Luka: “Dit album is een soort zelfhulpboek met reminders aan mijzelf”
9 oktober 2020
Met het geruis van Rotterdam op de achtergrond, spreek ik vanaf Op Het Dak met Lisa Lukaszczyk, alias Luka, over haar debuutplaat First Steps of Letting Go, die vandaag het daglicht ziet. Hierop klinkt de Rotterdamse grootser en avontuurlijker dan voorheen, terwijl ze tijdens het schrijfproces juist de verstilling opzocht.
Tekst Birgit de Priester
Foto’s Roosmarijn Broersen
Want Lukaszczyk, geboren in Kaapstad, opgegroeid in Rotterdam, heeft voor deze plaat naar binnen gekeken. Met als resultaat dat haar debuut laveert van verstilde elektronica richting pakkende indiepop, waarbij bezinning en avontuur elkaar de hand schudden. We kletsen, tussen de moestuinplantjes in, gemakkelijk het uur rond en hebben het over meditatie en zelfreflectie, maar ook over de gevaren van social media, corona en haar modellencarrière on the side.
Loslaten
Het maakproces van de plaat is nauw verbonden met Lukaszczyks wens om even wat stappen terug te doen: “De plaat is in een live-energie ontstaan tijdens het spelen van Welcome, Generation Everything en daarna heb ik mij bewust teruggetrokken met eenzame schrijfweekjes om de demo’s te maken. Ik wilde onderzoeken hoe ik op een vrije en intuïtieve manier kon maken, zonder invloed van buitenaf”, begint de Rotterdamse het gesprek. “In die periode beoefende ik ook veel meditatie. Het proces van mediteren gaat over loslaten, op een plek komen waar alles mag bestaan en weer weggaat. Dat wilde ik heel bewust opzoeken, dus heb ik mij afgezonderd en geprobeerd om in die staat te komen en het vanaf die plek te maken.” Hoewel het geluid van First Steps of Letting Go vaak groots aandoet, is die plek van verstilling goed te horen en lijkt het soms net alsof de singer-songwriter zichzelf toespreekt. “Ik heb eigenlijk mantra’s voor mijzelf opgeschreven en veel gebruikgemaakt van repetitieve elementen: deze werken eigenlijk als een soort geheugensteuntjes. Dat is ook wat er gebeurt met meditatie.”
Het thema van loslaten is terug te zien in de bijzondere video van de albumopener: Lost Today/Found Tomorrow, waar we een zwevende Lukaszczyk zien. “De video gaat over het moment dat je loslaat en hoe licht je je dan voelt. Hoe je dan op een bepaalde manier overal kunt zijn, ook al ben je maar op één plek. Je laat jezelf toe om met alles in verbinding te staan.” Met First Steps of Letting Go levert Lukaszczyk een plaat af die veel meer ‘eigen’ is dan haar eerder verschenen EP’s. Zo produceerde ze het album zelf en deels met Wannes Salomé, die we kennen van Klangstof én als producer van Nana Adjoa’s debuut. “In conceptueel opzicht voelt deze plaat als het staartje van de laatste EP, het is alleen wat elektronischer geworden. Het is meer een trip. Welcome, Generation Everything ging heel erg over de zoektocht, over bedolven worden door keuzes en mogelijkheden. Over maakbaar zijn. Deze plaat was heel bewust een stapje terug en gaat over van binnenuit bewegen. Dit album is een soort zelfhulpboek met reminders aan mijzelf.”
Maakbaar zijn
Maakbaarheid is iets wat Lukaszczyk bezig blijft houden. “Omdat ik zo naar binnen heb kunnen gaan, ben ik tot de ontdekking gekomen dat je niet echt je toekomst kunt bepalen en niet vooruit kunt gaan als je niet weet wie je bent.” We hebben het over kneedbaar zijn, de Black Lives Matter-beweging en social media. “Social media is een gevaarlijk medium. Mensen klampen zich zo vast aan iets wat ze denken te zijn. Ze zien zichzelf door andermans ogen en dat is zo’n misleiding. Dat kun je nooit in stand houden, want dan ben je niet bezig met jezelf te leren kennen. En dat is iets waar ik oprecht bang voor ben: dat we in een tijd leven waar we compleet verdwijnen in schermpjes, Instagram-likes en filters waarvan we denken dat dat schoonheid is.”
Dit fenomeen vertolkt Lukaszczyk dan ook mooi in het lied Numbers. Een nummer dat gaat over het digitale tijdperk, waarin we onze waarde uitdrukken in cijfers en onrealistische standaarden zetten; waar gezien worden meer waarde heeft dan zelfzorg en de realiteit van hoe we ons voelen. Lukaszczyk refereert in een van haar Instagram-posts naar haar ervaring op dit gebied, als vrouwelijk muzikant en model. Want naast het musiceren houdt Lukaszczyk er een modellencarrière op na om de spreekwoordelijke broek op te houden. Hoe ze terecht gekomen is in de modellenwereld? “Oh, erin gerold, want ze wilden mij niet hebben als schoonmaakster. Te onervaren”, grapt ze. In al dit mediageweld probeert Lukaszczyk een balans te vinden waarin ze zichzelf blijft. “Luka is een kijkje in mijn hoofd. Het is mijn belevingswereld. Muziek maken is de meest pure vorm van verwerken en communiceren: het verbinden met jezelf en je luisteraars. Je komt dichtbij mij als je naar een show komt kijken, een show is eigenlijk een soort hangen met vrienden.”
Avontuurlijk
Alhoewel het zonnetje schijnt tijdens het gesprek, bevinden we ons in een vreemde periode, waarin het uitbrengen van een plaat niet gemakkelijk is. Hoe heeft ze het muzikantschap ervaren in een tijd waarbij alles abrupt stil komt te staan? “Het kwam mij, hoe gek het ook klinkt, even goed uit dat de wereld stilstond. Ik had het nodig om op één plek te blijven en het iets rustiger aan te doen. Ik heb mentale stappen kunnen zetten, het is belangrijk voor mij om de tijd te nemen hiervoor. Ik heb mijn hoofd op kunnen ruimen en opnieuw een richting kunnen bepalen. Ik heb kunnen nadenken over waarom ik dit doe en hoe ik verderga. Ook wilde ik graag leren om wat minder ambitie te hebben. Het is goed om vuur te hebben, maar soms ga je jezelf voorbij en daar had ik het afgelopen jaar last van. Daar heb ik van moeten bijkomen en van moeten leren dat ik dat anders moet doen.”
De bezinning die Lukaszczyk heeft als je met haar praat is ook hoorbaar in haar liedjes. En toch is de plaat vooral avontuurlijk en soms opzwepend. Nocturnal Animals is zo’n avontuurlijk nummer, dat live is opgenomen. ”Ik vind die avontuurlijkheid belangrijk, op die manier hoor je de personen in de opnames en vang je de energie van dat moment.” Dat zorgt ervoor dat First Steps of Letting Go volstaat met energieke en catchy melodieën, doordrenkt met zoekende en kritische vragen. Luka neemt je mee in haar denkwereld en nodigt je op die manier uit om zelf naar binnen te keren, tussen het dansen door. De plaat ontvouwt zich naar een steeds persoonlijker geluid, waarin we de verschillende laagjes van Luka zich zien ontvouwen en eindigt met een zalf voor de wonden in Anywhere, waarin ze je verzoekt weer uit je hoofd en terug in je lichaam te komen.
Luka speelt 6 november in BIRD Rotterdam, 19 november in FWX in Dortmond, 20 november in het Antwerpse Trix en 10 februari in Paradiso.
