Live

Drone-sets zijn populair, maar de vrijdag van Le Guess Who? heeft nog veel meer te bieden


9 november 2019

TivoliVredenburg als gebouw is perfect voor een festival als Le Guess Who?: je kunt er eindeloos dwalen en ook al ben je er al eens geweest, je blijft nieuwe trappen en gangen ontdekken. ‘We need events like Le Guess Who? to remind us that a better world is possible’, prijkt er op schermen in de foyer. Een quote uit een van de vele lovende recensies van de vorige editie. Toe maar. Het is inderdaad geen goed bewaard geheim meer, dit festival. Zelfs Björk was van de partij met een (dat dan weer wel) geheime dj-set.

Tekst Mick Arnoldus & Sharona Badloe

Lees hier ons verslag van de donderdag!

Foto: Melanie Marsman

De in groten getale aanwezige buitenlandse bezoekers kunnen zich vergapen aan de Utrechtse binnenstad, de meesten van ons hebben thuis wel zoiets in de buurt. Kunnen wij ons mooi concentreren op de muziek. Als je er aan toe komt tenminste. Er staan geregeld enorme rijen voor alle zalen tegelijk, zeker als er rond een uur of twaalf buiten TivoliVredenburg even niets te zien is. Toch kun je met een beetje geluk of avontuurlijke instelling altijd wel ergens terecht.

Foto: Jelmer de Haas

Als ik een missie had dit jaar was het wel: ‘zoveel mogelijk artiesten zien die gecureerd zijn door The Bug.’ Zijn muziek is zowel consistent als gevarieerd, heerlijk duister en met invloeden vanuit de dub en industrial scenes, wat op zich al een heel vette combinatie is. Er zijn maar weinig artiesten die mij zo intrigeren als The Bug. Dus mijn doel voor deze avond: wat heeft The Bug allemaal uitgekozen voor het festival? Wat speelt er in zijn hoofd? Wat kan ik hieruit over hem leren? (Maar verder ben ik totaal niet geobsedeerd, ofzo.)

De eerste act die ik deze vrijdag ga zien is Drew McDowall en Florence To die hun visuele masterpiece Time Machines zouden presenteren. Ik ken geen van die artiesten, en heb nooit van dit schijnbare meesterwerk gehoord, maar ze zijn gecureerd door, je raad het al: The Bug. Dus begon ik aan mijn weg naar boven richting de Cloud Nine. Ik ga samen met een kleine stoet mensen trap na trap op. Uit speakers die op willekeurige plekken langs de weg naar boven staan schallen er lange, zoemende tonen die een bedrukte sfeer creëren. Naarmate we verder klimmen worden de trappen steeds nauwer, de gangen donkerder en de zoemende speakers luider. Tegen de tijd dat we bij de laatste verdieping aankomen, zijn we allen in een soort trance geraakt. We doen zonder een woord te zeggen stap na stap omhoog door de buitenaardse verlichting van het trappenhuis. Als ik de zaal binnenloop zie ik een grijze man achter een kleine draaitafel naast het podium staan: de bron achter de zoemtonen die de weg omhoog zo plezierig maakten.

Als de act zelf eenmaal begint verdiept mijn trance alleen maar. Op het grote scherm zijn er minimalistische en geometrische visuals te zien en door de hele zaal klinken de meest oncomfortabele tonen, die om de een of andere reden extreem goed samenwerken. Alsof je op een industrieterrein naast een cementmixer staat en je in de verte de echo van een boormachine hoort. Maar dan met nog meer gezoem en lawaai erdoor. (SB)


Foto: Tim van Veen

Na helemaal zen te zijn geworden bij mijn eerste show van de avond, wat een goede keus was dat, ga ik door naar de Janskerk voor King Midas Sound. Oftewel, The Bug himself, in collaboratie met dichter Roger Robinson en vocalist Kiki Hitomi. Er staan stoelen klaar en de setting van de kerk werkt fenomenaal met de stem van Robinson en de felrode lasers die verschillende patronen creëren tegen het oude kerkplafond aan. Maar na het bijwonen van twee drone-sets achter elkaar ga je toch vergelijken, en de oncomfortabele noise van McDowall wint het voor mij toch van de ietwat lichtere tonen die bij King Midas Sound naar buiten komen. Het is alsnog een feest om de dichter in een kerk over de liefde te horen schreeuwen, en mijn zen-status bereikt minstens level negenduizend. (SB)


Foto: Jelmer de Haas

Dan is het alweer tijd voor Deerhunter in de Ronda, die natuurlijk helemaal vol enthousiaste jonge fans staat. Een hele gezellige band, maar na al dat experimentele, theatrale gedreun dat ik net heb bijgewoond voelt de show aan de ene kant als een opluchting, maar ook bijna een beetje saai. Het is alsof Bradford Cox mijn gedachten kan lezen, want op het moment dat ik dat denk, gaat ineens alles los. In twee seconden gooit ineens iedereen zijn effect-pedalen aan en rammen ze er op los in een soort psychedelische break.

Foto: Jelmer de Haas

Cox haalt nog even de snaren van zijn gitaar langs zijn mic stand voor wat extra effect. Dan houdt hij het in de lucht, schudt er wat mee, loopt naar achter en legt hem vol met de snaren op de versterker. Dit produceert allemaal een fijn distorted geluid en als klap op de vuurpijl van zijn kleine gitaar-trip knalt hij zijn instrument nog even een paar keer tegen de cymbal van zijn drummer aan. Sorry dat ik even dacht dat jullie saai waren Deerhunter! Ik slik mijn woorden na zo’n showtje graag weer in. (SB)


Wie op tijd was bij The Raincoats mag een integrale uitvoering van de band zijn eerste plaat meemaken. Of is het een cd? De dames zelf grappen erover, want de toenmalige uitvoering is beneden te koop, hoewel het album oorspronkelijk als elpee uitkwam. Net als de rest van het optreden is het door dit soort gekeuvel net of je in een Engelse huiskamer terecht bent gekomen waar ze net Call The Midwife hebben uitgezet om ons, het bezoek, van een kop thee te voorzien. In een ander universum had iemand deze vier mums gefilmd toen ze per ongeluk een punkband begonnen en waren ze flink viral gegaan. In het universum van Le Guess Who? zijn deze veteranen al veertig jaar een band die inmiddels gedateerde muziek maakt die dan wel weer genoeg een hoop iconen geïnspireerd heeft. (MA)


Foto: Tess Janssen

Bij het verlaten van de zaal passeren we een rij die niet onderdoet voor die aan de bar. Aan die bar kom je erachter dat ze Budweiser schenken. Gelukkig is het de enige die dat doet, tijd om te mekkeren hebben we ook niet, want in de Hertz staan de Polen van LOTTO op het punt van beginnen. Soms is het niet te doen alles van tevoren te luisteren, maar de omschrijving in het programmaboekje maakte nieuwsgierig genoeg. Free jazz gecombineerd met postrock? En gecureerd door The Bug, die heeft er verstand van. Kom maar op! Helaas staat je hoofd niet altijd naar een geïmproviseerde minimale drone die zeker een kwartier lang nergens heen gaat. Tijd om iets dansbaars op te zoeken, het is immers al even donker buiten. Maar als je eenmaal zit, is het wel lastig weer weg te komen uit de Hertz. Deze zaal doet niet onder voor die van een schouwburg. Goed dat de bezoekers van Le Guess Who? wel wat gewend zijn. (MA)


Foto: Tim van Veen

Tyondai Braxton staat in de toepasselijk benoemde Cloud Nine klaar. Deze componist zet een hoog associatieve set neer die, voor wie het toelaat, je doet opstijgen richting de spreeuwenzwerm die op de enorme visuals achter de DJ te zien zijn. Kun je er op dansen? Kun je je nog herinneren welke bewegingen je überhaupt maakte? Om de zoveel tijd sijpelt er beat door de glitchy ambient-noise heen, hoewel die alweer vervlogen is voor je er wat mee kunt. Muziek als deze blijft een soort balanceer-act tussen overrompeling en vluchtigheid. Braxton doet het zonder vangnet en aan het eind is er applaus. (MA)


Foto: Tess Janssen

Na de timetable nog even goed te bestuderen komen we ineens een naam tegen die we niet hadden verwacht. Mark Lanegan? Die voormalige bandmember van Queens of the Stone Age? Staat hier met side-project Not Waving & Dark Mark? En nogmaals: in een kerk? Daar moeten we bij zijn. Eenmaal aangekomen treffen we een heleboel zwaarmoedige geluiden aan. De DJ Not Waving draait minimal techno, en onze Lanegan kraamt lange en melodieuze tonen uit. Maar dat betekent niet dat ik er niet van kan genieten! Zijn rauwe, lage stem werkt vreemd hypnotiserend en hij blijkt er zelf helemaal in op te gaan. Doe je ding Mark Lanegan! (SB)


Foto: Tim van Veen

Over dansbaar gesproken. Mark Ernestus’ Ndagga Rhythm Force zet de Pandora even goed op z’n kop. Een Duitse DJ die samen met Saba-Senegalezen een album maakt is precies wat je ervan verwacht, en precies zo leuk als je verwacht. Onder de vele percussie loopt steeds een bas die je doet denken aan techno, precies subtiel genoeg om je niet af te leiden van de enthousiaste mensen op het podium. Zelfs op het sleutelbeen van één van de leden zit een drum. Het is altijd oppassen dat zulke samenwerkingen geen gimmick worden, maar hier gaat dat helemaal goed. Voorin de zaal is het feest. Achterin de zaal lijkt er wel een soort leestafel opgezet, inclusief lampjes, waar voornamelijk mannen met brillen over het programmaboekje gebogen staan. Het is aanpoten, hoor, zo’n festival. (MA)


Foto: Erik Luyten

Een ding is zeker, de drone-sets zijn populair, maar na al dat gezoem ben ik wel weer toen aan wat energie. En laat het nou net bijna tijd zijn voor de set waar ik stiekem het meeste naar uitkeek: Girl Band. Deze band is precies het soort hectische, maatschappijkritische herrie waar ik van houd en de band is live nog veel strakker dan ik had verwacht. De superster van de show is deze keer niet frontman Dara Kiely, het is bassist Daniel Fox die hier compleet de show steelt! Hij ramt volle akkoorden op zijn basgitaar en draagt daarmee eigenlijk elk nummer.

Foto: Rogier Boogaard

Daarnaast is het elke keer weer een feest als hij zijn grote glazen slider van de grond pakt en hem fanatiek over elk deel van zijn gitaar haalt. Hij houdt zich duidelijk niet aan de normale limitaties van gitaar spelen en blijft er geen enkel deel van zijn fretboard onaangeraakt. Ik was mij er al van bewust dat je keiharde muzikale skills moet hebben om je muziek zo erg los te laten staan van de standaard-formules, maar om het live mee te maken is echt iets anders. Ik snap nu nog beter waarom hun volgers al meerdere cults gevormd hebben en ze het hele land door achtervolgen. Ik sta op het punt om zelf mijn baan op te zeggen en ze ook achterna te gaan. Wie heeft immers geld en stabiliteit nodig? Na zo’n dag op Le Guess Who? lijkt alles mogelijk en dat is precies waar iedereen elk jaar terug voor blijft komen. (SB)


Na een eetpauze fietsen we naar Basis, waar wederom een door The Bug gecureerde Pool (met roots in Kenia) draait. Slikback mag de zaal opwarmen voor Mala. Dat doet hij met verve. Mark Lawrence (Mala) komt ook even kijken hoe het er vanaf de dansvloer uitziet. Begrijpelijk, er wordt geregeld zoveel rook de zaal in geblazen dat je nog maar net de ogen van je buurman of -vrouw kunt onderscheiden. Past perfect in de ruige mix van Slikback, die zonder plat te worden de ene garage-, dancehall- of footwork -knaller op tafel legt. Maar dan allemaal met het BPM richting hardcore geschroefd. De desoriënterende plek die Basis is, past perfect bij deze chaos. (MA)