Puma Blue speelt met licht en donker: “Wanneer ik luister naar mijn oude materiaal, hoor ik wel dat het niet goed ging met me”
5 februari 2021
Op een druilerige dinsdagmiddag bel ik de vijfentwintigjarige Jacob Allen, afkomstig uit Engeland en beter bekend als voicemailballad-producer en -artiest Puma Blue. Ik kijk uit het raam, het regent, terwijl ik wacht tot de telefoon overgaat.
“Hi, this is Jacob”, klinkt het met een krakerige stem uit de telefoon.Toepasselijk: de rommelige geluidskwaliteit van het telefoongesprek is vergelijkbaar met het lofi-geluid dat zo kenmerkend is voor de muziek van Puma Blue. De zachtaardige stem van Allen herken ik uit duizenden, ik zou er uren naar kunnen luisteren. En gelukkig kan dat, want er staan al meerdere singles, EP’s en een liveplaat op zijn naam. We spraken de artiest over zijn eerste echte album, genieten van slechte films, het uiten van je emoties, mannelijkheid en meer.
Bandcamp en slapeloosheid
In 2014 zette Allen, toen nog zonder artiestennaam, zijn eerste track Only Trying 2 Tell U (demo) online op Bandcamp: een melodisch lofi nummer, tijdens een slapeloze nacht opgenomen met een laptop. Pas drie jaar later volgde de release van een eerste EP, Swum Baby. In 2018 kwam Blood Loss uit en afgelopen jaar onthulde Allen een intiem livealbum genaamd on his own. Live At Eddie’s Attic, Atlanta. Inmiddels hebben Puma Blue’s ambientrock, gothic r&b, dream soul en voicemailballads miljoenen streams op Spotify en YouTube. Niet zo makkelijk in een hokje te plaatsen: Allens inspiratie komt van overal, maar vooral van oudere en klassieke muziek. Een greep uit zijn inspiratiebronnen laat duidelijk zien dat hij niet bang is om te experimenteren met verschillende stijlen. Artiesten als D’Angelo, Björk, Radiohead, Sade, J Dilla, John Frusciante en Jeff Buckley drukten een stempel op zijn werk.
Vrijwel alles wat Puma Blue doet, sluit op elkaar aan. Zijn bedachtzame persoonlijkheid en artistieke interesses komen tot uiting in zijn muziek, artiestennaam, Instagram-feed en artwork. Hij noemt met name film als een belangrijke invloed op zijn muziek: “Ik denk dat als ik niet iets zou doen met muziek, ik me bezig zou houden met film; waarschijnlijk zou ik schrijven of regisseren. Films kijken is echt geweldig, maar ik voel me waarschijnlijk over films op de manier waarop mijn fans die zelf geen muziek maken zich voelen over mijn muziek. Ik weet veel van film and ik ben er heel enthousiast over, maar ik heb er geen ervaring mee, buiten een paar muziekvideo’s. De filmwereld is een mysterie voor mij.” Als zijn favorieten noemt Allen de Baz Luhrmann-adaptie Romeo + Juliet uit 1996, het drama Eternal Sunshine Of The Spotless Mind en Zuid-Koreaanse Oscar-winnaar Parasite. Hij vertelt dat hij dat hij veel bewondering heeft voor levendige en poëtische metaforen in films. “Ik houd van lezen tussen de regels door, wanneer dingen niet per ongeluk ergens in verwerkt zitten. Het hoeft niet super fijnzinnig te zijn, maar meer een verborgen betekenis. Ik probeer dat ook te doen in mijn teksten, maar vooral ook met productie: dat mensen tussen de regels door kunnen lezen. Ik houd ervan om kleine geluidjes en cinematische details in nummers te verstoppen. Hopelijk komt dat over, maar ik hoop er nog beter in te worden.”
Japanse literatuur en levenslessen
De titel van Allens debuut In Praise Of Shadows komt van een Japans boek met dezelfde naam van Jun’ichirō Tanizaki. Ergens in een kunstboekhandel gevonden of aangeraden door een vriend – Allen weet het niet meer precies. Maar het boek speelt een belangrijke rol in de wereld van Puma Blue. Tanizaki benoemt verschillen tussen de westerse en oosterse wereld. Hij beschrijft hoe de Japanse cultuur het bestaan van schaduw en duisternis erkent en hoe mooi dat kan zijn, terwijl de westerse cultuur daarentegen vaak allen licht en verzadiging benadrukt. Allen vertelt hierover: “Nadat ik het boek een paar keer gelezen had, begon ik me af te vragen of hier een metafoor inzat. Voor mij voelde het alsof het ging over het vieren van de donkere tijden in onze levens en om die tijden net zo te waarderen als de positieve momenten. Want zonder de donkere momenten kun je jezelf niet ontwikkelen of helen. Mijn nieuwe werk komt ook van een plek van begrip, in plaats van verdriet, dus ik vond het belangrijk dat de titel dat reflecteerde.”
Een beetje triest vertelt Allen dat hij normaal met zijn band oefent, maar dat dat nu niet kan: hij doet vrijwel alles zelf. “Wat betreft het proces, het is eigenlijk nog steeds een one man studio album. Het meeste is nog steeds gewoon met mijn laptop opgenomen of in de kelder van Harvey, mijn bandlid. Alleen mijn waarden zijn wel veranderd. Ik wilde niet meer te strak vasthouden aan een lofi of vintage esthetiek. Ik wil muziek maken die tijdloos is en die niet per se old school aanvoelt, dus die verandering is wel intentioneel.” Allen lacht: “Maar het klinkt natuurlijk nog steeds wel veel meer lofi vergeleken met andere gepolijste en in een professionele studio geproduceerde muziek.”
“Wanneer ik luister naar mijn oude materiaal, hoor ik wel dat het niet goed ging met me”
Een aantal tracks van In Praise Of Shadows klinken minder duister dan ouder materiaal van Puma Blue, misschien iets meer geraffineerd en met hier en daar wat soulinvloeden. Wat betreft de nieuwe inslag die ik lijk te horen, daar blijkt wel wat in te zitten. Een beetje peinzend vertelt Allen: “Voor mijn gevoel is het album niet per se minder duister, op een bepaalde manier is het zelfs donkerder dan al het andere wat ik gedaan heb. Maar het is vooral zo dat het daarnaast ook stukken lichter is, er is een betere balans. Voorheen klonk alles vrij depressief. Wanneer ik luister naar mijn oude materiaal, hoor ik wel dat het niet goed ging met me. Mijn mentale gezondheid, slaappatronen en relaties waren niet optimaal. Nu voel ik me veel beter, dus die balans slaat ook weer op de titel van het album. Mijn intentie is eigenlijk om zo open mogelijk te zijn over mijn gevoelens en hopelijk kan dat anderen aansporen omdat ook te doen, of in ieder gevoel emoties nietweg te stoppen: dat is voor niemand goed.”
Mannelijkheid
Zeker als man is het niet altijd makkelijk om emoties te uiten. “Jazeker, mannen worden aangemoedigd om geen emoties te tonen of zich hard of macho op te stellen. Dat is gewoon zo fout. Het is niet alleen slecht voor mannen zelf, het heeft effect op de mensen om hen heen, vooral vrouwen die eronder lijden en zich gekwetst voelen door zo’n emotioneel slot. Mijn vader heeft me opgevoed op een manier waarop het oké was om te huilen en mezelf te uiten, dus ik probeer dat te doen, maar ik ben zeker geen perfect voorbeeld. Maar toch, als we onszelf meer uiten en dan anderen kunnen aanmoedigen hetzelfde te doen… Mensen om mij heen hebben dat ook bij mij gedaan, dus ik denk dat ik dat probeer door te zetten.”
Een mooie boodschap. Dan herinner ik me dat Allen veel inspiratie haalt uit rap en r&b, toch doorgaans behoorlijk masculiene genres. “Ja, het blijkt tricky met rap, ik weet niet of ik de juist persoon ben om hierover te praten. Maar ik denk wel dat er mensen zijn geweest die vrij goed waren in zelfexpressie. Ik bedoel, ik herinner met dat prachtige nummer Dear Mama dat Tupac schreef voor zijn moeder in de jaren negentig. Het is zo mooi om zo’n gespierde, uitgesproken man te zien die zulke lieve dingen zegt over zijn moeder.” Er lijkt misschien wel een verandering gaande te zijn waarin jonge, mannelijke rappers zich iets kwetsbaarder op durven te lijken stellen. “Neem iemand als Kendrick Lamar, die echt in de dieptes van hart dook en zich comfortabel genoeg voelde om een aantal extreem persoonlijke dingen te delen. Zelfs in de muziek van Eminem hoor je af en toe ook best wel opvallende dingen over zijn verhaal en problemen en ik denk dat dat mensen ook wel heeft aangespoord om hetzelfde te doen.”
Jezelf bloot geven
De tot de essentie teruggebrachte muziek van Allen verhoudt zich goed tot zijn persoonlijkheid: niet bang zich bloot te geven, zonder opsmuk. Puma Blue’s teksten voelen herkenbaar en persoonlijk aan. “Het is moeilijk, ik voel me er soms wel angstig door, het feit dat mensen luisteren naar mij en dat ze weten wie ik ben. Soms voelt het ook verleidelijk om een tijdmachine te bouwen en terug te gaan naar een tijd waarin ik anoniem was. Maar op het moment zit ik op een goed level waarop er genoeg mensen mijn muziek goed schijnen te vinden en het is geweldig om gerespecteerd te worden voor iets waar ik van houd: daar kan ik me niet negatief over voelen en alleen maar dankbaar voor zijn.”
Allen spreekt met een wijsheid die me niet ontgaat, terwijl hij pas vijfentwintig is. Hij vertelt dat hij zijn hart op de tong heeft en dat het voor hem natuurlijk voelt om zich kwetsbaar en emotioneel op te stellen. Maar dat komt met een keerzijde. “Er zijn wel dingen die ik niet zomaar kan zeggen tegen een, bij wijze van, oneindig publiek. Een van mijn nieuwe nummers die ook op het album staat bijvoorbeeld, Velvet Leaves. De track gaat over mijn zus en is heel persoonlijk. Ik moest haar echt vragen of ze het oké vond dat ik zing over haar problemen met haar mentale gezondheid. Maar ze vond het belangrijk dat anderen met dezelfde problemen dit nummer konden horen en er wellicht iets aan zouden hebben. Dus ja, het is af en toe wel echt moeilijk om geen spijt te hebben van de dingen die je vertelt in een nummer. Soms wilde ik dat ik dingen kon herschrijven die ik al heb uitgebracht, maar ik probeer er nu maar vrede mee te hebben. Uiteindelijk wordt de muziek eigendom van de luisteraar die het interpreteert en er een connectie mee heeft, dus het zou niet eerlijk zijn om het dan te veranderen of te verwijderen.”
