Het surrealisme van Superorganism: “Voor ons voelt vrolijkheid als de verantwoordelijke keus”
15 februari 2018
Superorganism
Dinsdag 20 februari
Nog geen jaar geleden verscheen op Soundcloud de eerste demo van het mysterieuze Superorganism. In een oogwenk werd Something For Your M.I.N.D. overal ter wereld opgepikt. Wie er achter het hyperverslavende nummer zat, bleef onbekend. Toen het nummer in verband werd gebracht met een onrechtmatige sample, verdween het weer snel offline, maar was de hype een feit. Tame Impala’s Kevin Parker zou het meesterbrein achter Superorganism zijn, of anders duizendpoot Damon Albarn. Hologrammen zouden het zijn. Niets bleek minder waar toen Frank Ocean en Ezra Koenig zich fan toonden van nieuwe singles Nobody Cares en It’s All Good. Langzaam maar zeker ontrafelde het mysterie van Superorganism zich. Inmiddels kent iedereen het verhaal van het internationale achttal, speelt het collectief op alle showcasefestivals en is er een razendsnel opgenomen debuutalbum dat 2 maart verschijnt.
Superorganism speelt 20 februari in Sugarfactory en in juni tijdens Best Kept Secret.
Nog even voorstellen? Goed dan. Tegenover ons in Amsterdam zitten de pas 18-jarige Japanse zangeres Orono ‘OJ’ Noguchi, de Britse gitarist Christopher ‘Harry’ Young en de Australische toetsenist en producer Mark ‘Emily’ Turner. Ze wonen in Londen onder één dak met drummer Timothy ‘Tucan’ Shann, kunstenaar Blair ‘Robert Strange’ Everson en achtergrondzangers Ruby, B en Seoul. “Het is ongeveer tien jaar geleden dat de groepsleden elkaar begonnen te ontmoeten”, vertelt Emily een paar dagen na de geslaagde Superorganism-show op Eurosonic Noorderslag. “Harry en ik waren rond die tijd verhuisd naar verschillende steden in Nieuw-Zeeland en ontmoetten elkaar op een muziekforum.” Samen met Superorganism-leden Tucan en Robert raakten ze betrokken bij The Eversons.
Orono, die op jonge leeftijd van Japan naar de VS verhuisd was om een opleiding te volgen in Maine, vond hun muziek via het algoritme van YouTube en besloot een show van The Eversons te bezoeken toen de band in Tokyo was. “Het klikte eigenlijk meteen”, herinnert Emily zich. Een online vriendschap was het voorlopige gevolg. In 2015 raken Harry en Emily betrokken een Londens kunstcollectief en sturen ze de instrumentale tracks van Something For Your M.I.N.D. over de Atlantische Oceaan naar hun nieuwe vriendin. Die nam de vocalen in een halfuurtje op via de microfoon van haar Macbook en the rest is – zoals ze dat in Londen zouden zeggen – history.
“Alles wat zich buiten het huis afspeelt voelt vreemd”
Nu vindt langzaam maar zeker de overgang van die digitale sferen naar de echte wereld plaats. “Pas toen we shows begonnen te spelen voelde alles echt. Nu zien we mensen in de zaal die meezingen of aan ons vertellen dat ze onze muziek zo cool vinden. Daarvoor voelde het als een soort heel uitgebreide truc die iemand met ons aan het uithalen was”, vertelt Emily. Het achttal houdt zich ook pas vrij kort volledig met de band bezig. “Ik zat nog op school en de anderen hadden bijbaantjes. De ene helft van de dag zat ik in de klas, de andere helft was ik aan het vergaderen met vertegenwoordigers van platenmaatschappijen waar ik zelf heel erg fan van ben. Het voelde als een dagdroom.”
“Het is extra vreemd omdat de mensen op je werk niet weten wat je doet of dat helemaal niet belangrijk vinden”, voegt Harry toe. “Dat houdt je met beide benen op de grond, maar zorgt er ook voor dat je een soort surreëel dubbelleven leidt.” Dat de bandleden sinds vorig jaar samen in één huis wonen, draagt daar volgens Emily slechts aan bij: “Alles wat zich buiten het huis afspeelt voelt vreemd.”
De band besloot dan ook bewust zich terug te trekken toen de wereld zich afvroeg wie Superorganism was. “We wisten nog niet wat voor band we waren, want we hadden pas één nummer”, verklaart Emily. “We bleven binnenshuis doorwerken aan muziek en namen ons voor om niets naar buiten te brengen tot we zelf uitgevogeld hadden wie we nou eigenlijk waren.” De erkenning probeerde de groep zo goed mogelijk te negeren: de druk die dat op zou kunnen leveren, zou ten koste gaan van zijn gekoesterde naïviteit. “Allerlei platenmaatschappijen probeerden ons in hun mails te vertellen wat we moesten doen, terwijl wij niet door de buitenwereld in een hokje gestopt wilden worden. Door niet met die buitenwereld te communiceren lukte ons dat.”
“Wat maakt het uit wat een willekeurig persoon van onze muziek vindt?”
In stilte – al kan het vast een drukte van belang zijn in hun Londense huis – werkte Superorganism door aan zijn debuutalbum. In augustus was het af en tekende het collectief bij het bekende Domino Records. Met de hulp van oprichter Laurence Bell bracht de band zijn werk terug tot tien tracks, maar van meer feedback van buitenaf is de formatie beslist niet gediend zegt Emily. “Met z’n achten zijn we perfect in balans. “Natuurlijk nemen we advies van iemand als Laurence aan. Hij is bij zo veel klassiekers betrokken geweest, dat het dom van ons zou zijn dat niet te doen. Maar zulke mensen zijn uitzonderingen.” Na een moment van stilte legt hij uit waarom: “Als iemand iets over je muziek zegt, trek je je dat aan, bewust of onbewust. Daarom is het belangrijk om niet iedereen toe te staan je feedback te geven, hoe goed die ook bedoeld is. Op kunstopleidingen doen ze dat, in kringetjes elkaars werk beoordelen… Hoe kun je dan weten of iemand wel goed is in wat hij doet? En of zijn of haar wereldbeeld wel aansluit op het jouwe? Kortom: wat maakt het uit wat een willekeurig persoon vindt?”
“Als m’n bandgenoten mij advies geven, weet ik dat ze geen slechte motieven hebben en kan ik vertrouwen op hun smaak en stijl. Ik ben het niet altijd met hen eens, maar neem hun suggesties wel serieus. Het is belangrijk dat je feedback krijgt van mensen die je vertrouwt.” Harry sluit de gedachte af: “Geloof me, mensen geven maar wat graag hun mening over muziek. Dat mag, hoor. Interpreteer ons werk vooral zoals jij dat wil. Maar we willen daar niet door beïnvloed worden terwijl we het aan het maken zijn.”
Hoe de muziek van Superorganism gemaakt wordt? Dat is een ingewikkeld proces van slaapkamers waartussen bestandjes razendsnel uitgewisseld worden. Orono is voor het gemak een playlist begonnen waarin iedereen zijn of haar inspiratiebronnen kwijt kan: van Tucans metal tot Ruby’s R&B. Toch lukte het Superorganism een rode lijn te trekken door het gehele debuutalbum. “De combinatie van acht mensen vormt een nummer, dus als dezelfde acht mensen elk nummer maken, gebeurt dat vrij natuurlijk”, legt Harry uit.
“Het internet is een lifestyle voor ons”
Het helpt daarbij dat het debuut van Superorganism in 2018 verschijnt. “Het is belangrijk voor onze muziek dat we zijn opgegroeid in de tijd van Spotify en Napster”, legt Emily uit. “De context van tijd is helemaal weg: we kunnen luisteren naar alle muziek die ooit gemaakt is. Genres worden daardoor een heel beperkte manier om muziek te beschrijven. Wat bepaalde muziek met elkaar verbindt schuilt veel meer in emotie en energie. Dat overstijgt genres. Een goed nummer heeft veel meer te maken met een goed nummer uit een ander genre dan met een slecht nummer uit hetzelfde genre.”
Harry vervolgt: “Voor mensen geldt hetzelfde. Je kunt meer gemeen hebben met een meisje uit Japan dan met een leeftijdsgenoot die drie deuren verderop woont.” De leden van Superorganism voelen zich dan ook niet of nauwelijks verbonden met hun geografische geboorteplaatsen. “We zijn bijna allemaal op vrij jonge leeftijd verhuisd. Ik kom uit Engeland, maar woonde lange tijd in Nieuw-Zeeland. Als ik nu in Groot-Brittannië ben, voel ik me niet heel Brits. Maar als ik in Nieuw-Zeeland ben, voel ik me ook geen kiwi. De mensen met wie je omgaat worden je wortels.”
Het moge duidelijk zijn: Superorganism is bij uitstek een band van de eenentwintigste eeuw. Het internet vormt niet alleen de ontmoetingsplaats voor de leden en het distributiekanaal voor hun muziek, maar ook het belangrijkste thema op hun debuutalbum. “Ik snap dat we deel zijn van een nieuwe generatie, maar ook weer niet”, vertelt Orono. “Het internet is er al zo lang ik mij kan herinneren: het is moeilijk een leven zonder voor te stellen.” En juist daarin schuilt de generatiekloof tussen andere acts en Superorganism, dat is opgegroeid met het internet en dat bijna als extensie van zichzelf ziet. “Het internet is een lifestyle voor ons”, weet Harry. “Het is voor ons net zo’n normaal onderwerp als drugs was voor rappers in de jaren negentig. Je schrijft simpelweg over je leven.”
“We zijn allemaal groot fan van gitaarmuziek uit het eind van de vorige eeuw,” vervolgt Emily. “Het is zo vreemd om te bedenken dat bands als Radiohead al volwassen waren voor het internet goed en wel zijn intrede deed.” Of het daardoor vanzelfsprekender is dat door ‘volwassenen’ gemaakte werken als OK Computer, Neon Bible en Black Mirror een veel pessimistischer beeld van technologie schetsen dan het positieve album van Superorganism? “Dat denk ik niet. Volgens mij heeft dat meer te maken met de persoonlijkheid van de kunstenaar. Voor ons voelt vrolijkheid als de verantwoordelijke keus. De veranderingen die technologie teweeg brengt liggen toch buiten onze controle, dus onze enige optie is om te proberen ze tot iets positiefs te vormen.”
Radiohead is een interessant voorbeeld om nog een reden: frontman Thom Yorke voert namelijk een felle strijd tegen streamingdiensten als Spotify, al zijn zowel zijn soloalbums als die van de Britse band inmiddels beschikbaar op die dienst. “Dat vind ik heel interessant, omdat de discussie eigenlijk al lang voorbij is”, zegt Harry. “Streaming heeft ons gevormd tot wie we zijn: het heeft onze smaak veranderd en ons toegang gegeven tot alle muziek. Zelfs als je denkt dat streaming de doos van Pandora is, moet je toegeven dat het onmogelijk is de deksel er terug op te doen. De enige vraag die er nog toe doet, is hoe we op een goede manier gebruik maken van die mogelijkheden.”
“We vertellen je niet wát je moet denken, maar willen je uitdagen óm te denken”
Toch gaat er meer dan een glimlach schuil achter het album van Superorganism. Zoveel doen de sarcastische zang van Orono en de ongelofelijk en opzettelijk overdreven liveshow (een gimmick vol regenjassen en appels) van het collectief althans vermoeden. “Mijn favoriete kunst is verwarrend of overweldigend. Dat nodigt je uit je erin te verdiepen”, legt Harry uit. “Als je voor het eerst een schilderij van Dalí ziet, denk je: ‘What the fuck?’ Maar de menselijke drang om te rationaliseren dwingt je daarna tot een soort begrip te komen. Dat proberen we af te dwingen met onze liveshows en de meer surrealistische momenten op het album: dat je dieper over onze muziek nadenkt dan je misschien zou doen in eerste instantie. We vertellen je niet wát je moet denken, maar willen je uitdagen óm te denken. Dan kom je vanzelf tot je eigen conclusies.”
Die dubbele laag reflecteert in het geval van Superorganism ‘het donker’ dat de lichtvoetigheid van de verslavende tracks niet verdragen kan. Harry vertelt: “Alle dingen op aarde dragen licht en duisternis in zich mee. Neem nou iemand die xtc gebruikt heeft: die is heel vrolijk, maar kan tegelijkertijd heel verdrietig zijn. Die tegenstellingen kwamen als vanzelf tot stand.” Zoals eerder blijkt dat de band de zaken graag op zijn beloop laat. Het debuut luistert dan ook niet voor niets als een dagdroom, waarbij in opener It’s All Good de wekker gaat en we bij afsluiter Night Time nog eens tot wakker worden gemaand worden. In centerstuk The Prawn Song zingt Orono: ‘Have you ever woke up from a daydream and realized that the world’s gone crazy?’ “Iemand vertelde mij dat het dromen over een garnaal betekent dat je jezelf onbelangrijk voelt”, vraag ze zich af. “Dat paste perfect bij het thema van het nummer.”
Harry: “Iedereen vraagt zich weleens af of hij in een droom of een surreële simulatie leeft, toch? Ik heb dat altijd als ik een déjà vu heb. Volgens mij heeft dat veel te maken met de monotonie van het moderne bestaan. Je wordt wakker, eet ontbijt, gaat werken, maakt avondeten en gaat slapen. Daarna begint alles weer opnieuw. Op een gegeven moment gaan de herinneringen aan alle dagen in elkaar overlopen.” Voor de leden van Superorganism moeten deze drukke tijden soms inderdaad voelen als Groundhog Day. The hype is real en dient gelooft te worden. Toch steekt bij iedere hype de zorg de kop op dat die hype zo snel weer overwaait als hij ontstaan is. “Wij zijn de hype niet begonnen en maken nog steeds gewoon muziek omdat we het leuk vinden”, relativeert Orono. “Als wij dat vinden, is de kans best aanwezig dat andere mensen het ook leuk blijven vinden, toch?”
Het debuutalbum van Superorganism verschijnt 2 maart via Domino Records. Op 20 februari speelt Superorganism in Sugarfactory en in juni tijdens Best Kept Secret!
WEBSITE SUGARFACTORY | FACEBOOK-EVENT | TICKETS