wij ook maar eens, maar uiteindelijk paste ze verrassend goed bij elkaar.”
OM: “Het kan tot een beter nummer leiden, tot iets interessanters. Via die methode wordt een nummer een collage van woorden, die als het goed is een betekenis hebben, maar een compleet andere betekenis dan als je het in je eentje had geschreven.”
Welke delen van Hooker Jon kwamen van wie?
CA: “De coupletten kwamen uit mijn nummer en het refrein uit die van hem. De coupletten nemen je mee op reis over de weg en bij het refrein stop je bij een truckstop. En misschien proberen wat mensen je mee te nemen, zoals truckers jonge kerels mee proberen te nemen bij truckstops.”
OM: “Het is in feite een behoorlijk seksueel nummer, over minderjarige prostitutie. In de buurt waar ik een tijdje woonde in Los Angeles, was er een grote scene aan jonge, mannelijke, travestiet-prostituees. In die straat wonen vrijwel alleen maar gezinnen, maar ‘s nachts staan er rijen met jongens verkleed als meisjes. En ook niet overtuigend, ze hebben nog steeds baarden, ze hebben gewoon ook jurken aan. Maar jouw deel van het nummer was al een aantal jaar oud, toch?”
CA: “Klopt. Ik wilde destijds eigenlijk gewoon een Bob Dylan-ripoff maken, maar het overlapte toevallig met een paar van zijn thema’s. In Los Angeles zie je dat soort dingen iedere dag. Het viel mij eerst niet eens op, maar ik liep een keer ’s nachts door een deel van de stad waar ik normaal niet te voet kwam en sindsdien zie ik ze overal. Maar mensen knijpen een oogje dicht.”
OM: “De kern van het nummer zit hem in dat ik vaak in die buurt rondreed, wanhopig op zoek naar een parkeerplek, want dat is echt onmogelijk daar. Als ik dat dan deed, werd ik constant aangehouden door die jongens. Omdat ze zagen dat ik maar rondjes bleef reden, dus er vanuit gingen dat ik daar voor hen was, op zoek was naar eentje om mee naar huis te nemen. Dus ze flashten me constant en deden allerlei dansjes. Als ik dan eindelijk ergens had geparkeerd en naar huis liep, zag ik er vaak uit zoals ik er nou eenmaal uit zie na een rock-‘n-roll-show, met een strakke broek aan en met iets dat eruitziet als een pruik op mijn hoofd, dus dan werd ik aangehouden door auto’s, omdat ik er uitzag alsof ik bij de prostituees hoorde. Dus ik heb beide kanten van die situatie meegemaakt.”
Zijn er nog meer nummers op het album door iets beïnvloed dat zo dichtbij jullie staat?
CA: “Het nummer Angola Rodeo, misschien. We gingen naar een rodeo in een gevangenis. De gevangen die daar al wat langer zitten en zich goed gedragen mogen daar aan meedoen. Dat is heel bijzonder om te zien. Het is een van de vrolijkere, leukere nummers geworden, wat enigszins ironisch is, want de gevangenis kan een nogal deprimerend onderwerp zijn. En we vinden ook wel dat er heel wat zou moeten veranderen in die sector. Maar tijdens die rodeo was het duidelijk dat alle deelnemers het zoveel mogelijk naar hun zin hadden als mogelijk was. Het was voor ons erg leuk om daarnaar te kijken, maar tegelijkertijd gaf het ons ook meer empathie voor hun situatie.”
De naam van het album, The Black Lips Sing In A World That’s Falling Apart, kun je zonder al te veel fantasie herleiden naar onze huidige tijd, maar de sound van het album is dan weer bijna ouderwets. Was dat contrast bewust?
CA: “Ik denk dat ons voornaamste doel was om ouderwetse, tranentrekkende nummers te schrijven en daar paste die titel goed bij. Maar ik denk ook dat je op bijna ieder moment in de geschiedenis wel zou kunnen zeggen dat het eind van de wereld in zicht leek.”
OM: “Ja, ik kan je in iedere tijd in de geschiedenis wel iets aanwijzen dat net zo erg is als dat wat we nu doormaken. En daar werd dan ook altijd doorheen gezongen, dat is toch altijd iets dat je situatie een soort van oké kunt maken. Het is wel waar dat het nu meer dan ooit voelt alsof mensen er ook mee bezig zijn dat de wereld uit elkaar lijkt te vallen. Toen er een nucleaire wapenwedloop was en we klaar waren om elkaar op te blazen was daar volgens mij minder constante aandacht voor dan voor de situatie nu.”
De plaat is dus ook niet echt beïnvloed door iets dat in de wereld speelt op het moment?
CA: “Niet echt belangrijke issues. De inhoud van onze teksten is meestal niet bepaald relevant of diepzinnig. Maar er is altijd wel iets dat ons inspireert. Jeff (Clarke, gitarist, red.) schreef het nummer Chainsaw over een vriend die zijn hond kwijt was geraakt. Die hond was super oud, dus hij was een zwembad voor hem aan het bouwen, dat die hond kon gebruiken als geriatrische, fysieke therapie, maar de hond liep weg door de poort toen hij daarmee bezig was. Dus eindigde het zwembad als een gigantisch leeg graf voor zijn vermiste hond. Maar nadat het nummer al was gemaakt, vond hij zijn hond op Craigslist. Compleet vermagerd en uitgehongerd, maar hij had hem terug. Dus dat is een erg verdrietig nummer, maar toch met een happy ending.”
Een nummer met een titel als Dishonest Men klinkt ook wel alsof het over iets relevants voor onze tijd kan gaan, maar dat is dus ook niet zo?
OM: “Nee, dat nummer gaat over Gone With The Wind. Maar iets dat een paar jaar oud is kan natuurlijk nog steeds relevant zijn, dit onderwerp is dan toevallig honderdvijftig jaar oud. Jared (Swilley, bassist, red.) schreef dat nummer en hij schrijft sowieso graag over geschiedenis en historische gebeurtenissen of personen. Dat vind ik zelf ook fijner dan over relevante politieke of sociale thema’s schrijven, want dat is erg moeilijk. Ik heb het weleens geprobeerd, maar het eindresultaat ligt altijd erg zwaar op de hand, dus dat laat ik liever over aan Bob Dylan of Patti Smith of wie dan ook. Mensen horen tegenwoordig ook al wel genoeg nieuws, denk ik. En dat gaat ook heel snel. Ik zou zelf geen nummer over iets waar ik mensen al over heb horen ruziën willen horen. Waar ik alle kanten al van gehoord heb.”
CA: “Ik kies sowieso niet graag een kant in de muziek. Zelfs als je op het moment van schrijven denkt dat je gelijk heb, kan je er later zomaar achter komen dat je fout zit.”
OM: “Er speelt ook nog mee dat ik geen winst wil maken op iemand anders zijn ongeluk. Je kunt natuurlijk een nummer schrijven over iemand die onterecht is neergeschoten of is aangevallen door politie, maar waarom doe je dat? Om aandacht te geven aan die zaak, of om jezelf populair te maken? En was die persoon je vriend, of was het iemand die je niet kent?”
CA: “Als je een groter bereik hebt, heb je natuurlijk ook meer kracht. Neem Bob Dylan, die een van de grootste artiesten ter wereld was toen hij Hurricane schreef, over een bokser die onterecht in de gevangenis zat. Daar had die man ook echt wat aan. Niet om te zeggen dat wij niemand zouden kunnen helpen, maar dan zouden we wel iets willen vinden dat nog niet compleet dood is gediscussieerd op Twitter, maar dat juist onder de radar gevlogen is. En daar zouden we dan tactvol mee om gaan. Het is niet iets waar we per se op tegen zijn, maar we zijn er wel voorzichtig mee en als we het zouden doen, zouden we het ook góéd willen doen.”
Denken jullie dat de sound van deze plaat voor herhaling vatbaar is?
CA: “Ik denk niet dat we hem teveel vast zouden willen houden, want het wordt misschien al snel kitscherig, maar ik heb wel het gevoel dat we er nog meer uit kunnen halen. En we hebben er wel veel van geleerd, dus het blijft waarschijnlijk nog wel even om ons heen hangen.”
OM: “Het is lastig om te voorspellen. Zelfs met dit album moesten we ook maar zien wat het werd. Het is natuurlijk wel een beetje een country-album geworden, dat hebben we een beetje geforceerd, maar het klinkt nog steeds niet als de country die in de Top 40 staat.”
CA: “Om een beetje terug te komen op wat ik al eerder zei, ik doe geen poging om ‘echte country’ te maken. Maar ik denk wel dat country een stuk diverser is dan mensen denken. Net als bij punk hebben sommige mensen hele vaste regels over wat het genre moet zijn, maar voor mij ben je juist punk als je die regels breekt. Suicide had geen gitaren, maar die zijn voor mij meer punk dan iedere willekeurige band die dat wel heeft, want ze doen iets dat je niet verwacht.”
Welke regels van de country denk je dat jullie gebroken hebben?
CA (lacht): “Allemaal, denk ik.”
OM: “We hebben geen fiddle, dat is er sowieso eentje. Ik weet even niet meer hoe het heet, maar er is een nummer met regels voor een perfect country-nummer. Uit mijn hoofd: je moet zingen over de gevangenis, je moet zingen over momma, je moet zingen over drinken en over treinen en trucks. Gevangenis, check. Het nummer zegt niks over honden, maar ik vind dat dat wel een zesde regel mag zijn.”
CA: “Die kan compenseren voor eentje die wij missen.”
OM: “Precies! We hebben het volgens mij nooit over drinken, of nou ja, dat moet vast wel ergens ter sprake zijn gekomen.”
CA: “In Gentleman!”
OM: “Maar geen trucks, verdomme. En geen momma.”
CA: “Als je door de teksten heengaat duikt er vast wel ergens een momma op. Wacht, volgens mij zit er eentje in Gentleman!”
Dan klinkt het alsof…
OM (enthousiast): “Ja! We hebben geen enkele regel gebroken, het is een perfect country-album!”
CA: “Ik verwacht hem nog steeds niet terug te zien in de country-sectie van een platenzaak, maar daar kan ik mee leven.”
Het nieuwe album van The Black Lips is vanaf vandaag uit, deze zomer is de band bevestigd voor Dour Festival en Best Kept Secret.