Interview

Courtney Marie Andrews: “Ik ben het soort mens dat iedere dag opnieuw geboren wordt”


24 juli 2020

Wat er gebeurt als een rondreizende muzikant aan huis gekluisterd is? Verrassend veel. Courtney Marie Andrews had prachtplannen dit jaar, waaronder een show op Best Kept Secret. Het liep anders, zoals voor de meesten van ons. Ondanks dat en ondanks een zeer persoonlijke plaat over een op de klippen gelopen relatie, blijkt Old Flowers voor haar de compost te zijn waarop nog mooiere nieuwe bloemen floreren.

Het is begin april als het enthousiaste gezicht van Courtney Marie Andrews in beeld verschijnt via Skype. De dame die normaliter een nomadisch bestaan leidt is nu aan huis gebonden. Noodgedwongen bivakkeert ze in Nashville. Een straf? Ja en nee. Natuurlijk was ze liever haar natuur gevolgd, om als globetrotter haar muziek aan te prijzen. Maar nu ze aan huis gekluisterd is, vindt ze haar avonturen toch wel. In haar hoofd. Want creativiteit laat zich niet stuiten door een virus. Schrijven, muziek maken. Uiteraard. Maar ook in het koken en tuinieren kan ze haar ei kwijt. In plaats van op het podium de tranen te plengen die horen bij het maken van een breakup-plaat als Old Flowers watert ze daar nu haar tuintje mee.

Avontuur om thuis te zijn
Natuurlijk is Andrews bezorgd om wat er zich voltrekt in haar land, ook al is Nashville niet zo hard geraakt als sommige andere delen. Ze ziet hoe veel mensen zich amper houden aan de richtlijnen. Aan de andere kant stelt het haar wel in staat om de focus anders te leggen.  “Ik voel me gelukkig dat ik nog creatief kan zijn te midden van wat er nu gebeurt. Ik heb geen probleem om me te vermaken. Weet je, ik ben het grootste deel van mijn volwassen leven aan het reizen geweest, dus het is ergens wel een avontuur voor mij om thuis te zijn. Met de eenzaamheid heb ik niet zo’n probleem. Het zou voor mij nog minder een probleem zijn als er niet zoveel onzekerheid was in wat er gebeurt. Ik ga een beetje op en neer. Ik ben ook wel dankbaar voor de tijd die ik krijg om nu materiaal af te maken en ik probeer er het beste van te maken.”

Dat lukt goed, blijkt ook uit de gedichten die ze in de afgelopen periode regelmatig op haar Instagram laat passeren. In één daarvan roept ze op tot meer zachtheid. De dichtregel ‘Let this nightmare make us softer’ klinkt bijna als een verlate echo van haar vorige plaat, het prachtige en meer uitbundige May Your Kindness Remain. “Ik heb een aantal ideeën waaraan ik werk, maar de focus ligt nu op mijn poëzieboek. Ik hoop dat deze pandemie onze kwetsbaarheid en zachtheid bevordert. Dat is wat we nu nodig hebben in deze wereld van alsmaar meer negativiteit. Met poëzie is het ook gewoon zo dat je er uit kan pakken wat je eruit wilt halen. Je schrijft je gedachten neer en verwerkt ze in woorden, zeker in deze tijd.”

Poem for Handsome Johnny

Passing us the torch, as he passes on,
in the arms of an Alabaman angel,
dancing all the way to heaven,
as god closes the curtains,
goodnight, handsome Johnny, goodnight.

I roll over, strumming the belly of my nylon,
cooing out an ugly and lonesome sound,
If he is gracious enough to pass the torch,
then we must light these old paths,
and sing
.

Ook bovenstaand gedicht verscheen op haar social media. Ze schreef het bij de dood van artiest John Prine. COVID-19 werd hem fataal. “Hij betekende heel veel voor ons. John was de grootvader van Nashville, hij was in staat humor en hartzeer in één liedje te stoppen. Niet alleen een van de beste liedjesschrijvers, maar ook een van de vriendelijkste, meest nobele mensen die ik kende. Ik had het geluk om hem het laatste jaar wat meer te leren kennen, een duet met hem te zingen. Met zijn openheid stelde hij mij in staat met hem te spelen in de Grand Ole Opry, voor het eerst. Er zijn niet genoeg woorden in het woordenboek om het verlies te omschrijven, voor de gemeenschap, voor de wereld. Hij was één van de grote pilaren van de songschrijverswereld.”

Artiesten zijn niet makkelijk om bij te zijn. Onze breinen kunnen compleet wegdrijven in onze dagdromen

De regenboog achter het traanvocht
De tranen om John Prine waren niet de enige tranen die Andrews liet. Old Flowers handelt over de breuk met haar eerste grote liefde. De schoonheid van de pijn, de bittere nostalgie, de regenboog achter het traanvocht. Doordat dit thema de nummers kleurde moest het album een totaal andere plaat worden dan de voorganger. Ook omdat de productieve Amerikaanse zichzelf niet wenst te herhalen. “Het is een erg persoonlijke conversatie, geschreven in het midden van mijn verwerkingsproces. Het moest dus intiem worden. Hoe het gevoel is om alleen te zijn na zo’n lange tijd? Ik ben altijd goed geweest in het solitaire bestaan. De hele dag in mijn eigen wereld bivakkeren, dagdromen. Als het nodig is. Maar er zijn zeker ook momenten waarop ik dagdroom over de dag dat ik weer met geliefden om mij heen ben. Daar kijk ik echt naar uit. Liever vroeger dan later. Maar ik ben altijd in staat om te creëren. Maar ook alleen zijn na zo’n lange relatie is gek. Ik heb veel over mezelf ontdekt. Als je zo lang met iemand bent, dan moet je ook weer leren te leven zonder diegene. Dat duurde even, maar tegen het einde van vorig jaar begreep ik weer hoe ik het moest doen. Mijn hart is weer een beetje gerepareerd. Al zal er altijd een deel van dat persoon bij mij blijven. Het was mijn eerste grote liefde, dus ik weet nu wat dat betekent en hoe dat kan voelen. Die persoon zal altijd een plek in mijn hart houden. Maar het voelt – zeker met alles wat er de laatste tijd gebeurt – als heel veel jaren geleden. Het was een overvloedig jaar, veel geleerd, met veel nieuwe herinneringen.”

“Veel liedjes zijn geboren uit het verdriet, uit de pijn, de verandering van dat moment. Maar ook de schoonheid. Er zit veel liefde in, bijna geen bitterheid. Het komt steeds terug bij de liefde die ik toen voelde en verdriet dat er was toen we dat niet meer terug konden brengen. De liedjes spreken voor zich. Mijn ex begreep heel goed dat ik artiest ben. We kunnen ook niet bang zijn om onze diepste zielenroerselen los te laten. Dat is immers wat we doen. Ik benijd ook niemand die mij in de toekomst gaat daten. Artiesten zijn niet makkelijk om bij te zijn. Onze breinen kunnen compleet wegdrijven in onze dagdromen. Dan zitten we in onze creatieve ruimte. Het is lastig om dat uit te zetten en de knop om te zetten naar familietijd. Als ik die Courtney ben, dan is de andere niet beschikbaar.”

Te heftig, te intens
Na het einde van haar relatie lukte het Andrews niet om naar muziek te luisteren. Te heftig, te direct, te intens. In plaats daarvan zocht ze haar toevlucht in dichtbundels. Toch kan ze niet ontkennen dat andere hartezeer platen haar beïnvloed hebben. Klassiekers die ze tot haar favorieten rekent. “Blood on the Tracks van Bob Dylan, World Without Tears van Lucinda Williams, Blue van Joni Mitchell, In the Wee Small Hours of the Morning van Frank Sinatra. Onderhuids hebben deze platen mij absoluut beïnvloed, omdat je ze simpelweg tijdens je leven tegenkomt en ze in je collectieve geheugen blijven plakken.”

Ook al is ze nu alweer een plaat verder, het thema van voorganger May Your Kindness Remain blijft voor Andrews onverminderd relevant. Juist ook omdat het tumult maar niet verstomt. “Trump was net tot president verkozen, we maakten ons zorgen over de toekomst van ons land. Ik leefde in een klein stadje, waar veel plattelandsarmoede was. Op dat moment voelde ik mij heel erg geraakt door de toestand van de wereld. Een beetje vergelijkbaar met nu. In 2016 voelde ik mij zo. Het is nog steeds eng, maar op een bepaalde manier werd dat een ‘nieuw normaal’. Het hangt nog steeds als een donkere wolk boven ons. Alles is onzeker, het is een zootje.”

“Ik hoop dat mensen ontwaken, dat we ons gaan realiseren dat er iets moet veranderen in onze systemen”

“De komende twee weken rond ik wat dingen af en begin ik weer met de voorbereidingen voor een nieuwe plaat. Ik probeer de tijd goed te gebruiken. Dat is het enige dat we kunnen doen. Deze periode is een achtbaan. Veranderende tijden werken door in de kunst, dus dit jaar gaat sowieso impact hebben op wat ik hierna ga maken. Ik denk ook wel dat de huidige situatie iets kan veranderen. Ik ben positief. Ik heb niet eerder in een tijd geleefd waarin het zo onzeker was, zo moeilijk te zien wat het grote plaatje is en wat er aan het eind van de tunnel is. Ik luister veel podcasts hierover, maar er moet ergens een lichtpunt aan deze situatie vastzitten. Wat het is, dat weet ik nog niet precies. Interpersoonlijk veranderen dingen zeker, iedereen is zich meer bewust van elkaar, mensen helpen elkaar. Dat verandert, dat is positief. Al mijn vrienden bewaren hun eten veel beter. Niet zoveel weggooien, veel pragmatischer. Voor de wereld is dat beter.”

“Antwoorden heb ik nog niet, maar ik denk en hoop dat er dingen ten goede veranderen. Ik hoop dat mensen ontwaken, dat we ons gaan realiseren dat er iets moet veranderen in onze systemen. Ik hoop sterk genoeg te zijn om hier doorheen te komen. Veel mensen zien nu hoe bevoorrecht ze zijn. Dat is positief om te beseffen. In sommige delen van de wereld gebeurt dit soort rampspoed continu. Wij zijn daar immuun voor geworden. Wij zijn zo bevoorrecht. Maar veel mensen in Amerika zijn uit hun huis gezet, zijn hun baan verloren. Misschien is dit ook een moment om te erkennen hoe overvloedig ons leven is, hoeveel spullen we om ons heen hebben. Dat is een geluk in deze tijd.”

Muzikale veerkracht
Zonder alle optredens en festivals is het een buitengewoon lastig jaar voor elke artiest. Dat legt een zware druk op iedereen, erkent ook Andrews. Zo ziet ook de release van een nieuwe plaat er totaal anders uit dan normaal. Maar toch zou ze zichzelf niet zijn als ze, optimistisch en onbevangen als altijd, hier niet een stuk positiviteit in zou zien. “Het kan nog wel even duren voor we weer kunnen toeren. Maar het mooie aan de gemeenschap is dat we erg veerkrachtig zijn, dat er nieuwe initiatieven opduiken om muzikanten te helpen en te ondersteunen. MusiCares is een goededoelenorganisatie die artiesten nu helpt in deze moeilijke tijd, Newport Festival is een fonds gestart. Het zal moeilijk worden voor velen van ons, maar we helpen elkaar. Niemand weet hoe het gaat. Niet alleen muzikanten verliezen hun baan, zo ontzettend veel andere mensen. Dit is wat we kunnen, we vinden een creatieve weg om het te doen. Kijk naar hoe snel mensen met oplossingen komen, livestreams bijvoorbeeld.”

Ook Andrews organiseert die livestreams. Dat staat op haar agenda voor na dit gesprek. Niet eens zozeer voor haar eigen inkomsten, want die krijgt ze nog wel uit royalties. “Ik doe dat om geld op te halen voor mijn tourmuzikanten. Voor hen is dat hun inkomen. Dus het is belangrijk voor elkaar te zorgen.” Hoezeer ze zich in de huiselijke kring nu weet te vermaken, als straks de beperkingen weer voorbij zijn vliegt Andrews als de wiedeweerga uit. Om te doen waarvoor ze in de wieg is gelegd. Dat doet ze dan wel weer als een ander persoon. Ze werd naar eigen zeggen de vrouw die ze kon zijn, maar nog niet was.  Ze legt uit: “Ik voel mij dichter bij die vrouw, steeds meer. Ik was altijd wilskrachtig en gedreven, ook als mid-twintiger. Van buiten was ik heel sterk, maar van binnen had ik veel twijfels. Dat had ook zijn weerslag op mijn relatie. Dag voor dag – en ik heb er wat soul searching voor gedaan – voel ik me meer op mijn gemak met wie ik ben en hoe ik ben. Dat heeft ook met ouder worden te maken.” Om daar hard lachend aan toe te voegen: “Al moet je als artiest altijd wel iets van twijfels hebben. De combinatie met de persoonlijkheid van mijn ex hielp niet om te groeien. Creatief en persoonlijk voel ik mij nu beter. Als een nieuw hoofdstuk.”

Opnieuw lachend, bijna giechelend dit keer, roept ze, gezeten in de keuken waar ze later die dag live zal spelen voor de camera: “Ik ben het soort mens waarvan de persoonlijkheid iedere ochtend opnieuw geboren wordt. Iedere ochtend is het de vraag welke Courtney er naast het bed staat. De tuinier Courtney, Courtney de kok. Dat is hoe het bij mij werkt. Wat voor Courtney je nu aan de lijn hebt? Nu krijg je de Courtney die over drie uur een show gaat spelen. Licht nerveus. Maar dat maakt de dingen interessant. Omdat je het gevoel hebt dat je een show speelt, maar ook weer niet echt. Alsof je meer risico kunt nemen. Nu voel je de energie met het publiek niet. Er zijn wel veel mensen, maar ook weer niet. We moeten maar creatief zijn als we niet kunnen reizen en spelen. Ik zou het nu dolgraag inruilen voor een kleine kroeg of bar, maar dit is wat het is. We maken er het beste van. Als dit allemaal over is dan gaan de meesten van ons waarschijnlijk op een oneindige tour. Dat moet geweldig zijn. Want ja, het zit in mijn bloed om te gaan.”