Van Tien Geboden naar voorzichtige suggesties: Sufjan Stevens en tien vingeroefeningen voor piano op The Decalogue
28 oktober 2019
Er was vuur en donder en bliksem en rook op de Sinaï: “En de ganse berg Sinaï rookte, omdat de HEERE op denzelven nederkwam in vuur; en zijn rook ging op, als de rook van een oven; en de ganse berg beefde zeer” (Exodus 19). En het volk wierp zich neer. Mozes ontvangt de tien geboden. De decaloog.
Vierduizend jaar later kwam Cecil B. DeMille met religieuze blockbuster The Ten Commandments, dat qua drama en theater niet weinig onderdeed voor de oorspronkelijke ontvangst van de twee stenen tafels. Mozes op de berg, omgeven door bliksen en vuur met boven zijn hoofd twee: diezelfde decaloog. Steen en vuur en bazuinen en bliksem.
Een eigen decaloog
Weer drieënzestig jaar later tekenen Sufjan Stevens en pianist Timo Andrews voor hun eigen decaloog. Tien woorden die tegen de achtergrond van Exodus 19 meteen een religieus-loodzware lading meekrijgen. Stevens neemt op zijn eigen manier de gelegenheid om meteen een aantal misvattingen en tegenstellingen op te werpen:
Deze decaloog is volstrekt instrumentaal. Er zijn geen woorden, alleen maar tien romeinse cijfers: I – X. Er is geen vuur en bliksem: er is een piano. En een ballet. Deze decaloog is niet om jezelf bij in het stof neer te werpen, maar om bij te bewegen – dansen. Zonder dans is de plaat een vals spoor van een half uur lang: Sufjan Stevens als componist van tien neo-romantische vingeroefeningen voor piano. Niet meteen een hallelujah, of misschien dan een heel ingetogen prijswoordje.
Hoogstens zijn deze tien woorden muzikale dans-en-beweeg-suggesties, variërend van grillig tot bedachtzaam. Noten buitelen frivool over elkaar heen, de ene keer wat sierlijker (V) dan de ander (IX), en na een klein half uur is het klaar. Daarmee is Sufjan’s The Decalogue ook voor Sufjan zelf toch een behoorlijke buitenligger, oneindig ver uit de buurt bij Carrie & Lowell, maar iets dichter in de buurt van een ander schaduwproject als Run Rabbit Run, de modern(er) klassieke herbewerking van Enjoy Your Rabbit. Het moet allemaal maar passen in dezelfde vreemd-verrassende muziek-wereld van Sufjan Stevens.
Er lijkt maar weinig ruimte te zijn voor beperkingen, er zijn weinig regels die zeggen wat wel of niet kan. Het resultaat is verrassend, vreemd, schijnbaar (on)gecontroleerd.
