Inspired By… Paul Verlaine & The Clientele

In onze serie ‘Inspired By…’ gaat Cor de Jong op zoek naar de literaire inspiratiebronnen achter popsongs. Iedere maand licht hij één schrijver of dichter uit, die op zijn of haar manier een stempel(tje) heeft gedrukt op de popmuziek. Dat kan zijn in de vorm van een citaat, een subtiel knipoogje, het terloops noemen van een titel of een naam.

Illustratie Zep de Bruyn

Al sinds 1991 maakt The Clientele lichtvoetige indiepop. Aanvankelijk met beperkt succes. Het lukte de Londenaren maar niet om een platencontract in de wacht te slepen. Maar… de aanhouder wint. In 2000 verscheen een compilatie van losse singles onder de titel Suburban Light en drie jaar later verscheen dan het eerste echte studio-album: The Violet Hour. Het werd goed ontvangen, maar de weg naar het grote publiek wist de band maar niet te vinden.

In 2011 besloot zanger Alasdair MacLean er tot nader order maar mee te stoppen en zich op andere projecten te gaan richten. Merkwaardigerwijs kwam de populariteit echter pas op gang nadat de band was opgehouden te bestaan. Bescheiden succes weliswaar, maar voor de bandleden voldoende om in 2017 weer bijeen te komen en een nieuwe poging te ondernemen.

Surrealistische literatuur en obscure dichters
In meerdere nummers laat The Clientele zich inspireren door surrealistische literatuur en obscure dichters. Iets minder obscuur is de verwijzing naar de Franse dichter Paul Verlaine in het gelijknamige nummer van het album Minotaur uit 2010.

The Clientele – Paul Verlaine
There’s a note
That the world plays out of tune
Some silver afternoon
And you see the sunlight dying on the lawn

Paul Verlaine, Paul Verlaine
Such an in- such an insubstantial day
Sometimes in a lonely alleyway
Everything cracks like porcelain

Paul Verlaine, Paul Verlaine
Such an in- such an insubstantial day
All the empty sidewalks in the street
All the voices in the fields
What if they’re real?

Paul Verlaine, Paul Verlaine
Such an in- such an insubstantial day
All the empty sidewalks in the street
All the voices in the fields
What if they’re real?

Verlaine is zo’n dichter van wie leven en werk onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. En toch lijkt het vooral zijn levensverhaal te zijn dat tot de verbeelding spreekt, meer nog dan zijn werk. Vooral zijn stormachtige verhouding met die andere rebelse dichter, Arthur Rimbaud, voor wie hij zijn vrouw had verlaten, is legendarisch. Tijdens een van hun vele ruzies schoot Verlaine met een pistool op Rimbaud. Hij belandde in de gevangenis. Met enkele andere dichters noemden Verlaine en Rimbaud zich de poètes maudits: gedoemde, miskende dichters.

In vergelijking met Rimbaud (en ook iemand als Baudelaire) schreef Verlaine veel gedichten: meer dan duizend. Het merendeel is behoorlijk toegankelijk en bovendien veelal autobiografisch. In zijn beste en bekendste gedichten beschrijft hij met veel gevoel voor ritme en melodie alledaagse gevoelens. Dat geldt bijvoorbeeld heel sterk voor zijn beroemde gedicht Chanson d’automne, dat – niet toevallig – door verschillende artiesten op muziek werd gezet.

Porselein
In tegenstelling tot andere nummers van The Clientele waarin gedichten of dichtregels letterlijk worden overgenomen, is het niet zo eenvoudig om te bepalen naar welke teksten van Verlaine nou eigenlijk verwezen wordt. Misschien gaat het gedicht niet zozeer over hem of over zijn poëzie, maar is het aan hem gericht. De alleyway waar het in het tweede couplet over gaat, lijkt te verwijzen naar een van die andere beroemde gedichten van Verlaine: L’Allée.

Het nummer beschrijft een middag waarop het zonlicht langzaam uitsterft op het gazon en de gevoelens die dat teweegbrengt. En in stijl met de poëzie van Verlaine lijkt het vooral de sfeer te zijn die het gedicht draagt. De ingetogen, dromerige sfeer van een ‘insubstantial day’, een dag die niet echt lijkt te zijn, maar dat misschien toch is.

Net als in veel van de poëzie van Verlaine lijken in dit nummer klank en sfeer belangrijker dan de boodschap. Het nummer is even breekbaar als het porselein waar het over gaat in het tweede couplet. En wat is het dan heerlijk om dat porselein te laten rijmen op de naam van Paul Verlaine.