In première: Oliver Oat legt de absurde emotie-dichtheid bloot in Hearts of Man
24 augustus 2020
De duistere en experimentele pop van Oliver Oat waait regelmatig over onze redactie en toen we de band vorig jaar nog eens live tegen het lijf liepen tijdens Popronde. Vandaag slaat geestesvader Joost de Jong een nieuw hoofdstuk open met Hearts of Man.
Vorig jaar bracht de Rotterdammer zijn schitterende debuutalbum Juniper Resin uit, toch loopt Oliver Oat al wat langer mee. Zo verscheen debuut-EP New Romantics al in 2007 en duurde het na de tweede EP genaamd On The Isle Of Eye uit 2011 acht jaar voordat er nieuw werk verscheen. Zover wilde Joost de Jong het deze keer niet laten komen en vandaag betreedt hij opnieuw het toneel met een gloednieuwe single en videoclip.
De Jong laat met Hearts of Man een onheilspellend geluid horen dat ergens loert in de schaduwen van Balthazar en Nick Cave. Met aanzwellende instrumenten die je van achteren bekruipen, de theatrale vocalen van De Jong die vanuit de hemel lijken neer te dalen en een ingewikkelde mengelmoes van allerhande instrumenten die het caleidoscopische nummer aan elkaar smeden.
Oliver: hoe gaat het met je en waar ben je allemaal mee bezig?
“Afgelopen jaar is zwaar geweest voor mij. Ik werd door mijn oude school gevraagd om mijn oud-docent Nederlands te vervangen. Het was ontzettend leuk om te doen, maar erg zwaar. Op een gegeven moment kwam het afstandsonderwijs, wat de werkdruk nog verder omhoog schroefde. Veel van mijn lessen heb ik uiteindelijk in Minecraft gegeven, dat was best een leuke ervaring.”
“De werkdruk heeft ervoor gezorgd dat mijn muzikale leven op een laag pitje stond en het resultaat was dat ik in juli compleet opgebrand was en ik besloot om niet verder te gaan als docent, maar wel bij RTV Rijnmond te blijven werken als audiovormgever – jingles, promo’s, dat soort dingen – en daarnaast weer muziek te maken voor games, televisie en films.”
“Verder werd mijn synthesizeralbum Studies op 27 juli uitgegeven door het redelijk verse label Futura Resistenza. Hij kwam eerder al uit als cassette bij tapelabel De Hef. Die tape is volledig uitverkocht. Eerlijk gezegd kwam het als een verrassing dat er zoveel animo is voor mijn vreemde synthesizercomposities. Het was bijvoorbeeld erg leuk om in 2019 gevraagd te worden in de Valkhofkapel op te treden tijdens het Valkhof Festival. Minder mooi was het om mij met een rolkoffer vol synthesizers door het vierdaagsepubliek te zweten.”
Kun je ons meer vertellen over de nieuwe single Hearts of Man?
“Ik ben altijd gezegend geweest met problematische relaties, dus daar heb ik veel inspiratie uit kunnen halen. Jammer genoeg heb ik momenteel een heel fijne relatie. Dat schiet niet op, natuurlijk. Hearts of Man komt daarom voort uit een broeierig gevoel. Het wereldnieuws, totalitaire regimes, onderdrukking, bedrijfssurveillance, ongelijkheid, doorgedraaid kapitalisme, de situatie om mij heen en de enorme hoeveelheid informatie waar je de hele dag mee gebombardeerd wordt… Ik kreeg steeds meer het gevoel dat de situatie niet houdbaar was en dat de spanning opliep. Opstand, paranoia en misschien gewoon algehele ontevredenheid. Sterilisatie en automatisering van iets dat zich van nature niet kan laat organiseren: mensenharten, of Hearts of Man. Die ‘man’ staat uiteraard voor ‘mensheid’ en niet voor ‘mannen’.”
“Ik speel in mijn teksten altijd met verschillende perspectieven. Vaak gebruik ik juist een perspectief dat haaks staat op het mijne, om het uit te vergroten en aan het daglicht bloot te stellen. In Hearts of Man zie je die ook voorbijkomen. Geen van die perspectieven is eigenlijk constructief. Bijvoorbeeld de paranoia, die mensen tegen elkaar opzet, de soezende stem die je doet inslapen, de bijna komische tegenstellingen die je afleiden. De focus verspringt steeds, zowel in tekst als muziek, wat voor mij een metafoor is voor de absurde emotie-dichtheid waar we in het informatietijdperk mee te maken hebben. Iedereen trekt aan je, iedereen moet iets van je. En vaak zijn de motieven verstopt. Weet jij aan het einde van het nummer nog waar het over gaat? Iets met harten? Liefde misschien? Die verwarring en frustratie is de kern.”
“Als je Juniper Resin luistert, merk je dat ik na twintig jaar nog steeds zoek naar mijn stijl. Of misschien zoek ik er niet naar, maar experimenteer ik ermee. Toen dat album was uitgekomen, besloot ik mij volledig aan dat eclectische toe te geven. Muziek is een zandbak, speel ermee. Voor mij geldt: meer is meer. Niet per se een verstandig commercieel standpunt, maar verstandig en commercieel zijn ook niet echt dingen die bij mij passen. Ik kan keihard proberen een commercieel nummer te schrijven, maar binnen de kortste keren ontspoort het volledig. Dus waarom zou ik het nog proberen? Ik ben benieuwd hoe mijn volgende album gaat klinken, want ik heb zelf nog geen idee. Duister en veel, denk ik.”
“De samples in het middenstuk komen trouwens van Construção van Chico Buarque. Een fantastisch album uit 1971 dat mijn stieftante Deborah mij als kind liet horen en dat me nooit heeft losgelaten.”
Hoe is de video tot stand gekomen bij het nummer?
“Ik doe altijd veel te lang over mijn albums. De vorige duurde acht jaar. Hearts of Man was begin dit jaar eigenlijk al af, dus ik zocht naar een manier om het uit te brengen. De opstand in Hong Kong heeft mij over de streep getrokken: het voelde alsof ik dit nummer een beetje vlot moest uitbrengen. En vlot is in mijn wereld een half jaar. Een video leek mij de beste manier. Ik ben groot fan van Kangding Ray. Een aantal jaren geleden bracht hij een aantal nummers uit vergezeld door archiefmateriaal. Dat werkt heel goed, maar ik wist dat ik voor mijn muziek een andere aanpak moest vatten. Veel verhalender, meer montage.”
“Ik ben alleen geen filmmaker, maar ik heb wel een aantal jaren ervaring als televisie-editor dus dat kwam goed van pas. Ik ben op zoek gegaan naar voorlichtingsfilms en beelden van opstand. Bijna alle beelden komen uit het Prelinger-archief. De nieuwste beelden komen uit 1952, maar er zijn ook beelden bij uit de jaren twintig. Aan de ene kant omdat de periode 1890-1950 qua cultuur mijn favoriete periode is, anderzijds omdat ik nou eenmaal met rechtenvrij materiaal zou moeten werken om geen rechtszaken of blokkades uit te lokken.”
“Om opstand uit te beelden, heb ik gebruik gemaakt van materiaal uit de Spaanse Burgeroorlog. De dreiging van COVID-19, toen nog voornamelijk vanuit Azië, inspireerde mij enerzijds om gezondheidsvoorlichtingsbeelden te gebruiken en anderzijds was het een belangrijke reden om geen videoclip op te nemen. Ik heb er bewust voor gekozen de verhaallijn naast de muziek en de tekst te leggen en geen aparte verhaallijn te forceren. Dat noemen ze ‘mickeymousen’ in de filmwereld, geloof ik. Niet heel chique, maar hopelijk wel effectief.”
2020 duurt nog wel even, wat wil je de rest van het jaar gaan doen?
“Het uitkomen van deze video, het stoppen met lesgeven en het opruimen van mijn studio voelt voor mij als een nieuwe start. Ik ben alweer een aantal ballen de lucht in aan het gooien. Voor Oliver Oat ben ik bezig met een technojazznummer en mijn voornemen is om vaker singles te releasen, ik werk aan synthesizervolksmuziek en ik ben bezig met het componeren voor een mobiele arcadegame waarbij de muziek leidend is. Het wordt behoorlijk wonderlijk voor een mobiele game.”
