Een muzikale revolutie hangt in de lucht met Audius: hoe blockchain-platforms Spotify verleden tijd maken

Al sinds mensenheugenis is iedereen aan het zeiken over het verdienmodel van Spotify. Terecht, maar veel oplossingen of alternatieven zie ik niet voorbijkomen van al die ‘creatievelingen’. Om eerlijk te zijn: ik ben er steeds minder mee bezig, de toekomst is immers al begonnen. Kijk bijvoorbeeld eens naar Audius, het streamingplatform dat op blockchain-technologie draait, inmiddels miljoenen actieve gebruikers heeft en eigendom is van artiesten, ontwikkelaars en fans.

Ik zeg niet direct dat Audius dé oplossing is, maar ik denk wel dat het onderliggende systeem ons kan verlossen van een uit de klauwen gelopen scheefgroei binnen de muziekindustrie. En dat is nodig, want er moet iets gebeuren. Hoe is het in hemelsnaam zo ver gekomen dat artiesten in deze sector nog slechts ‘een puzzelstukje’ zijn. De inkomstenverdeling binnen de muziekindustrie verdient geen schoonheidsprijs: van de tientallen miljarden die er jaarlijks worden omgezet gaat er zo’n 12 procent naar artiesten. Mogelijk een onverwachte vergelijking, maar binnen een sportcompetitie als de NBA gaat tussen de 47 en 51 procent van de omzet naar de sporters. Klinkt een stuk logischer, als je het mij vraagt. Gelukkig is het dankzij het internet voor een hoop artiesten een stuk makkelijker geworden om een publiek te bereiken. En door middel van blockchain-technologie kunnen ze zelf de spelregels bepalen en er ook nog eens wat aan verdienen.

De 21^ste eeuw is begonnen
Enter streamingplatform Audius: een service die de interactie tussen fans en artiesten totaal veranderd. Een muziekplatform dat muzikanten, ontwikkelaars en luisteraars bij elkaar brengt en met nieuwe technologie de 21^ste eeuw inslingert. Het doel van Audius is om artiesten meer controle, flexibiliteit en vrijheid te geven als het aankomt op het distribueren van hun werk en het contact met hun fans. Dat kan onder meer doordat Audius draait op een gedecentraliseerde blockchain, de code open-source is en het allerlei unieke mogelijkheden biedt voor fans en muzikanten. Wat dat voorgaande allemaal in de praktijk betekent? Dat leg ik je hieronder uit.

Te beginnen bij het belangrijkste onderdeel, waarschijnlijk heb je wat vraagtekens rondom het ‘gedecentraliseerde’ aspect van Audius. Het is volledig anders dan de gecentraliseerde manier waarop onze wereld nu grotendeels ingericht is. Want of het nou Facebook, jouw bank, de overheid of Spotify is: de beslissingen worden genomen door een select groepje mensen. Dankzij blockchain wordt dit oude en door macht en hebzucht omgeven systeem doorbroken. Bij een gedecentraliseerde applicatie als Audius wordt het bedrijf gerund door de community en niet in een gesloten directiekamer. Wat er met Audius gebeurt, wordt niet bepaald van een of andere kale Zweed waarvan je maar moet hopen dat hij de beste intenties heeft met Spotify en de majorlabels die daar flinke aandeelhouders zijn (lees: kartel, volgens sommigen).

• 

Mede-eigenaar van het platform
Alleen: hoe werkt dat dan? Daarbij is het en eerste goed om te weten dat het platform gebruikmaakt een eigen digitale munt genaamd AUDIO. Een cryptocurrency waarin artiesten direct worden betaald door de mensen die hun muziek luisteren. Waar je in de winkel dus iets afrekent met euro’s, doe je dat hier met een digitale munt van het platform. Op deze manier hoeven artiesten geen maanden of zelfs jaren te wachten op hun royalties, maar ontvangen ze die direct. En ‘direct’ is in dit geval tweeledig. Het wordt linea recta naar je digitale portemonnee overgemaakt en het is crypto, wat betekent dat er niemand tussenzit. Geen bank, bedrijf, start-up of wat voor soort tussenpartij dan ook. Althans: je ontvangt negentig procent, de overige tien procent wordt in de ontwikkeling van het platform gestoken. In principe is dat een investering, aangezien je als gebruiker mede-eigenaar van het platform bent. Waarover later meer.

Ik kan mij in eerste instantie voorstellen dat dit allemaal even wennen is, zeker omdat AUDIO een cryptocurrency is die verhandeld wordt op crypto-exchanges en die je dus ook kunt gebruiken binnen het platform zelf. Maar de waarde stijgt en daalt dus ook. Dat kan leuk uitpakken: waar AUDIO in januari nog tussen de vijftien en twintig dollarcent schommelde, bereikte de digitale munt afgelopen maart nog een recordhoogte van boven de vier dollar. Dat komt deels door de populariteit van crypto-trading, maar ook omdat Audius steeds populairder wordt en er dus meer mensen AUDIO-muntjes kopen om het platform te gebruiken. En aangezien crypto heter is dan ooit, kan het zomaar een goede deal zijn. Mocht je in januari als artiest bijvoorbeeld 100 dollar hebben verdiend in de tijd dat AUDIO een koerswaarde had van laten we zeggen 0,175 cent had: dan had je destijds 571 AUDIO-tokens ontvangen. Met die koerswaarde van 4 dollar zijn die zo’n 2.284 dollar waard. Niet slecht. Belangrijk is dus wel om cryptocurrency’s niet te zien als euro’s op je bankrekening, maar als investeringen. Want hoe groter Audius wordt, hoe meer die tokens waard worden. De onderliggende gedachte is natuurlijk dat iedereen in de community zijn best doet om het platform (en daarmee zijn inkomsten) te laten groeien. Daarnaast wordt er wel gekeken naar de mogelijkheden om in de toekomst met zogenaamde stablecoins te betalen (een digitale variant van de dollar), voor wie zo’n fluctuerende markt toch te spannend vindt.

De afsluitende woorden van de whitepaper van Audius:
‘To those who have been plagued by industry incumbents for the duration of their artistic career, let this be a call to arms to reimagine and pave a new path—one in which every aspect of the experience is grounded in sovereignty and decentralization. We look forward to seeing you along the way.’

Hoe zit het met die royaltiessss?
Maar goed, kom maar op met the million dollar question: hoe hoog zijn de royalties voor elke Audius-play? Nou, ja… die zijn er dus nog niet. Als ik navraag doe bij Audius, dan blijkt dat er nog niets uitbetaald wordt, al gaat dat in de toekomst “zeker gebeuren”. In een plan uit maart 2020 vertelt Audius vooral ‘missie-georiënteerd’ te zijn en nog in de ontwikkelfase te zitten. Niet zolang geleden is er overigens een verdienmodel gelanceerd, in de vorm van $AUDIO Rewards. Alleen die worden enkel gegeven aan de ‘Trending Track’ van de week, aan de ‘Trending Playlist’ en ontwikkelaars die het platform verder helpen. En die mensen moeten ook nog zelf achter die rewards aangaan. Een volledig betaalsysteem volgt “sooner or later”, over de vorm is nog niets bekend. Ik moet zeggen dat deze punten mijn enthousiasme voor Audius temperen. Tenzij ze hiermee snel op de proppen komen, aangezien het platform naar mijn idee nog altijd veel potentie heeft.

Er is overigens wel een idee over hoe de uitbetaling eruit zou kunnen zien: als artiest zou je zelf de hoogte kunnen bepalen van wat je per stream wilt ontvangen. Als luisteraar kun je een bepaalde grens aangeven wat je per stream wilt betalen, zodat een gebruiker een waarschuwing krijgt als een band ineens honderd piek voor een track vraagt. Hoe dit er in de praktijk precies uit gaat zien is nog de vraag en daar heeft het platform geen direct antwoord op. Zelf zie ik het ook nog niet helemaal voor mij om eerlijk te zijn. Het idee hierachter voel ik wel, want enerzijds moet het de luisteraar meer betrokken maken bij de muziek en anderzijds bij artiesten het gevoel wegnemen dat hun muziek continu in de uitverkoop staat. Voor een tientje in de maand kun je iedereens muziek non-stop draaien. Een formule die ooit zo mooi klonk, maar muziek is sindsdien steeds meer achtergrondgeluid geworden en het blijkt haast niemand wat op te leveren. Bovendien houd je als artiest vooral een ondoorgrondelijk systeem in stand waar de aandeelhouders vooral zo rijk mogelijk van willen worden. Daarom stelt Audius zichzelf de vraag: wat als het platform van de gebruikers zelf is? Dat concept klinkt mij nog steeds als muziek in de oren.

Bij dat punt komen die tokens weer om de hoek kijken. Niet alleen zijn ze het smeermiddel tussen artiesten en hun fans, deze tokens zijn ook te ‘staken’, oftewel: vast te leggen. Want hoe meer van die munten zijn bevroren/niet worden verkocht, hoe minder de koerswaarde schommelt en hoe hoger de ondergrens daarvan is. Mocht je dat nou doen, dan krijg je daar allerlei beloningen voor terug. Niet alleen rente in de vorm van AUDIO-tokens, maar dit is eveneens de manier waarop je een stem krijgt in de richting van het platform, de zogenaamde governance. Iedere gebruiker kan dus meestemmen bij beslissingen over het platform, die door deze groep token-eigenaren worden genomen. Daarnaast kunnen artiesten speciale diensten aanbieden aan ‘AUDIO-stakers’: denk daarbij aan exclusieve content. Op die manier zorgt zo’n token ervoor dat je nog meer betrokken raakt bij het platform en er dus in investeert, zowel qua tijd als geld. Logischerwijs zullen die aandeelhouders het platform gaan pushen in hun eigen netwerk om Audius sneller te laten groeien. Kort gezegd: dit is de revolutie die artiesten zelf met hun achterban kunnen starten. Blockchain is de grote middelvinger richting Spotify, Apple, Amazon, Google en al die andere bedrijven die je eigenlijk met geen vinger aan zou willen raken.

De toekomst van muziek
Al het bovenstaande zorgt er in mijn opinie voor dat Audius een serieuze kandidaat is om ‘traditionele’ streamingservices te vervangen en de muziekindustrie op zijn kop te zetten. Het zou tijd worden dat de middleman uitgeschakeld wordt en artiesten ontvangen waar ze recht op hebben. Maar voordat we daar zijn, voel ik nog een vraag in de lucht hangen. Want hoe verdienen de oprichters dan geld aan het platform dat ze opgericht hebben en waar ze feitelijk geen eigenaar van zijn? Nou, zoals in vrijwel alle crypto-bedrijven: de oprichters, medewerkers en strategische adviseurs hebben een deel van de tokens in bezit. In het geval van Audius is dit 40,6 procent. Wat voor een crypto-bedrijf eerlijk gezegd best een hoog percentage is. Daarnaast ging 5,5 procent van de beschikbare tokens naar early adopters en mocht je nog willen weten wie er achter de schermen adviseren: in dat team bevinden zich onder meer Deadmau5, 3LAU, mede-oprichters van EA Games en Twitch, de oude manager van Avicii en mensen van Beatport en BitTorrent.

Een van de zaken waar deze groep al vanaf het begin mee bezig is, is een soort Patreon-achtige dienst waarmee je als artiest exclusieve content kunt droppen voor je fans. Iets dat op platforms als Spotify, Apple Music en Deezer niet mogelijk is, want alles wat je daarop zet is door iedereen te beluisteren voor dezelfde tarieven. Bij dit systeem kun je denken aan exclusieve bonustracks, video- en demo-materiaal of NFT’s. Het is niet alleen cool dat je als fan binnen het platform iets exclusiefs kunt krijgen, tegelijkertijd hebben muzikanten niet meer het gevoel dat ze altijd maar aan het bedelen zijn voor wat streams die niets opleveren. Muzikanten ondersteunen lijkt de laatste jaren sowieso steeds meer op het steunen van een goed doel, terwijl muzikanten simpelweg gewaardeerd moeten worden om hun werk en een goede beloning daarvoor zou niet meer dan logisch moeten zijn. Met een aantrekkelijk platform waar je je betrokken bij voelt en aandeelhouder van bent, zou dat doel een stuk dichterbij kunnen komen.

De toekomst van Audius
Wat de toekomst brengt voor Audius weet niemand, maar het leuke is: dat is aan alle gebruikers van AUDIO. Het is naar mijn idee behoorlijk tof dat je daar onderdeel van kunt zijn en bij kunt dragen aan de ontwikkeling van zo’n platform. Wat Audius nu vooral nog nodig heeft, is meer snelheid in het uitrollen van hun plannen, duidelijkheid en artiesten die zich aansluiten bij het platform, zodat het muziekaanbod een stuk breder wordt.

De aantrekkingskracht en de ‘revolutie’ moet in dit geval vanuit de artiest komen. Want de gebruiker heeft zijn Spotify’tje, zijn Bandcampje en vindt het over het algemeen wel prima zo. Pas als hun favoriete artiesten zich aansluiten bij aan platform als Audius en de toegevoegde waarde onder de aandacht brengen, dan kunnen zij hun fans meenemen in dit verhaal. Dus als artiesten geloven in wat Audius te bieden heeft, dan kunnen ze daar zelf verantwoordelijkheid voor nemen. Let’s do it!