Interview

Bekender in L.A. dan in eigen land: de Friese vaporwave-muzikant 猫 シ Corp. speelt eerste ’thuisshow’ tijdens Explore the North


18 november 2019
Explore the North
22 t/m 24 november

 

Tijdens Explore the North speelt deze week 猫 シ Corp. zijn eerste show in Nederland. Deze Friese vaporwave-muzikant zijn allereerste optreden was namelijk pas vorige maand, tijdens 100% ElectroniCON 2 in Los Angeles. Een bijzonder verhaal van een artiest die honderden platen binnen een halfuur uitverkoopt en aan de andere kant van de wereld bekender is dan in zijn eigen provincie.

Wij besloten geestesvader Jornt Elzinga eens op te bellen om meer over zijn muziek en vaporwave te weten te komen. Er ging namelijk een interessante (en bijzonder kleurrijke) wereld voor ons open toen we in het internet-fenomeen doken. Uiteraard zijn er over zo ongeveer al je vaporwave-vragen complete fora volgeschreven, want het genre bestaat voornamelijk online. Zoals de vraag: ‘How would you describe vaporwave to a class of adults who have never heard of it?’ En van ‘Elevator music from the future while you’re on acid‘ tot ‘It sounds like what Miami Vice looks like‘, ‘Music of a future promised by a past that never existed‘ of ‘corporate smooth jazz Windows 95 pop.’

Een complete scene die is ontstaan vanachter allerlei bureaus, door de lucht zweeft op de golven van het internet en waar je op elk moment bij kunt. Als een scene die zich in je broekzak bevindt. Een synthetische subcultuur, die zijn inspiratie haalt uit de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw en losgaat op Windows 95-logo’s, Grieks-Romeinse standbeelden, floppy’s, VHS, Minidisc, oude multinational-reclameposters, Amerikaanse jaren tachtig winkelcentra, Bladerunner-vibes, hologrammen, inbelverbindingen, Sega- en Atari-games, neon, pixels en ouderwetse computers met grote beeldschermen, ratelende toetsenborden en een kast voor al je hardware. Tel daar een zelfontwikkelde vormgeving bij op waarin veel Japanse tekens en spaties (bijvoorbeeld: V O R M G E V I N G) worden gebruikt en je hebt ongeveer een idee.

Een mengelmoes van post-liftmuziek, corporate smooth jazz, ambient, muzak, lounge-muziek en flink vertraagde jaren tachtig- en negentig-samples die voor mood music zorgt vol loops, glitches, pitches en wordt overladen met effecten. Een ambigue en surrealistische wereld, met een satirische kijk op het consumenten-kapitalisme en onze popcultuur. Het is een ironische variant van chillwave, met baanbrekende artiesten als James Ferraro, Ramona Xavier, Blank Banshee, Daniel Lopatin (Oneohtrix Point Never) en zelfs Ariel Pink die af en toe genoemd wordt. Het is muziek die niet alleen ontzettend lekker klinkt, maar net zo goed grappig is. Wat dat betreft neemt de scene zichzelf ook niet zo heel erg serieus en dat is ook weleens verfrissend, als indie-schmindie-verslaggever.

Nieuwe punk
Hetzelfde geldt voor de onafhankelijkheid van vaporwave, wat een van de interessante dingen aan de scene is. Het is namelijk een circuit waar iedereen onderdeel van kan worden die een apparaat met een internet-aansluiting heeft. Artiesten maken muziek, artwork en videoclips op hun computer en delen die direct met de buitenwereld via platforms als Bandcamp en YouTube. Muzikanten en liefhebbers van het genre hebben door de jaren heen hun eigen online community gebouwd waar haast geen ‘muziekindustrie’ aan te pas komt. De vergelijking met de DIY-ethic van de originele punk wordt dan ook logischerwijs regelmatig gemaakt als het over vaporwave gaat.

Samengevat: wachtmuziek in een nostalgisch analoge omgeving, waarbij het album Floral Shoppe van Macintosh Plus in 2011 als startpunt wordt gezien. Het genre vertakt in stromingen met namen als mallsoft, future-funk, simpsonwave, late-night lo-fi, signalwave, hardvapour en utopian virtual. Yep, er is een hoop te ontdekken en al die ontwikkelingen zijn een paar muisklikken verderop gaande.

Albumhoes van Floral Shoppe van Macintosh Plus

 

Van noise en drone naar vaporwave
Even terug naar de show van 猫 シ Corp., want de dertigjarige Elzinga hangt aan de andere kant van een WhatsApp-telefoongesprek. Wij willen eerst eens weten hoe hij tot muzikale wasdom is gekomen: “Nou, ik liep altijd wel wat te prutsen met geluiden en ik begon met het maken van noise-muziek die ik op cassettebandjes zette en daarna heb ik een drone-CD gemaakt. Maar als ik zoiets een keer gedaan heb, dan geloof ik het ook wel weer en ga ik op zoek naar een nieuwe uitdaging”, vertelt de muzikant. “Ik zocht toen naar music released on floppy en dat was het moment dat ik vaporwave tegenkwam. Ik vond dat direct ongelooflijk vet.”

Het is rond 2013 dat Elzinga het genre ontdekt en vol overgave in deze totaal nieuwe wereld duikt: “Al snel ontdekte ik de artiest Miami Vice, die late night lo-fi maakte. Ik vond dat te gek, het klikte meteen. Het klonk een beetje als nachttelevisie zoals je dat vroeger op SBS6 had. Alles was zo langzaam en traag. Wat een heerlijk ritme, dacht ik toen. Ik ben allerlei albums met een mooie hoes als eerste gaan beluisteren en ben toen stapje-voor-stapje die wereld ingedoken”, zegt Elzinga. “In 2011 begon het met artiesten James Ferraro, Eccojams en Macintosh Plus, waarbij muziek voornamelijk zwaar werd gesampled. Iets later begonnen artiesten als Blank Banshee iets meer eigen muziek toe te voegen en met het album 新しい日の誕生 / Birth Of A New Day van 2814 (samenwerking van Hong Kong Express en Telepath, red.) was er in 2015 een soort omslagpunt waar volledig originele muziek een onderdeel werd van vaporwave. Er ontstond toen een discussie of dat wel ‘de bedoeling’ was of dat wel ‘kon’. Daarmee ging er wel een nieuwe wereld binnen het genre open.”

Jornt Elzinga

 

Bandcamp, netlabels en collabs
Ondertussen begint Elzinga zijn zelfgeproduceerde muziek online te zetten en weet hij al vrij snel zijn weg te vinden binnen de vaporwave: “Het genre is op internet ontstaan en speelt zich grotendeels daar af. Dus ik maakte een eerste album, een cover en zette het op Bandcamp met een aantal tags erbij. Je had destijds ook al wat Facebook-groepen waar je het in kon plaatsen en later Reddit-groepen”, vertelt hij. “Ik ben een behoorlijk nuchtere Fries en ik schreeuwde niet van de daken dat ik een album had gemaakt. Ik raakte wel met wat mensen uit de scene aan de praat en daarmee wisselde ik muziek uit. Zo begon alles een beetje, maar het begon pas echt te lopen toen ik met andere mensen samen ging werken én het moment dat mijn muziek door een zogenoemd netlabel werd uitgebracht. Labels die vaak door jongens en meisjes vanaf hun slaapkamers worden gerund. Toen ik met Stereo Component het album Ocean Beach uitbracht via het label van Luxury Elite (Fortune 500, red.) ging het los. Door de aandacht van dat label kreeg ik meer volgers en aanvragen om samen te werken met andere producers.”

“Het leuke is dat je op die manier vrij eenvoudig in kunt stappen en samen kunt werken met mensen. Veel meer dan internet, een audioprogramma en een sample heb je in het begin in feite niet nodig. Mijn eerste album heb ik zelfs met Adobe Premiere gemaakt, wat eigenlijk een videoprogramma is”, grinnikt Elzinga. Hij vertelt ons meer over de vaporwave-wereld die zich vooral op het web afspeelt en waar liveshows een zeldzaamheid zijn. “Heel sporadisch zijn er weleens artiesten die optreden, maar het gebeurt zelden. Ik ben zelf meerdere keren gevraagd om live te spelen, maar ja: ik had geen idee hoe ik dat dan zou moeten doen: druk ik op play en sta ik erbij en kijk ik ernaar? Tot George Clanton met ElectroniCON een vaporwave-festival organiseerde in New York en hij mij vroeg om op te treden tijdens de tweede editie in Los Angeles. Die kans wilde ik uiteraard niet laten lopen, holy shit! Snel ben ik gaan kijken hoe ik zo’n show vorm zou kunnen geven en heb ik Clanton gevraagd hoe hij dat dan doet. Met nog wat tips van FM Skyline ben ik aan de slag gegaan met een SP-404-sampler en het maken van video’s, wat ik een belangrijk onderdeel vind van zo’n live-ervaring.”

Albumhoes Building a Better World van 猫 シ Corp. & t e l e p a t h

 

Avontuur in Los Angeles
Elzinga bereidt thuis een show voor en vertrekt in oktober naar Los Angeles, waar die digitale wereld ineens voor zijn ogen tot leven komt: “Het was heel vreemd om al die mensen, die je van profielfoto’s en Instagram-stories kent, ineens bij elkaar te zien. Ik had verder ook geen idee wat ik moest verwachten van zo’n evenement. Tegelijkertijd was ik ongelooflijk zenuwachtig, want het was mijn allereerste optreden en dan ook nog in Los Angeles. Het was behoorlijk bizar allemaal. Het ging meteen los toen de eerste tonen uit de speakers kwamen, dat was wel echt fijn. Tijdens het optreden zat ik soms zo diep in de muziek, dat ik mezelf eraan moest herinneren: ‘o ja, er is een zaal vol mensen waar je ook nog af en toe naar moet zwaaien'”, lacht Elzinga.

“Het was ontzettend leuk om te doen en het was een bijzondere beleving omdat zo’n festival voor iedereen nieuw was. Zowel voor de artiesten als voor de organisatoren en de bezoekers. Iedereen kent elkaar alleen via Bandcamp, social media en plots sta je bij elkaar in één ruimte. Ik vond het wel super om mensen in het echt te spreken, die ‘ken’ je dan al voor je gevoel en ineens staan ze dan voor je neus. Ik vond het mooi om de persoonlijke verhalen van mensen te horen en wat mijn muziek voor hen betekent. Dat ze het draaien in de auto of als ze door een moeilijke periode gaan. Het is nogal onwerkelijk, want ik zit dat gewoon thuis achter mijn computer in Stiens te maken. Maar ik vind het toch wel erg bijzonder dat het mensen raakt en dat het een onderdeel van hun leven is.”

猫 シ CORP. live in Los Angeles tijdens ElectroniCON

 

De Nederlandse vaporwave-scene
Waar er aan de andere kant van de oceaan volle zalen worden getrokken met vaporwave, zit het genre hier nog volop in de obscuriteit. Hoe zit het eigenlijk zit met de Nederlandse scene? “Die is niet zo groot, maar er gebeurt zeker wel wat. Zo heeft Blank Banshee hier weleens opgetreden en je hebt bijvoorbeeld de Discord-groep Dampgolf die toffe muziek maakt. Daarnaast begin ik wel te merken dat er binnen Nederland meer pakjes worden verzonden dan drie jaar geleden”, vertelt hij.

Want links en rechts begint het muziekliefhebbers op te vallen dat Elzinga zijn muziek wereldwijd bekend is en zo verschijnt hij eveneens bij Explore the North op de radar: “Mijn contactpersoon bij Deepgrooves waar ik mijn muziek laat drukken kwam erachter dat mijn muziek altijd snel verkoopt en die wilde weleens weten wat ik dan precies allemaal deed. Op een of andere manier is er toen een balletje gaan rollen dat bij Explore the North uitkwam en toen ontstond het idee om daar te gaan spelen. Want ja, het is eigenlijk veel te grappig om het niet te doen”, lacht Elzinga aan de andere kant van onze WhatsApp-lijn. “Ik heb voor die show een gevarieerde setlist samengesteld waar meerdere stijlen voorbijkomen, om mensen een soort overzicht te geven van wat er allemaal is. Ik ben ontzettend nieuwsgierig wat mensen ervan vinden omdat ik een beetje de vreemde eend in de bijt ben. Echt als een thuiswedstrijd voelt het niet.”

Dampgolf

 

Nostalgie
Voor iedereen die 猫 シ Corp. zijn muziek fysiek wilt bemachtigen: je moet er verdomd snel bij zijn, want zijn fans zitten massaal achter hun computer te F5’en als er een nieuwe release online verschijnt. Ondertussen is er een levendige handel op het internet ontstaan en wordt er voor genummerde uitgaves van zijn albums gemakkelijk een paar honderd euro gevraagd op Discogs. Goed nieuws voor liefhebbers van zijn laatste album: er is een nieuwe persing onderweg, zo liggen de cassettes en Minidiscs(!) alweer klaar in het pakhuis. Waar komt die hang naar een fysiek product vandaan volgens Elzinga? “Het is voor veel mensen denk ik vooral de nostalgie naar vinyl, cd’s, dvd’s, cassettes, videobanden: dat trekt aan. Zowel degenen die de jaren tachtig en negentig mee hebben gemaakt, als de generatie die daarna kwam. Daarnaast is vaporwave een digitaal en vrij onaanraakbaar genre, dat zal ook meespelen.”

Elzinga als platenbaas
Aangezien de Friese muzikant inmiddels zijn draai goed heeft gevonden in het circuit, richtte hij onlangs Hiraeth Records op. “Ik breng zelf natuurlijk muziek uit, ik ken veel toffe artiesten en daarnaast ken ik veel mensen binnen de scene. Dus ik dacht: ‘Ja, waarom zou ik dat eigenlijk niet doen?’ Binnenkort komt de vierde release op het label er alweer aan en tot nu toe loopt het erg goed. Ik richt mij nu volledig op de muziek en binnenkort verhuis ik naar mijn vriendin in Finland. Vanuit daar gaan we zien hoe het allemaal gaat lopen.”

Er zitten nog genoeg avonturen aan te komen voor Elzinga, al heeft hij tot nu toe het nodige meegemaakt: “Het L.A.-avontuur was natuurljk fantastisch, maar ik denk dat ik de support vanuit de scene vooral als hoogtepunt ervaar. Elke keer als ik iets nieuws uitbreng of als ik iets uitprobeer wat ik zelf spannend vind, dan zijn de reacties altijd erg warm en positief. Een ander hoogtepunt was een videoband die we gemaakt hebben en live streamden via YouTube. Toen die afgelopen was, kwamen er allemaal reacties binnen van mensen die hem nog een keer wilde zien en daarna nog een keer en nog een keer. Toen hebben we hem een keer of vier keer afgespeeld en uiteindelijk lag ik pas om drie of vier uur ’s nachts in bed. Dat soort dingen vind ik echt te gek aan deze scene.”

猫 シ Corp. speelt tijdens Explore the North op vrijdagavond in De Eestroom vanaf 23:30 uur.


 

WEBSITE EXPLORE THE NORTH | FACEBOOK-EVENT | KAARTEN