INTERVIEW: Animal Collective

Weinig bands weten na zeventien jaar nog te verrassen, maar Animal Collective lukt het. Ongeveer vier jaar nadat het album ‘Centipede Hz’ verscheen, is daar opvolger ‘Painting With’, hun elfde album. Het experimentele collectief uit Baltimore doet hierop precies waar het goed in is: het presenteren van een droomwereld die een nieuwe kant van de band toont. Dit keer zijn ze met z’n drieën: Dave ‘Avey Tare’ Portner, Noah ‘Panda Bear’ Lennox en Brian ‘Geologist’ Weitz. We spreken Dave Portner over ‘Painting With’.

Dave Portner voelt zich zichtbaar op zijn gemak in de chique omgeving van het Lloyd Hotel, vol grote, oude boekenkasten. Onderuitgezakt op de sofa bekijkt hij alvast de lunchkaart voor na het interview. Hij is hier eerder geweest, vertelt hij. “Vind je het goed als ik zo blijf zitten? Ik zit eigenlijk wel lekker. Rechtop zitten op zo’n fijne bank is zo zonde.”

Een nieuw album in stilte uitbrengen, dat zou niets zijn voor het excentrieke Animal Collective. Dat gebeurde dan ook niet; tijdens het interview halverwege november vertelde Portner over een ‘plan’ om het album op een bijzondere manier te lanceren. Maar dat was nog geheim, net als het feit dat er een album aan zat te komen. Er mocht absoluut niets over geschreven worden, drukte de PR-afdeling journalisten op het hart. Dan 26 november: tijdens Thanksgiving komt op social media voorzichtig het bericht binnen dat de nieuwe Animal Collective over de speakers van luchthaven Baltimore-Washington klinkt. De eerste paar uur heeft nog niemand het door, maar zodra het wordt opgepikt gaat het hard. Zoals verwacht reageren fans uitzinnig, en is de buzz voor het album helemaal aan.

Studio
Het Lloyd Hotel oogt heel anders dan de omgeving waarin ‘Painting With’ is opgenomen; de EastWest Studio’s in Los Angeles, waar onder meer Michael Jackson en de Beach Boys hebben gewerkt. Portner lacht als hij eraan terugdenkt: “Studio’s zijn steriele, vervelende werkplekken. Daar kunnen we niks mee.” Animal Collective wist – geheel in verwachting – een eigen draai aan geven aan die sterielheid. “We hebben een thuisgevoel nodig,” legt Portner uit. “Dat maken we met kleuren en sfeer.” Hij denkt even na. Tijdens het opnemen van ‘Sung Tongs’ gebruikte Animal Collective bijvoorbeeld continu rood licht, herinnert hij zich. En bij ‘Painting With’? Meer aarde- en kleikleuren, vertelt Portner. Dus namen de bandleden kaarsen mee, hadden ze een babybadje uit de kindertijd van één van de bandleden in de studio en projecteerden ze dinosaurusfilms op de muur.

Painting With
Animal Collective klinkt op ‘Painting With’ energieker en opener dan ooit. De liedjes zijn kort, scherp en dwingend. Dat was een bewuste keuze, zegt Portner. “We wilden een grote energiebom neerzetten: korte liedjes die blijven hangen.” Anders dan bij andere albums lieten zich bijvoorbeeld inspireren door The Ramones en de vroege Beatles. Portner en Lennox schreven de nummers. “Voor we de studio ingingen, hadden we er beiden acht geschreven. Daar zijn er in totaal twaalf van op het album terechtgekomen.”

Van beide zes: een geheel democratisch proces, dus? Ja, knikt Portner met een ernstige blik: “Dat vonden we belangrijk: het moest een samensmelting van onze nummers worden en als een eenheid klinken. Dat kan niet als je lukraak nummers bij elkaar gaat zoeken.” Vervolgens begint het experiment: Animal Collective gebruikt alles wat los en vast zit in zijn nummers. Zelfs een pianokruk die in de studio stond, speelt een belangrijke rol op het album: “We ontdekten dat de vocalen van Noah en mij mooi samenspelen als ik van bovenaf zing.” En zo geschiedde: ze krikten de kruk helemaal op naar boven en lieten Dave van veraf zijn vocalen inzingen. “Het was een groot feest in de studio en dat hoor je denk ik ook terug op het album.”

Deakin
Grote afwezige op dit album is Josh ‘Deakin’ Dibb. Hij is momenteel bezig met een soloproject vertelt Portner: “Animal Collective is iets waar we allemaal met veel liefde aan werken. Wanneer het één van ons niet goed uitkomt, staat het diegene vrij een plaat over te slaan.” De afwezigheid van Dibb betekent wel dat er geen gitaren te horen zijn op het album. “Ik speel zelf ook een beetje gitaar, maar dat wilde ik op ‘Painting With’ niet doen.” Toch werkt het veel beter om een collectief te zijn dan een vaste band, denkt Portner. “Niemand wil met twee dingen tegelijk bezig zijn: dat werkt niet.’”Noah Lennox maakte bijvoorbeeld vorig jaar het album Boys Latin onder de naam Panda Bear, en zelf nam Portner vorig jaar muziek op onder de naam Avey Tare’s Slashy Flicks. “Dat is goed voor de afwisseling. We zijn al zo lang samen bezig dat we bijna vergroeid zijn met elkaar, dus is het goed om ook zelf actief te blijven. En als we dan inspiratie hebben voor Animal Collective gaan we daarmee aan de slag. Voor Josh kwam dat deze keer even niet goed uit, maar die is er volgende keer wellicht weer bij.”

Nerdy vriendengroep
Deakin mag dan afwezig zijn geweest, de leden van Animal Collective kregen wel hulp van buitenaf. Zo werkte John Cale (The Velvet Underground) mee aan de drones op Hocus Pocus. Hoe ze hem legen het lijf liepen? Portners zus is filmmaker en werkte aan visuals voor Cale’s nummer If You Are Still Around. Zo ontdekte Animal Collective dat Cale het best zou zien zitten om met hen te spelen. Een ware eer, vindt Portner. Maar vooral in het begin was het erg ongemakkelijk. “We zijn slecht in het communiceren met andere mensen”, legt hij uit. Ze kennen elkaar al sinds de middelbare school, en ze vinden het moeilijk om andere mensen te ontvangen in de studio. “We zijn een nerdy vriendengroep die in codetaal praat. Niemand anders kan het volgen. Vreselijk voor onze gasten, maar wij kunnen niet anders. Dat vergt wel wat aanpassingsvermogen van hen.”

Anders dan bij andere albums heeft Animal Collective de nummers nog nooit live gespeeld: ze zijn meteen de studio ingedoken. Juist iets om naar uit te kijken, vindt Portner. “We hebben een nieuwe visuele productie gemaakt – een groot spektakel. Maar dat hoort ook zo, vind ik. Als band in de muziekindustrie moet je  meer kunnen bieden dan slechts je muziek. Iedereen kan de nummers thuis beluisteren, dus we moeten onze fans nog een reden geven om naar de show te komen.” Wie rekent op een show met oude klassiekers, komt van een koude kermis thuis. ‘Fans vragen altijd of we Fireworks en Brother Sport willen spelen”, besluit Portner. “Dit zijn zeker nummers waar we trots op zijn, maar we hebben ze al zo vaak gespeeld dat we ze deze keer overslaan.”