Sommige dingen moet je niet willen veranderen. Never change a winning team is een Engels gezegde dat past bij het Britse elektropunk-duo Sleaford Mods. Want hoewel Eton Alive misschien meer grime-achtige trekjes in zich heeft, is het nog steeds diezelfde formule van vocalist Jason Williamson die zijn grotendeels spoken word-uitbarstingen over de dagelijkse irritaties van het leven in het Verenigd Koninkrijk uitdraagt boven de beats van Andrew Fearn. Wij belden met Williamson om te vragen naar de nieuwe plaat.
Tekst Midas Maas
Kippenborsten en alcohol
Sommige dingen veranderen wel. Zo ook in het leven van Williamson. Ooit deed hij veel ‘shitty jobs’ om zijn muzikantenbestaan te kunnen betalen. Eén van zijn laatste baantjes was bij een kippenfabriek. Dozen inpakken met kippenborsten, kippenpoten, kippennuggets, ‘you name it‘. “Het is best deprimerend. Als je een idee hebt van wat je wilt doen en je hebt de baan als een soort stop gap, dan is het enigszins doenbaar. Na een tijdje verloor ik mezelf aan alcohol en drugs in de weekenden. Het had waarschijnlijk te maken met mijn onvrede.”
Williamson was nooit verslaafd aan enige substantie, maar hij gebruikte ze om de eentonigheid te doorbreken. Het succes van Sleaford Mods heeft hem daarbij geholpen. Het bracht hem op een spoor naar succes: hij kon eindelijk leven van de muziek. Passie werd nu de hoofdzaak. In Bunch of Kunst, een documentaire waarin de band zijn tocht naar beroemdheid werd vastgelegd, is te zien hoe zijn naasten over hem dachten. Zijn stiefvader Brian: “Eerlijk gezegd was hij heel zijn leven een totale wanker, een drop-out. Ik had nooit gedacht dat hij zou eindigen waar hij nu is.” Zijn vrouw Claire stemt in: “Jason boeide het allemaal niet zo, denk ik. Hij ging van spiraal naar spiraal. Hij maakte muziek en had shitty jobs. Het was gewoon: bestaan.”
“Ik denk nog steeds na over dezelfde dingen: verdriet, depressie, onzekerheid, woede en jaloezie, maar ik ga er anders mee om”
“Mijn stiefvader is erg trots op hoe ik het nu doe. Je kunt misschien wel begrijpen waarom hij zich zo voelde. Een van zijn familieleden zo zien, was erg vervelend voor hem. Het succes van Sleaford Mods verraste veel naasten”, antwoordt Williamson wanneer we hem confronteren met de quotes.
Op het moment dat hij de eerste Mods-nummers schreef, vertelde de vocalist dat hij zich ‘neergeslagen door het leven’ voelde. Nu gaat het goed: “Ik denk nog steeds na over dezelfde dingen: verdriet, depressie, onzekerheid, woede en jaloezie, maar ik ga er anders mee om. Ik heb geen enkele vorm van alcohol of drugs gebruikt in drie jaar. De vroege ochtenden zijn prachtig. Ik heb geen katers meer. Ik houd ervan om op een natuurlijke manier wakker te worden en dat is iets wat ik koester. Ik ga veel naar de sportschool om mijn gedachten te verzetten en ik heb ruim een jaar lang psychotherapie gevolgd. Mijn vaardigheden om tevreden te zijn met mezelf zijn een stuk beter geworden.”
Williamson heeft inmiddels ook een gezin en dat vaderschap doet niks af aan zijn felheid: “Het maakt je in bepaalde aspecten harder.” En of hij daarin zijn verleden in acht neemt? “Ik probeer gewoon een zo goed mogelijke vader te zijn. Ik probeer geen slechte gewoontes door te geven.”
Echter is er iemand in zijn leven met wie hij meer tijd doorbrengt dan met zijn geliefde: Andrew. “He’s good. Hij chillt veel op het moment”, vertelt Williamson over zijn kompaan. Fearn woonde de afgelopen jaren op een boot, maar leeft momenteel weer bij zijn ouders, waar hij waarschijnlijk tot het einde van het jaar zal verblijven. “Hij denkt na over waar hij hierna wil gaan wonen.”
Eton
De twee brachten vorig jaar hun muziek nog uit bij het Londense Rough Trade Records, maar besloten van dat label af te stappen. Dat bleek uiteindelijk best stressvol te zijn. Extreme Eating zag het spreekwoordelijke levenslicht. “Achteraf gezien hebben we de beslissing te snel genomen. We hebben nog steeds een goede band met Rough Trade en gaan mogelijk terug.” De stress zat hem ook deels in de korte tijdspanne waarin Eton Alive werd uitgebracht: “Je hebt ruim een jaar nodig om een onafhankelijke album-release op te zetten. Zes maanden op zijn minst. Wij hadden slechts een goede maand.”
Ongeveer een halfjaar voor Eton Alive gaf de band als voorafje zijn self titled-EP aan de wereld. Die deed het naar de zanger zijn verassing redelijk goed: het bereikte nummer 42 in de album top-75 albums in Engeland. Toch is het even genoeg: “De EP was een goede gok, maar ik denk dat we in de toekomst rustiger aan gaan doen met EP’s. Na Eton Alive zullen we waarschijnlijk niks uitbrengen voor de komende twee à drie jaar.” Het is nodig, beaamt Williamson. Niet voor hem, maar voor zijn fans: “Je wilt niet teveel tegelijkertijd doen, you know. Mensen raken er misschien verveeld door. Na dit album is een pauze wel goed. We zullen uiteraard niet stilstaan. We’ll be around the world, if you know what I mean.“
De titel van het album is niet willekeurig: Eton College is een school in het zuiden van Engeland waar volgens Williamson veel van het kwaad in zijn thuisland ontstaan is. Sommige leden van de conservatieve partij in Engeland kregen er les. “De regels die deze mensen hebben gerecreëerd, verpesten nog steeds veel in dit land. Ik wilde een titel die weergeeft dat het een voortzetting is van de destructie door rechtse politici die les kregen in Eton.” De tweede interpretatie van de titel past bij hoe – in de visie van de zanger – onder andere die politici een ‘elite plan’ hebben bedacht: “Het is een plan van verdeling, van bangmakerij, van politieke beslissingen die gemaakt worden voor een aantal mensen, in plaats van voor de massa. Die bangmakerij en de Brexit waren beide fictieve redenen voor bezuinigingen op publieke uitgaven en banen. Het heeft angst en ellende gebracht.”
Ingezoomd op de hoofdsingle, Kebab Spider, blijkt dat er meer schuldigen zijn in de ogen van Sleaford Mods, namelijk de commerciële industrie en de beroemdheden die daarbij horen. “Het zijn bekende mensen die niet veel te zeggen hebben, maar wel zo afgeschilderd worden in de media. Kebab Spider is de conclusie van een nachtmerrie, als iemand die afgewezen wordt door de commerciële industrie en teruggeworpen wordt in de obscuriteit. Het kleine beetje kebabvlees – geld – wordt opgegeten door de spin – de geldbeluste tussenpersonen in de commerciële industrie. Het is een horrorachtig verhaal over het niet aanpassen aan de commerciële industrie.”
De sound van het album klinkt, zoals in de intro van dit artikel wordt aangedragen, erg herkenbaar als Sleaford Mods. In eerdere interviews heeft Williamson het al gehad over het feit dat er een zekere formule in de sound van zijn band zit. Het kan als monotoon worden ervaren, maar zo ziet hij het zelf niet: “We hebben een vrij niche sound, het is zeker niet voor iedereen, maar we maken goede muziek.”
Toch is er met het verrassende When You Come Up To Me een kleine stijlbreker te vinden tussen de twaalf nummers. Dat had alles te maken met Williamsons muziekkeuze van de afgelopen tijd: eighties R&B. “Ik wilde onze sound graag mengen met wat namen als Luther Vandros, Alexander O’Neal en Shaqqa Khan doen, maar ik wilde het uiteraard niet op hun manier doen. Ik heb gewerkt met een formule waarmee zij ook vaak werken: de song based formule. Er zit een hint van soul in dat nummer, maar niet te veel, omdat ik niet te ver wilde wijken van onze sound. Dat zou misschien een fout geweest zijn.”
“We beledigen geen vrouwen, zijn geen racisten, we zijn niet patriottisch, we zijn geen nationalisten, we zijn niet rechts, we zijn niet links. We zijn geen idioten, basically”
De meningen
In zijn muziek geeft Williamson graag zijn mening. Daarom legden we hem enkele thema’s voor waarover hij zijn opinie aan ons kwijt kon.
Groot-Brittanië
“Euhm… Nog altijd hetzelfde als het was, maar er lonkt een gevoel van moedeloosheid, van eenzaamheid en misinformatie, van woede en verwarring. Mensen zijn niet meer geschokt door wat dan ook.”
Theresa May
“She’s a twat. Echt verschrikkelijk, niet? Ze rent op een stenen muur af. Ze zou lang geleden al afgetreden moeten zijn. Tegelijkertijd: als zij er niet had gezeten, had er wel iemand anders gezeten die net zo frustrerend zou zijn. Ze lijkt er te zitten voor haar eigenbelang, met een erg kleine connectie met het echte leven. Haar partij is verantwoordelijk voor het dalen van de welvaart, een diepe verdeeldheid, vooroordelen over minderheden, racisme, nationalisme. You name it.”
Vrijheid van meningsuiting
“Zonder zouden we fucked zijn, niet? Maar ook wij hebben grenzen. We beledigen geen vrouwen en zijn geen racisten. We zijn niet patriottisch. We zijn geen nationalisten. We zijn niet rechts en we zijn niet links. We zijn geen idioten, basically. We deinzen echter niet terug en pakken ook de gevoeligere onderwerpen aan. Het doet me niks dat sommige mensen vallen over onze teksten. Zo bekritiseren we de religieuze organisaties in Big Burt.”
“We zijn kritisch over mensen die een massa vertellen dat ze in God moeten geloven in een tijd waarin nationalisme en patriottisme toeneemt. Het idee van religie heeft een verband met die dingen. Het idee te versterken dat religie nog steeds cruciaal is, is gevaarlijk, omdat het hand in hand gaat met een controlemechanisme. Het verstevigt dat plafond van geloof boven het hoofd van mensen, terwijl ze zich eigenlijk bezig zouden moeten houden met belangrijkere zaken dan God. Zaken als armoede, fascisme, werkloosheid, sombere toekomstvooruitzichten voor zij die vastzitten in een patroon van sociologische onderdrukking. The list goes on.”
Media
“Daar wordt veel misinformatie op verspreid. Op Kebab Spider noem ik Channel 4, maar dat is slechts een voorbeeld. Ik steek gewoon de draak met verschillende programma’s op kabeltelevisie die beweren ‘de realiteit in Groot-Brittannië’ te laten zien, maar ze zijn alleen een spreekstoel voor bepaalde mensen. Je vraagt je soms af of datgeen waar ze over praten écht hetgeen is waar ze zich druk over maken of dat het gewoon een mooi narratief is om iemand zijn carrière in stand te houden.”
“Kijk, soms laten ze de realiteit wel zien. De BBC is erg bevooroordeeld, maar die bevooroordeeldheid toont ook de ware aard van bepaalde mensen, dus dat geeft je een idee van hoe Groot-Brittannië is momenteel. Zelfs Channel 4 is soms goed, maar naast goede dingen is er ook veel shit.”
Iggy Pop
“Ik hou van zijn muziek. Hij draait ons ook tijdens zijn radioshows op BBC. Ik e-mail hem soms, maar heb hem nog nooit ontmoet. Onze e-mails zijn gewoon de standaard chit-chat.”
Moderne muziek
“Echt goede, vernieuwende muziek is er niet echt, met als uitzondering drill music. Er zijn een paar moderne bands die best goed zijn, zoals Beak uit Bristol en Viagra Boys uit Zweden. Over het algemeen ben ik niet zo onder de indruk van indiemuziek als geheel. Ik ga meestal terug naar grime, hiphop of drill. Er zit zeker een beetje van dat geluid in het album.”
Op 23 juni speelt Sleaford Mods live tijdens het nieuwe Loose Ends Festival op de Amsterdamse NDSM-werf.
