Een (door)kijkje in IJland Studio: kwaliteit, DIY, veel liefde en warme pizza voor drie euro
24 maart 2018
“Er zijn vast nog veel meer anekdotes te vertellen”, vertelt Tim Visser, assistent-engineer en manager van de IJland Studio. Nadat we al zo’n tweeëneenhalf uur aan het praten zijn. We weten dan al dat 50 Cent hier een nummer heeft opgenomen, dat studiobaas Remko Schouten achttien jaar lang de geluidsman van Pavement en Stephen Malkmus is geweest en de plaat Wig Out at Jagbags heeft opgenomen.
Inmiddels hebben we dan al de fysieke demo van Alamo Race Track zijn album Black Cat John Brown mogen bewonderen. We hebben dan ook al gehoord dat Brain Eno, Devandra Banhart en Khruangbin over de vloer zijn geweest. Dat Peter Doherty vorig jaar een week de studio heeft bezet. Dat Canshaker Pi hier met Stephen Malkmus achter de knoppen zijn debuutalbum heeft opgenomen. We weten dan al dat de nieuwe EP van Niko, die binnenkort uitkomt – en die hier is opgenomen – te gek is. Evenals het gloednieuwe album van Tony Clifton dat net gereleased is en waar wij eerder al bij waren. Deze studio ademt muziek en goede verhalen, een combinatie waar wij van The Daily Indie dol op zijn.
Ontsmettingsgebouw
Naast het Lloyd Hotel in het oostelijk havengebied aan het Amsterdamse IJ vinden wij na even zoeken een groot pand met daarop ‘Ontsmettingsgebouw’. Een klein naamplaatje naast een rij met bellen laat ons weten dat we op de juiste plek zijn: IJland Studio. Tim Visser doet open en begeleid ons door een dikke deur naar de kelder. Direct staan we in een intieme en sfeervolle studio waar op dat moment opnames plaatsvinden.
Nadat we onze ogen en oren even de kost hebben gegeven, krijgen we een korte rondleiding en laat Visser ons de iso-booth zien. Deze is recentelijk eigenhandig gebouwd voor de opnames van bijvoorbeeld zang, akoestische instrumenten, gitaar en amps. In alle tussenmuren in de studio zitten ramen, zodat er voldoende doorkijkmogelijkheden zijn om contact met elkaar te houden. Dat is iets wat Remko Schouten met zijn achtergrond als live-engineer heel belangrijk vindt. “Tegenwoordig hoef je als muzikant niet eens meer in dezelfde ruimte te zijn om een plaat op te nemen”, vertelt Visser. “Maar dan ontbreekt er toch iets. De chemie van het gezamenlijk optreden, die ‘golden take’, die is absoluut terug te horen op de plaat. En dat vinden wij hier heel belangrijk. De studio is zeer geschikt voor het opnemen van bands in een live-setting.”
Studio Zwembad
Bij de afgelopen renovatie zijn ze nogal wat verrassingen uit het verleden tegengekomen. Zo is deze plek al sinds 1985 in gebruik als studio. In eerste instantie opgezet door krakers, waarna de Raggende Manne er introk. De muren en het plafond bleken allemaal geïsoleerd door middel van matrassen van het Leger Des Heils. “Er moeten enorm veel matrassen in verwerkt zijn. Deze zijn inmiddels allemaal tot een soort pulp van dons en weggeroeste springveren vergaan.” Visser vervolgt met een vies gezicht: “Toen we bezig waren met de verbouwing kwamen we veel van die restanten tegen, en een matras is al iets heel persoonlijks”, zegt hij er lachend achteraan. Maar niet alleen de muren zijn wat provisorisch geïsoleerd. De studio heeft in het verleden de naam Studio Zwembad gedragen. Dit omdat de vloer vaak letterlijk onder water stond. Om dit op te lossen liggen er stapels autobanden waarop de studiovloer is gebouwd. Met een beetje springen voel je de vering in de vloer. Misschien is dit ook wel de reden waarom de studio bekend staat om zijn imposante drumsound.
Verder is de ruimte aangekleed met verschillende lampjes, prullaria en gordijnen zonder dat het vol of overdreven oogt. Een soort functionele gezelligheid. Buiten dat is er is veel ruimte voor drums, amps en keyboards en staan of liggen er overal instrumenten. “We hebben een ongedwongen sfeer gecreëerd waarin de artiesten zich prettig voelen en zonder enige stress of druk opnames kunnen maken”, geeft Visser aan. “We zijn wel een opnamestudio, maar het ziet er niet per se zo uit. Omdat het als DIY-studio is ontstaan en steeds een beetje professioneler is geworden. Het gaat gewoon om het maken van muziek, dat hele ‘wij zijn de ultieme opnamestudio met de beste apparatuur’ leidt alleen maar af”, vertelt hij.
“Zeker als je geen ervaring hebt met opnemen, wat toch echt iets anders is dan optreden of spelen in een oefenruimte, kan een studio nogal overweldigend zijn. Toen ik zelf in de hoedanigheid van singer-songwriter ooit studiotijd won, stond ik als ‘de muzikant’ in een soort fancy aquarium naar adem te happen voor twee toeschouwers genaamd ‘de producenten’ achter een raam. Ik ben nooit meer teruggekomen. Ken je die #gearporn op Instagram? Dat dus niet.” Als we zo om ons heen kijken is dat inderdaad goed gelukt.
Trappen en kolen
Na het rondje door de studio, waar we letterlijk niet meer dan vijftien stappen voor nodig hebben, nemen we plaats in de control room: de ruimte waar de mixtafels staan. Visser vertelt ons meer over de historie van het gebouw: “Als je onder de mixtafel kijkt zie je nog een deel van de trappen die de verbinding waren met het Lloyd Hotel. Dat hotel is toentertijd gebouwd voor de opvang van emigranten die uit Oost-Europa op doorreis waren naar Zuid-Amerika en per boot vanaf hier vertrokken. Dit gebouw is ingericht ter quarantaine en ontluizing van landverhuizers, vandaar ook de term ‘ontsmettingsgebouw’. In deze ruimte werd de kleding gereinigd, de ruimte waar nu opgenomen wordt, was de kolenkamer. Daar stonden de hele dag mannen de kolen in de ovens te scheppen om het gebouw te verwarmen.”
De rest van het gebouw is momenteel een creatieve broedplaats. Er zitten nog meer muziek georiënteerde ondernemers maar ook kunstenaars. “Binnenkort opent in het tijdelijke Café Arie-V hier recht boven ons het nieuwe café Bombarie. Jonge gasten van onder andere Roest die, net als wij, zin hebben er iets tofs van te maken. Ook gaan we samenwerken met het Lloyd Hotel die nu al een artiestenkamer hebben met geluidsdichte kamer en o ja, een 7-persoonsbed. Kunnen ze zo doorrollen naar ons als ze willen jammen of opnemen”, geeft Visser aan. “Tof dat dit elkaar nog meer kan versterken, hopelijk worden wij hierdoor als Studio ook wat meer zichtbaar en makkelijker toegankelijk”, vult hij aan.
El Fatso
Tijdens het luisteren naar de verhalen en anekdotes wordt er om ons heen hard gewerkt. De mannen van El Fatso zijn druk bezig tijdens hun derde studio dag de puntjes op de i te zetten. Vanuit Rotterdam zijn ze drie zondagen naar Amsterdam gekomen om hun debuut-EP op te nemen. Omdat de studio onlangs gerenoveerd is, heeft de IJland Studio een promotieactie gedaan. Bands konden hun demo opsturen om kans te maken op studiotijd voor de helft van de normale prijs. Daar is, naast Mozes And The Firstborn, El Fatso uitgekomen. De EP wordt self titled en bestaat uit drie nummers vol rock, punk en psychedelica waarin ze het hedonisme van hun generatie bezingen. Het plan is om de plaat eind dit jaar op vinyl te releasen maar de nieuwe single, vers afgemixt in de studio, is sinds deze week op Spotify te vinden.
Tijdens de opnames is het mooi om te zien hoe engineer en mede-eigenaar van de studio Paul Murray opgaat in zijn werk. Hij denkt mee, doet suggesties, luistert en overlegt. De Engelsman gaat duidelijk voor kwaliteit en neemt uitgebreid de tijd voor de goede sound. De muzikanten van de band voelen zich zichtbaar op hun gemak met hem. Ook Visser denkt af en toe mee. Tussen de verhalen door, maakt hij een opmerking of pakt hij er een gitaar bij. Visser vertelt: “Paul en ik werken momenteel zelf ook aan onze debuut-EP. Ik denk dat dat helpt bij het werk wat we doen en bij ons contact met de bands. En gewoon liefde, vooral dat. Wat we aandragen is niet alleen wat we geleerd hebben, maar ook vanuit ervaring en beleving.”
Toekomstmuziek
Ondanks dat de opnamestudio een uitstekende internationale reputatie heeft opgebouwd en legendarisch is door zijn opnames en algehele sfeer, weten nog niet veel nieuwe bands de studio te vinden. “Je ziet dat er de laatste jaren van alles gebeurt op het gebied van indie, garage, punkrock in Nederland. In Amsterdam bijvoorbeeld is een hele lichting interessante indierock-bands opgestaan met een volwassen sound die onder het geweld van de mainstream uit weten te komen en een publiek trekken, of zelfs creëren.”
“Je kunt denk ik zo langzamerhand wel spreken van een heuse indie-scene, waarvan een jonge vrouw van 21, genaamd Pip Blom, in mijn ogen de aanvoerder is. Dat is toch te gek?! Laten wij met Pavement-man Remko Schouten nou net iemand in huis hebben die daar wel kaas van gegeten heeft. Kijk, de originele tapes van Terror Twilight staan trouwens daar”, wijst Visser enthousiast. “Die muziek sluit bij ons aan, de bravoure is aanwezig en we kunnen met ze meedenken waar wenselijk. Daarbij maken wij tijdens de opname gebruik van een breed scala aan stijlvolle vintage en moderne kwaliteitsapparatuur. Dit varieert van buizencompressoren, tape-echo’s en alle denkbare microfoons tot de nieuwste software en digitale bewerking. Voor iedereen wat wils dus.”
Oude generatie
Tot slot richt Visser zich op de toekomst: “We zijn vooral bekend bij de oudere generatie. We zijn eigenlijk te bescheiden om veel aan reclame en social media te doen, maar we staan open voor nieuw talent. We willen ons hier dan ook meer op gaan richten door samenwerkingen aan te gaan met labels en instanties als de Popronde.”
Die samenwerkingen lijken ons een goed idee. De studio ademt een relaxte sfeer, kwaliteit, betrokkenheid en liefde voor muziek uit. Een prima plek om je plaat op te nemen. Maar omdat we zelf geen muzikanten zijn, geeft een quote van Niko die we vonden op het internet dit alles misschien wel het beste weer: “De EP is opgenomen in IJland Studio, hélemaal in Amsterdam. Goeie studio met mega lieve mensen. Tegenover de studio zit een Jumbo. Daar kan je je pizza’s in de oven laten opwarmen. Krijg je een warme pizza met pizzadoos en al voor drie euro. Nou, dat hebben ze geweten.”
En luister hieronder nog eens naar de speciale IJland Studio-playlist!