Wide Awake! Hoe Parquet Courts een nieuwe betekenis aan woede geeft
6 juni 2018
Wie roept dat punk dood is, zoekt niet goed genoeg, al geven we toe dat het hard zoeken is tegenwoordig. De gentrificatie van het genre lijkt de naam te hebben vergiftigd – tot op het punt dat schoppen tegen het establishment, schreeuwen om gerechtigheid of, om maar wat te noemen, Theresa May voor cunt uitmaken anno 2018 vooral een modetrend geworden is. Om tussen al die clickbait-revolutionairen en faux freedom fighters nog een échte vuist te maken moet je van goede huizen komen – een huis in Bedford-Stuyvesant, Brooklyn, New York bijvoorbeeld. Parquet Courts territory.
Je kent Parquet Courts – de band uit Denton, Texas die zich aan het begin van het decennium in Brooklyn nestelde en er een volwaardig onderdeel van werd, de band die onze trommelvliezen deed klapperen met het daverende openingssalvo Master Of My Craft/Borrowed Time van doorbraakplaat Light Up Gold (2013) en sindsdien nooit meer van onze radar is verdwenen, de band die botte agressie met intellect vermengde tot een explosieve cocktail. Het is de band wiens furieuze nieuwe album Wide Awake! een politieke revolutie zal ontketenen, mark our words!
Boos & politiek
Ja, A. Savage is al eerder boos geweest. Sterker nog, het lijkt zijn primaire gemoedstoestand te zijn. Is het geen geprikkelde praatzang, dan schreeuwt ‘ie wel; over het feit dat ze geen bagels, maar alleen donuts verkopen in zijn thuisstaat Texas (Donuts Only), over de voortdurende oppressie van klassieke componisten onder het regime van Jozef Stalin (Ducking & Dodging) of over de avond waarop er drie straten van zijn stamcafé vandaan twee politieagenten werden vermoord (Two Dead Cops.) Eén van Savage’s meest memorabele momenten in deze categorie is ongetwijfeld No, No, No!, de openingstrack van een album dat verder louter uit instrumentale noise bestaat. Hij buldert zinnen als ‘I don’t want to be called a poet / I don’t want to be hanged in a museum / I don’t want to be cited, tacked onto your cause’, en: ‘I don’t want to be an influence / I don’t want you to understand / I don’t want to curate, publish no memoir.’ We zijn gewoon een band, sluit hij af. Pijnlijk, want we willen A. Savage en consorten graag begrijpen, gewoon een band of niet. (Alvast onze excuses, Andrew.)
Voor een bands wiens voornaamste songwriter geen invloed meent te willen zijn, is Parquet Courts ook al opvallend politiek geweest – met Content Nausea als voornaamste voorbeeld. Het vierde album (en de tweede release onder de naam Parkay Quarts) was het product van enkel Savage en co-kapitein Austin Brown en wijkt af van het persoonlijke narratief dat op vorige platen de boventoon voerde. In plaats daarvan beschrijven Pretty Machines en de titeltrack vanuit een bird’s-eye view een samenleving die zich ergens tussen de onze en een ware dystopie bevindt, eentje waar alles (maar dan ook echt alles) gedefinieerd wordt naar economische waarde, waar persoonlijkheid en individuele vrijheid door technologie onschadelijk zijn gemaakt. De wereld die Marx het meest vreesde. ‘Do my thoughts belong to me? / Or just some slogan I ingested to save time?’, overpeinst Savage. ‘You think that you’re not a servant / You think that you can avoid / the stylish institution, worshiping illusions / things you thought you could destroy. No one says it, but it’s known / the more connected, the more alone.’ Het is een opeenvolging van scherpe, grimmige en uitzichtloze observaties, die inderdaad pijnlijk dicht aan de werkelijkheid grenzen. Het is maatschappijkritiek op z’n Orwelliaans, protestmuziek op z’n allerkilst.
Als een sunbathing animal
Daar is op Wide Awake! verandering in gekomen, zoals de band op dat album wel meer over een andere boeg gooit: de songs zijn weelderig, kleurrijk, funky en gelikter dan ooit (deels het werk van mega-producer Brian ‘Danger Mouse’ Burton) met ruim een dozijn aan catchy hooks en meezingmomenten. Het leverde ze zowaar een 3FM-megahit op en misschien wat gefronste wenkbrauwen van old school Parquet Courts-liefhebbers. Maar laat je niet van de wijs doorbrengen door schone schijn. Wat dat betreft is Wide Awake! als een sunbathing animal, naar de meest ongetemde wervelwind van een track die de heren ooit uitbrachten: hoe onbekommerd en vredig het aangezicht van zo’n beest dan ook mag zijn, de klauwen zijn er niet minder dodelijk op en het is in die staat van onoplettendheid dat ze je grijpen.
‘Are you put off by our footloose fluidity?’, spuugt Savage in je gezicht – of eigenlijk in het gezicht van eenieder die de band al in een hokje had geplaatst. ‘Have your hurt Caucasian feelings left you so distraught?’ Vanaf openingstrack Total Football zijn de intenties kristalhelder. Het viertal is al jaren boos, want er is veel om boos over te zijn in de wereld, maar nu in de VS het kookpunt bereikt lijkt, is het hard nodig die boosheid expliciet te maken – en dat doe je niet met gierende riffs, maar met tirades waar geen doekjes om te binden zijn. ‘Only through those who stay awake can an institution be dismantled / It is dishonest, nay, a stand for any anthem that attempts to drown out the roar of oppression.’ Het ten gehore brengen van dergelijke weloverwogen zinnen middels een schreeuw voelt bijna als een gimmick, ware het niet dat de woorden van Savage écht uit zijn tenen lijken te komen – vooral als de track eindigt met een woest ‘FUCK TOM BRADY’. Brady, de quarterback van de New England Patriots, is een vermeend supporter van Trump, die het knielen van Colin Kaepernick en honderden andere NFL-spelers als landsverraad bestempelde. Brady klampt vast aan het establishment – en dan wordt je door Parquet Courts genadeloos getackeld.
Op Violence raast de band onverminderd voort en maakt A. Savage de levenslange belofte van zijn achternaam meer dan waar. Zijn naam is een waarschuwing en een dreigement; zijn naam is van iedereen, ‘so when they ask for yours give them mine.’ En zo maakt Violence, ietwat ironisch, een gebalde vuist naar zinloos geweld en naar iedereen die hervormingen wegwuift omdat geweld nu eenmaal daily life is. Almost Had To Start A Fight, de ontploffing die even later volgt, maakt een soortgelijk gebaar en roept het gespannen gevoel op dat je voelt als je bijna in een gevecht of een verhitte discussie belandt – iets wat tegenwoordig steeds moeilijker te vermijden is. Een oergevoel.
Savage peinst
Maar met oergevoelens redt je het niet alleen; daar zijn in het verleden en heden genoeg uitdragers van geweest en meer dan soelaas voor eigen frustraties lijken ze vaak niet te bieden. En dus reikt Parquet Courts tussen de tackles en de goed geplaatste vuisten meermaals een stukje dieper, zoals op Before the Water Gets Too High. De zeespiegel stijgt, zoals ook veel sociale problemen in de VS de pan uit rijzen, maar hebben ook de hoge piefen in hun kantoorgebouwen straks door dat het einde nadert en het water tegen de ruiten van hun penthouse klotst? Of kan het systeem voor die tijd nog vernietigd worden? ‘Which hands get to turn the final page? / In whose throat belongs the swan song / of crisis, warming, denial, change?’ Meer vragen klinken op Normalisation: ‘What do I call bullshit?’ ‘Can I allow this?’ Grijpen we in wanneer er iets abnormaals gebeurt? Of wachten we tot de grenzen van de werkelijkheid zijn verlegd en die abnormaliteit het nieuwe normaal geworden is? Nog dieper: als wij zoiets (zoiets als Trump’s post-truth) laten gebeuren, zijn wij dan niet meer dan slaafse computers? Savage peinst: ‘Do I pass the Turing test? Do I think?’
Wie draait de laatste pagina van de mensheid om? Wie zingt straks de zwanenzang? De dood loert en geeft Wide Awake! een haast apocalyptische thematiek. Op NYC Observation loopt A. Savage door de stad, zoals hij dat al eerder deed, maar Stoned and Starving, live-favoriet uit de beginjaren, doet plots wrang aan als Savage geconfronteerd wordt met de levenloze lichamen langs Myrtle en Broadway Avenue: de slachtoffers van drugsepidemieën en de bodemloze put die ‘armoede in Amerika’ heet. Death Will Bring Change, veruit de sterkste bijdrage van de hand van Austin Brown, werd geïnspireerd door het overlijden van zijn zestienjarige zusje in een auto-ongeluk en de vergaande gevolgen die dat voor de familie heeft gehad.
Maar de dood is niet de winnaar hier, want hoewel Wide Awake! in essentie een opsomming lijkt van alles wat er misgaat in de wereld van vandaag, is de eindboodschap positief. Liefde en tederheid winnen. In een samenleving die tot nihilisme geneigd is, geeft liefde betekenis en biedt ook de dood een toekomstperspectief – althans, zo luidt de conclusie van slotakkoord Tenderness. Savage schreef het als een potentieel karaokeklassieker voor de toekomst en nu de band een Megahit op het cv heeft, lijkt dat niet eens meer zo vergezocht. Dergelijke poëzie, misschien wel het sterkste staaltje van de plaat, verdient het om door vele kelen gezongen te worden. ‘It was not so long ago that the world was mostly slow / The age of iron, steam and speed / turned a stroll to a stampede / But we’ve come to increase time in between ticks’, zingt Savage al ware het een manifest, een aankondiging dat de nieuwe generatie het vroeg of laat zal overnemen en de wereld weer wat rustiger zal laten draaien.
Meer dan spitsvondige slogans
‘I don’t read open letters, long reads or give talks’, schreeuwde Andrew Savage op No, No, No!, maar meer dan een album als Wide Awake! heeft Parquet Courts ook niet nodig om de noodzaak van verandering te duiden. En het is die duiding waarmee Parquet Courts een stukje punk in leven houdt. De band biedt meer dan spitsvondige slogans en duikt diep in de ideeën en de constructies die aan veel van de hedendaagse problematiek ten grondslag liggen. Parquet Courts roept niet alleen dat Tom Brady een lul is, maar beargumenteert ook dat hij als alpha male tekenend is voor het individualisme in de Amerikaanse maatschappij en de schade die het aanricht in de strijd tegen onrecht en het collectieve belang – want, tsja, ‘collectivism and political autonomy are not mutually exclusive.’
Parquet Courts was al eerder politiek en al veel vaker boos, maar nu die allesverzengende woede vertolkt wordt middels eloquent verwoorde filosofieën en verpakt zit in een paar van de beste songs die de band ooit schreef, blijkt de woede van Parquet Courts een noodzaak en een échte vuist in de lucht voor verandering.
Parquet Courts speelt op 6 juli in Vera, Groningen en op 16 juli op het Nijmeegse Valkhof Festival (waarover meer hieronder!)
WEBSITE VALKHOF FESTIVAL | FACEBOOK-EVENT | VALKHOF IS GRATIS TOEGANKELIJK