Editorial: uitgaan en festivals, het mag de vakantiepret niet bederven
10 juli 2021
‘Een duivels dilemma’, verzuchtte Hugo de Jonge afgelopen week, toen hem werd gevraagd naar de consequentie van de snel oplopende coronacijfers. En inderdaad, wie naar het exponentieel stijgende lijntje op het corona-dashboard keek, zag het al: het waren twee gezellige weken, waarin de wereld eventjes zowaar weer normaal leek, maar voorlopig zijn we hier nog niet van af.
Dit werd vrijdagavond bevestigd op de persconferentie: nachtclubs moeten weer sluiten, meerdaagse festivals worden verboden. Eendaags mag nog, maar alleen met een zitplek voor iedere bezoeker. Officieel duren deze maatregelen tot 14 augustus, maar het betekent effectief dat het festivalseizoen 2021 voorbij is voor het goed en wel begonnen was.
Laten we duidelijk zijn: wij zijn geen virologen bij The Daily Indie. Je hoeft ook geen viroloog te zijn om te zien dat de besmettingscijfers de verkeerde kant op gaan en te begrijpen dat dit te maken heeft met het loslaten van de meeste beperkingen. Het feit dat nu eigenlijk alleen, en wederom, het nachtleven en evenementen de rekening krijgen gepresenteerd, valt echter wel een en ander op aan te merken.
Faalpartij
Je kon de afgelopen weken De Jonge al horen mopperen dat de anderhalve meter – zowat de enige maatregel die nog geldt – niet strikt genoeg meer werd nageleefd. Dat getuigt volgens ons vooral van erg weinig psychologisch inzicht. Het is niet zo vreemd, dat bij het aankondiging van die versoepelingen de onderliggende boodschap door heel veel mensen gelezen werd als: ‘alle remmen los!’
Deze pandemie is ontzettend complex en oorzaken zullen dan ook legio zijn. Maar de berichten van afgelopen week in allerhande media over de oorzaak – of moeten we zeggen: schuldvraag – van de oplopende cijfers, lieten desondanks weinig te raden over. De oorzaak ligt bij het nachtleven, getuige ook de talloze foto’s van volledig ongerelateerde nachtclubs, feesten en concerten die veel media bij hun berichten plaatsten.
Maar goed: die besmettingen dus, die werden inderdaad opgelopen bij een studentengala, een feestcafé met een beroerd imago en wat nachtzaken die het niet zo nauw namen met de regels van Testen Voor Toegang. Je weet wel: dat systeem dat vanuit het demissionaire kabinet zelf de afgelopen driekwart jaar is ontwikkeld en uitgerold en middels Fieldlabs intensief en naar tevredenheid getest.
Dat de daadwerkelijke stresstest voor Testen Voor Toegang pas ‘in de echte wereld’ zou komen, was allang helder. Wat hopelijk niet was ingecalculeerd, is de inmiddels veelbesproken faalpartij die het eerste weekend in de praktijk bleek te zijn. Falen overigens dat deels op conto komt van een klein aantal zaken en mensen die schijt hadden aan de regels, maar toch voor het allergrootste deel op dat van het demissionaire kabinet en de verantwoordelijke partijen achter het systeem zelf.
Kafkaëske bedoening
Rutte en De Jonge benadrukten in de persconferentie nog maar eens: een stijging in de besmettingscijfers na het loslaten van de maatregelen was ingecalculeerd. Testen Voor Toegang is niet volledig waterdicht te maken, dat snappen we ook wel. Het hele beleid is er op ingericht om te voorkomen dat straks de IC’s weer volstromen.
Onder virologen is het dan inmiddels ook een breed erkend standpunt dat we het coronavirus niet meer gaan kwijtraken en dat we ermee zullen moeten leren leven. Je blindstaren op besmettingscijfers lijkt ons dan niet zo zinvol, zeker niet nu steeds meer mensen zijn gevaccineerd. Dat momenteel vrijwel alle besmettingen plaatsvinden in de (grotendeels nog ongevaccineerde) doelgroep tussen de 10-29 jaar, die over het algemeen weinig te vrezen hebben van het coronavirus, lijkt dus een verwacht én acceptabel gevolg.
Maar goed, opnieuw: wij zijn geen virologen en er zijn vast heel veel redenen te bedenken om het virus niet te laten uitrazen in die jonge doelgroep.
Maar wat voor Kafkaëske bedoening is het om nu wederom dezelfde sectoren de middelvinger te geven, en een maandenlange uitrol van Testen Voor Toegang en meer dan een miljard aan gemeenschapsgeld, bij de eerste de beste hobbel de deur weer dicht te gooien voor de clubs en festivals?
Onmogelijke positie
In het geval van de festivals is het nog absurder, want die hebben nog vrijwel geen kans gehad om te laten zien dat ze veilig georganiseerd kunnen worden – de fieldlabs suggereren van wel, ze zijn in de buitenlucht. Dat is dus op zijn zachtst gezegd nogal een slap in the face van allerlei goedwillende sectoren en ondernemers. Er valt namelijk nogal wat te verliezen.
Afgelopen anderhalf jaar was de situatie regelmatig uitzichtloos, maar dat betekende in elk geval ook dat er geen investeringen gedaan hoefden te worden, geen artiesten geboekt, niet begonnen aan opbouwen van je terrein. Allemaal zaken die nu wel aan de gang zijn. Ook al gelden de maatregelen vooralsnog tot 14 augustus, Lowlands liet gisteren al weten in wat voor onmogelijke positie het festival hierdoor wordt gemanoeuvreerd.
En ja: er is een steunfonds voor festivals. Maar festivals gaven al meermaals aan dat dit nog steeds met veel onduidelijkheden omgeven is. Bovendien: iedereen die afgelopen anderhalf jaar met bloed, zweet en tranen actief is gebleven in het nacht- of festivalleven, zal beamen dat zo’n fonds niet meer is dan een doekje tegen het bloeden.
Op vakantie
De vraag is dan dus: waarom precies weer deze maatregelen? Het antwoord ligt wellicht in het dilemma waar De Jonge het in de eerste alinea van dit stuk over had. Het schijnt een mooi licht op de ‘powers at play’ achter de schermen: dit ingrijpen heeft niet zozeer te maken met de eventuele gevolgen van oplopende besmettingscijfers, maar vooral met wat ze daar in het buitenland van zouden kunnen denken.
Concreter: of op de kaart van de ECDC (de Europese RIVM), waar de meeste landen hun inreisbeperkingen op baseren, Nederland niet weer rood zou kleuren. Dat zou namelijk weleens kunnen betekenen dat mensen die op vakantie willen een PCR-test of vaccinatiebewijs zouden moeten overleggen.
Ja: wat je ook moet doen als je naar een club of festival wilt.
(Overigens zou een quarantaineplicht ook een optie kunnen zijn, en zou Nederland bij oplopende besmettingen ook nog ‘donkerrood’ kunnen worden, wat zou kunnen betekenen dat je in sommige landen helemaal niet meer welkom bent. Daarvoor moeten we twee weken lang 500 besmettingen per 100.000 inwoners noteren. Momenteel zitten we rond de 30 per 100.000.)
Dat schoot in het verkeerde keelgat van Frank Oostdam, directeur van reizigerskoepel ANVR. Afhankelijk van of je het AD of een kwaliteitskrant leest, ‘verklaarde’ dan wel ‘brieste’ hij: “Door het gedrag van enkelen kan het hele reisseizoen in het water vallen.”
Dat is duidelijke taal: omdat die clubs en festivals na anderhalf jaar op water en brood zo nodig weer open moeten, moeten Henk en Ingrid straks een testje doen voordat ze naar de Costa del Sol mogen (die staat overigens op rood, maar ter illustratie). Of moeten ze een vaccinatie halen waar ze wellicht 5G van krijgen, of zoiets. Dat de beruchte deltavariant, die momenteel verantwoordelijk lijkt te zijn voor de oplopende cijfers, hierheen is geïmporteerd door Oostdams arme vakantiegangers, leek hij voor het gemak even vergeten te zijn.
In elk geval slaagden de vakantielobbyisten in hun opzet: weg met die clubs en festivals, zodat hopelijk er nog wat te redden valt bij het ECDC. Niet omdat de IC’s dreigen vol te stromen, maar omdat we natuurlijk wel met vakantie willen.
Zwaktebod
We kunnen er natuurlijk over discussiëren wat er meer waard is: dat weekje Costa del Sol of onze cultuursector, nachtleven en evenementenbranche. Maar precies dat is het punt: het zou fijn zijn als we dat nou eerst eens deden: erover discussiëren.
Maar dat in plaats daarvan laat het demissionaire kabinet zich nu bij een – nogmaals!- ingecalculeerde én zelfveroorzaakte tegenslag direct intimideren door de publieke opinie, en wordt de rekening wederom bij het nachtleven en de festivals neergelegd. En dat vinden wij vooralsnog een schandalig zwaktebod.
Dat cultuur, nachtleven en evenementen niet bijzonder hoog op het prioriteitenlijstje van onze politiek staan, was afgelopen anderhalf jaar wel duidelijk geworden. Met Testen Voor Toegang en het gecontroleerd openen van clubs en festivals dachten we heel, heel even dat Nederland weer eens in de buurt kwam van ‘gidsland’ in deze absurde tijd (overigens samen met bijvoorbeeld Denemarken).
We willen alle clubs, festivals en andere ondernemingen die nu de gevolgen moeten dragen, alle sterkte wensen. We hopen in heel ons hart dat zij deze nieuwe klap nogmaals te boven kunnen komen.
De fotoserie bij dit artikel werd gemaakt door onze fotograaf Mirel Masic op de pre-party op de camping van Sziget 2019. Eventjes feest voordat het festival begon: we vonden het wel toepasselijk.