De zomer begint pas op Into The Great Wide Open
2 september 2019
Het laatste weekend voordat ‘het allemaal weer begint’, wordt gevierd op Vlieland. Het zijn zo’n beetje de fijnste dagen van de Nederlandse zomer en dan is er geen betere plek om te zijn dan op Into The Great Wide Open. Muziek beleef je hier in de beste omgeving en dit jaar beseffen we vooral weer hoe goed de Nederlandse en Belgische muziekscene eigenlijk is.
Tekst Matthijs van Rumpt
Foto’s Niek Hage
ITGWO begint altijd vroeg. Op donderdagavond al zijn we eigenlijk meteen bezig, met artiesten als Squid, Lewsberg en Superorganism. Die laatste, ‘van dat FIFA-nummer, weet je wel’, belooft veel goeds voor het festival. Helaas kregen de leden uit Londen het niet voor elkaar om hun grote naam waar te maken. Ze hebben het weer mee en spelen op de zo geliefde Open Plek, een podium in een heuvelachtig bos, maar wat tijdens het concert vooral de boventoon voert is de onvrede van zangeres Orono Noguchi.
De band en het nog startende ITGWO-publiek botsen en omdat alles genoemd moet worden, ontstaat er een ongemakkelijke sfeer. ‘You are the weakest crowd’, krijgen we te horen. Misschien hebben ze gelijk hoor, maar echt helpen doet het niet. De nummers blijven goed, maar alle overtuiging is vanavond hier verdwenen.
Lewsberg liet een uurtje daarvoor in de Bolder nog zien hoe statische performances soms wel kunnen werken. Misschien ook omdat de vroege donderdagavond-festivalganger nog wat meer kan genieten van de teksten deze Rotterdamse band. De brekende gitaarstukken kalmeren ook de kleintjes in het publiek. Eén kind op de schouders van een vader zegt halverwege de set wel dat hij hier weg wil, maar dat is waarschijnlijk niet representatief. Verder lijkt iedereen de beheerste en strakke set van Lewsberg te waarderen.
Op vrijdag opent het hoofdpodium en daarmee is het festival dan helemaal begonnen. De dag begint voor ons verderop op het eiland, bij de vuurtoren. Dit podium, de Vuurboetsduin, heeft nóg meer ruimte voor de natuur. Geen eettentjes, geen bar, alleen een podium en een prachtige, ietwat lange wandeling er naartoe. Voor zo’n bedevaart is dan ook de muziek van Kate NV perfect. Iets te laat komen we aan en horen calimba-geluiden en veel verstoorde afgeknipte klanken. Deze Russische muziekkunstenaar is misschien bekend van haar nummers die meer naar ambient-pop neigen, maar hier tussen de dennenbomen laat ze zich ook van haar experimentele kant zien. Ze gebruikt haar stem maar weinig, en wanneer ze het doet, laat ze zien dat ze haar stem ziet als niet meer dan ieder ander instrument. Een klank onder de klanken. Heel fijn om te zien dat ook acts als deze passen in de ITGWO-programmering.
Een dag van tevoren werden ze gebeld, om net als Korfbal in te vallen voor de gecancelde show van Sophie Hunger. Meetsysteem heet de band, en met het album Geen Signaal kregen we er een nieuwe, verfrissende Nederlandstalige band bij. Minder serieus dan Spinvis, minder lollig dan Stippenlift. Dat het live soms nog niet helemaal vlekkeloos gaat, is bij deze set geen enkel probleem. Leuk! Goed!
Vanaf de camping zou je later zweren dat je Daughter hoort, maar wie gaat kijken ziet Ex:re, het nieuwe project van Daughter-zangeres Elena Tonra. Het is energieker en minder gevoelig dan Daughter, maar het scheelt niet veel. Het lijkt vooral een excuus om niet meer iedere show Youth te hoeven spelen. Misschien ligt het aan de associaties die haar stem met zich meedraagt, maar de muziek voelt aan als iets dat het tien jaar geleden wat beter had gedaan. Helemaal geen slechte muziek om bij op een heuvel te zitten, maar veel aandachtiger hoeven we niet te luisteren.
Dat is wel iets wat uitnodigt bij Open Plek, om vanaf de heuvel shows half mee te pakken. Toch is dat bij KOKOROKO bijna onmogelijk. Van tevoren werd het door meerdere mensen op de camping aangekondigd als iets waar we eens lekker op kunnen gaan dansen, maar dat is niet per se zo. Tenminste, niet in het begin. Het is een ijzersterke jazz-show waarbij je, zeker in het begin, hooguit wat knikt en met je voeten tapt, om alles te kunnen blijven volgen. Uiteindelijk nodigt het meer uit om te dansen en eindigt de avond hier toch met kippenvel en een dansende menigte.
Wat dit jaar meer lijkt dan andere jaren, is dat podia als Bij De IJsbaan al snel veranderen in een borrelveldje. Bij Benny Sings zit het helemaal vol, maar het is moeilijk om echt mee te komen in het enthousiasme van de band. Achter de voorste dansende rijen zie je vooral mensen die lijken te vergeten dat er mensen op het podium staan. Extra knap dus dat de band zijn enthousiasme niet verliest: met een grote glimlach en een lekker effect op zijn microfoon zingt Benny Sings zijn oude nummers en zijn nieuwe hitjes.
Er zijn andere bands die minder goed het tamme publiek kunnen negeren. Superorganism is daar het beste voorbeeld van, maar ook bij de act van The Murder Capital zie je die botsing. Op een festival waar je mensen kunt horen praten over of ze tussen kerst en oud en nieuw misschien op de kat van Sanne willen passen, komen acts als The Murder Capital niet altijd over. Aan de ene kant is dit juist wat de ITGWO-programmering zo goed maakt. Het luistert niet per se naar wat het publiek zou willen horen, maar boekt ook bands die ze zelf zouden aanraden. En wat blijkt: uiteindelijk wordt de tent gesloopt, belanden de zanger en de gitarist in het publiek en wordt het een grote kabelsoep.
Een ander groot thema dit festival is mensen die het uitroepen dat ze moeten kakken. Wij zijn maar op één plek tegelijk en toch hebben alleen wij al drie keer meegemaakt dat mensen in een rij staan en zonder schaamte gillen dat, als ze niet heel snel naar binnen kunnen, het voor hen nog wel eens heel onprettig zou kunnen uitpakken. Om in de woorden van iemand in de rij bij de Bolderzaaltoiletten te spreken: “We hebben allemaal diarree!”
Het punt dat we hiermee willen maken, is dat het dus vaak druk was bij de podia. Niet vervelend druk, gezellig druk. Mensen blijven niet alleen bij de eettentjes op het Sportveld hangen, maar komen naar de verst gelegen podia. Vooral ook in de Bolderzaal werd het krap tijdens het nachtprogramma. Dat ging soms een beetje ten koste van de sfeer, maar niet bij DRKNGHTS COLLECTIVE. Een geweldige boeking die laat zien dat ITGWO ook het nachtprogramma serieus neemt. Natuurlijk, St. Paul is top, DJ Michiel Peters is top, maar dit trio heeft een duidelijke eigen stijl die je in de hele set terughoort.
Een van de meest verrassende acts was Eefje de Visser. Ja, Eefje de Visser, een artiest waarvan je misschien het gevoel hebt dat je dat intussen wel kent. Op de overvolle Open Plek laat ze zien dat daar helemaal niets van waar is. Met een flinke lichtshow en foutloze choreografie zet ze haar toch al ijzersterke zang en band nog meer kracht bij. Het is zo veel spannender dan de Eefje de Visser die we een paar jaar geleden zagen, en iedereen die er staat weet dit. Ze krijgt zonder twijfel het hardste applaus van het festival en dat is misschien wel compleet verdiend. Ze laat een nieuw nummer horen, Bitterzoet, en de sfeer hiervan neemt je even mee van het eiland naar een hotel in een onbekende stad. Wat op de programmering geen spannende keuze leek, bleek een van de beste shows van het festival. Nu maar wachten op het nieuwe album in januari.
Een van de moeilijkste keuzes in het blokkenschema bevindt zich op de zaterdag om 18 uur, wanneer Little Simz en Personal Trainer & The Industry spelen. We besloten het te combineren en dus staan we om 18 uur stipt een bakje met prei te eten achteraan bij Little Simz. Mensen kijken wat geïrriteerd op als ineens de beats over het veld knallen, maar vooraan gaan mensen helemaal op in de oprechte teksten van deze 25-jarige Britse rapper. Het is een hele goede set, niets op aan te merken, maar het is ook midden op de dag op een gigantisch veld. Op de Open Plek had dit mogelijk legendarisch geweest, maar nu misschien toch niet.
We besluiten snel door te gaan naar de Bolder, waar Personal Trainer & The Industry staan, en meteen weten we dat we deze overstap veel te laat hebben gemaakt. De zaal is niet vol, maar het barst van de energie. Op het podium gooien de soms wel tien bandleden zich door de ruimte en worden microfoonstandaards mishandeld. De performance van Personal Trainer alleen zijn ook al sterk genoeg om iedereen te overtuigen. Ze verdienen een veel groter publiek, maar voor ons is het nu wel even top dat er alleen maar mensen zijn die hier heel lekker op gaan.
De zondag op ITGWO loopt altijd vrij vroeg leeg. Er zijn maar een paar boten en als je net een beetje pech hebt, heb je een ticket voor een vroege. Daardoor lijkt het misschien alsof de zondag een beetje een half dagje is, maar wie naar BeraadGeslagen is geweest zal weten dat we nog in volle gang zijn. De Vlaamse jongens zitten tegenover elkaar, de een achter een rij toetsen, de ander achter de drums. Normaal spelen ze alleen in het midden van het publiek, zeggen ze, en dus nodigen ze later het publiek uit om rond hen heen te dansen.
Dit zijn van die muzikanten die je vrolijk vragen om mee te jammen, maar waarbij je tijdens het spelen langzaam wil verdwijnen, omdat je geen idee hebt wat je hier nog aan toe kunt voegen. Het is alsof er minstens een meervoudige band voor je neus staat. De drummer speelt alleen ritmes die redelijk te volgen zijn als hij met zijn andere hand de baslijn meespeelt, en de toetsenist heeft waarschijnlijk vijf handen. Het is extreem complex, vol met verrassende wendingen, maar het is ook catchy. Totaal niet alleen voor die mensen die je altijd veel te graag uitleggen in welke maat dit nummer hier precies is. Deze jongens houden gewoon van samen muziek maken en daarom is er aan het eind van de set ook iemand uit het publiek die de cowbell bespeelt en iemand anders die een rap improviseert. Met BeraadGeslagen wordt iedereen een muzikaal genie.
Genie, genie. Dat bruggetje rijmt op Zwangere Guy. Je moet het zo uitspreken, want Guy komt uit België. Hiphop was eerder op het podium de Open Plek te zien, met Bokoesam en Yung Nnelg, maar dit is van een heel ander kaliber. Het is misschien niet allemaal een gigantisch succes, maar het is een flinke vooruitgang dat er niet alleen meer hiphop-artiesten worden geboekt voor het jeugdprogramma. Hoe dan ook staan de kinderen wel op de eerste rij en komen ze bij Zwangere Guy het podium op om een polonaise met hem te lopen. Waar het kids-op-podium-momentje bij Bokoesam vooral uitliep op héél veel kinderen die met hem op de foto wilden, is het hier vooral lief. Ook mooi is het contrast met het nummer daarna, een hard kritisch nummer, waarvoor hij aan de kindjes uitlegt dat racisten dom zijn, en dat ze het verder maar aan hun vaders moeten vragen. ‘Yeah’, juicht de menigte. Het percentage witte mensen onder het ITGWO-publiek ligt misschien zo ongeveer op 99 procent, en dat voelt op momenten als deze best een beetje raar.
De grote afsluiter van het festival dit jaar is Parcels, de band die twee jaar geleden nog op Down The Rabbit Hole een kleine tent helemaal plat kreeg. Nu staan ze hier op het hoofdpodium. De zon schijnt en de muziek is vrolijk en dansbaar. Wat opvalt is dat ze live steeds meer house-invloeden in hun nieuwe nummers verwerken. Je merkt dat ze echt graag mensen aan het dansen willen krijgen. Dat gaat op zich prima. Het is vijf uur, dus is het niet erg dat mensen niet hélemaal uit hun naad gaan vandaag. Wel komt bij het zien van de show de vraag op hoe lang deze band nog meegaat. Echt grote vernieuwingen zitten er niet in vandaag en de nummers die ze hebben zou je nog best wel eens zat kunnen worden. Hoe dan ook een hele goede, zonnige afsluiter voor het grote ITGWO-publiek.
