In première: een uitdijende rimpeling in de stilte van de nacht in DeLange zijn stuk Nocturne
4 november 2019
In drukke redactie-tijden waarin de weken geen begin en einde lijken te hebben, zouden we wel vaker premières willen doen van neo-romantische artiesten als DeLange. Met alleen een vleugel geeft hij ons het gevoel van de nacht, van stilte en contemplatie, van een nieuw begin.
“Het stuk begint met een kabbelend patroon, een uitdijende rimpeling als het ware. Bijna als het ruisen van de bomen wat je alleen hoort in de stilte van de nacht”, vertelt de pianist ons over zijn stuk Nocturne. Na jarenlang muziek in opdracht te hebben gemaakt, brengt de pianist halverwege de veertig ‘pas’ zijn eerste eigen werk uit. Hij wachtte op het moment dat hij zich écht klaar voelde om alles wat hij geleerd heeft over muziek en over het leven, in een eigen werk te gieten.
Wij wilden wel iets meer weten over Frank de Lange, zijn debuutalbum, het stuk Nocturne en waarom de tijd rijp is voor de pianist: “Ik moest er echt 46 voor worden voordat alles op z’n plek viel en ik de moed had mijn eigen stukken te maken en op te nemen.”
Voor degene die DeLange nog niet zo goed kennen: hoe is jouw muzikale pad tot nu toe verlopen?
“Ik kom uit een muzikale familie, ben begonnen met vioolspelen, maar ik ontdekte al snel dat de piano mij meer mogelijkheden tot experimenteren gaf. Na de middelbare school deed ik auditie voor het conservatorium van Utrecht en werd de eerste keer glashard afgewezen. In de zoektocht naar hoe ik het de volgende keer beter kon doen, werd mij zelfs verteld dat de piano misschien niet helemaal mijn instrument zou zijn. Ik studeerde uit geldingsdrang een jaar lang m’n hoofd eraf en werd de tweede keer wel aangenomen, waarna ik in 1997 afstudeerde. Ik speelde in bandjes en richtte een aantal projecten met eigen werk op. Steeds meer produceerde ik werk in opdracht voor radio, tv en artiesten. Mijn behoefte om mijn eigen muziek te maken heb ik toch altijd gevoeld, maar dat kon ik te weinig kwijt.”
Je bent relatief laat begonnen met het uitbrengen van eigen werk, wanneer kreeg je het gevoel dat de tijd rijp was?
“Ik moest er echt 46 voor worden voordat alles op z’n plek viel en ik de moed had mijn eigen stukken te maken en op te nemen. Ik had mijn uren achter de piano wel gemaakt en was toe aan muziek die mij wat meer terug zou geven dan alleen maar het ‘pleasen’ van anderen. Maar het gevoel kwam pas echt toen ik een aantal opzetjes van stukken voorspeelde aan een paar van mijn beste vrienden. Hun reacties over wat het met hen deed en welke beelden en herinneringen het opriep bij ze, kende ik daarvoor helemaal niet. Ik bleek op een totaal andere manier contact te kunnen maken met muziek dan het dienstbare werk dat ik altijd deed.”
Wat betekent de muziek voor jou?
“Zoals veel componisten heb ik mijn herinneringen en gevoelens vooraan zitten tijdens het schrijven. Daarbij komen vaak klanken naar boven. Alsof ik filmmuziek hoor bij scènes uit mijn eigen leven. Een stuk dat voor mijn gevoel goed gelukt is, is vaak een compositie waarbij mijn emoties en herinneringen als het ware gestold zijn. Gevangen in de tijd. Het maakproces heeft voor mij een helende werking.”
Kun je ons iets meer vertellen over Nocturne en waar dit stuk voor jou over gaat?
“Het stuk begint met een kabbelend patroon, een uitdijende rimpeling als het ware. Bijna als het ruisen van de bomen wat je alleen hoort in de stilte van de nacht. Dat bedacht ik mij niet in het begin, hoor. Ik wilde een herhalend patroon door allerlei harmonieën weven- maar toen het stuk meer vorm kreeg, kwam de gelijkenis met de nachtelijke sfeer meer en meer naar boven. Wanneer ik het speel, zie ik ook de ruisende bomen voor mij. Het middendeel is de open plek in het bos waar een wonderlijk tafereel zich afspeelt met mijzelf als enige getuige.”
Er zit een debuutalbum aan te komen: hoe zag het schrijf- en opnameproces eruit van die plaat?
“Ik heb mezelf regelmatig een aantal dagen opgesloten met een vleugel. Ik heb dan de voorkeur voor een afgelegen plek met ruimte en natuur, terwijl ik eigenlijk een stadsmens ben. Zonder afleiding, alleen met mijn gedachten en emoties. Alsof ik ze na het intreden van de stilte bijna kan aanraken. Soms kwam er in één keer een compositie van kop tot staart uit en soms ploeterde ik uren op een melodielijn. Vaak is het mij onduidelijk hoe een stuk nou precies tot stand komt en verbaast het me steeds weer dat het er ineens is.”
Wat zijn de plannen voor de komende tijd?
“Er komen nog een aantal stukken uit voordat het album wordt uitgebracht. Intussen ben ik bezig met de voorbereidingen voor mijn eerste eigen optredens. Op 15 november speel ik in Bitterzoet als voorprogramma van Nina June. De volgende uitdaging wordt om een heel concert in mijn eentje te kunnen dragen.”
