Een weekendje liefhebben op het bijzondere New Fall Festival in Düsseldorf

Een stedentrip naar Duitsland is zo makkelijk nog niet gepland, want naast het overweldigende Berlijn hebben ook Hamburg, München, Keulen, Frankfurt en Düsseldorf voor de avontuurlijke citytrippers meer dan voldoende te bieden. Dus waarom Düsseldorf, bijvoorbeeld? De financiële wereldstad waar zowel Kraftwerk als D.A.F. en het daaropvolgende tsunami aan NDW-acts zijn oorsprong kent, waar men Altbier drinkt met de voeten in de Rijn en waar men tussen de designerextravaganza in het grootste en drukste winkelgebied van Duitsland ook gewoon ouderwets vinyl kan vinden. Maar in die stad groeit sinds enkele jaren nóg een trekpleister die garant staat voor een divers, muzikaal weekendje bij onze Oosterburen: het New Fall Festival. 

New Fall in het kort: op acht ‘bijzondere’ locaties spelen verspreid over vier avonden ongeveer twintig artiesten. Sommige zijn inmiddels wereldberoemd, andere hebben nog een lange weg te gaan. Onder de eerstgenoemde vallen dit jaar Wilco, Regina Spektor, Agnes Obel en James Vincent McMorrow, net daaronder Kate Tempest, James Hersey, Explosions In The Sky, John Grant, Silversun Pickups James Rhodes, Adam Green en Roosevelt en in de marge een hele reeks veelal Duitse bandjes. Een hele reeks mooie namen, maar daar komt ook meteen de adder uit het gras vandaan: het is praktisch onmogelijk om ook maar de helft van deze namen af te vinken in een weekendje New Fall – de artiesten spelen full-length sets en staan veelal tegelijkertijd geprogrammeerd. Maar goed, dat is New Fall, aldus festivaldirecteur Hamed Shahi-Moghanni, een festival voor muziekliefhebbers en niet voor muziekverslinders.

De vrijdag
Het moet gezegd: dat liefhebben zit er op onze eerste avond – de vrijdagavond – nog niet echt in. Het leeuwendeel van de TDI-namen heeft zich op de zaterdag geclusterd en dus laten wij ons verrassen, positief of negatief. Zodoende zitten we opeens in een congrescentrum op een halfuur reizen van het stadscentrum in theaterstoeltjes – daar zijn er veel van op New Fall – te wachten op Regina Spektor. Afgezien van de eerste 77 seconden van Orange Is The New Black, waarvoor de Russische Amerikaan de titelsong schreef, kan de vlekkeloze indiepop van Spektor ons op plaat zelden verleiden, maar voor een livesensatie staan wij altijd open. Ontkennen dat het 36-jarige giechelmeisje een ijzersterke performance geeft in de CCD Stadthalle vanavond, zou heel zuur zijn van ons. Tweemaal wordt een valse start gemaakt als Spektor haar tekst vergeet, maar verdere imperfecties zijn in velden noch wegen te bespeuren. En dus beginnen wij halverwege te hopen op een snaar die knapt of een stem die overslaat, op z’n minst een gefrustreerde vloek. Niets van dat al. Wij nemen de U-Bahn weer terug, positief noch negatief verrast.

De zaterdag
De zaterdag is een zonnige en als wij om klokslag 17.00 de Johanneskirche inlopen in het hart van de stad, werpen de zonnestralen door het glas-in-lood een magische gloed over het afgeladen auditorium. Agnes Obel loodst New Fall de avond in met haar tweede optreden van het weekend en dat is, al was het alleen al vanwege de locatie, absoluut geen straf. De laatste maal dat ondergetekende de Deense muzikante aan het werk zag was in een broeierige festivaltent, zo’n vier jaar geleden, toen Obel nog enkel een vleugel en een celliste mee op tour had. De vleugel ontbreekt vanmiddag en de formatie is inmiddels vervangen en aangevuld met nóg een celliste en een manusje-van-alles die onder meer de mellotron, de klarinet en de fagot voor rekening neemt. De elektrische piano waarvoor de vleugel plaats heeft moeten maken is niet per se een manco. Met een overwicht voor de arrangementen van Obels nieuwste – Citizen Of Glass – etaleert de Kopenhaagse de ontwikkelingen die ze de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Vooral op het betoverende hoogtepunt Stone, waar samenzang en de symbiose van pauken, piano en ukelele de hoofdrol spelen, blijkt dat de artiest Agnes Obel niet langer enkel een pianosolist is, maar daadwerkelijk een group effort, die in alle bombast niet altijd weet te ontroeren, maar met het invallen van de avond wel een zeer bijzondere beleving biedt.

Dan steken verspreid door de stad en vrijwel tegelijkertijd Wilco, James Hersey, Roosevelt, John Grant en Kate Tempest van wal. Gepaard met pijn in ons hart begeven wij ons naar het Capitol Theater, een voormalig Straßenbahndepot, voor het optreden van laatstgenoemde. Zoals vele shows dit weekend zijn ook in dit chique doch industriële theatertje louter zitplaatsen en dat valt ook Tempest op: “Ik wil niet dat jullie afstand voelen tot onze muziek, puur omdat jullie alleen maar kunnen zitten.” Na een reeks huishoudelijke mededelingen (“Maak geen foto’s waar je toch nooit meer naar kijkt en laat die telefoons in je broekzak.”) begint de meesterlijk rapper/verhalenverteller/romancier/tomboy aan een imposante waterval van woorden, waar pas een uur later een einde aan komt – letterlijk. Kate Tempest doet met hulp van drie multi-instrumentalisten een onverbiddelijk integrale opvoering van haar meest recente wapenfeit Let Them Eat Chaos en geeft het publiek geen seconde ruimte voor applaus. De verhalen van Tempest (over zeven diepongelukkige Londenaren die precies om 4.18 ’s nachts allen wakker zijn) zijn net zo snoeihard als de bassen en net zo kleurrijk en overdonderend als de lichtshow. Dreigende drones, bedwelmende synths en overdonderende beats wisselen elkaar af, maar soms volstaat ook ijzige stilte, zoals op Europe Is Lost. Halverwege de track ontstaat een vacuüm, waarin alleen de woorden van Tempest te horen zijn en meer zeggen dan duizend foto’s. Even uithijgen is achteraf dan ook wel nodig. Een performance als deze is er een die je zelden ziet.

Uithijgen doen we vijftien meter verderop, waar we nog een halfuurtje mee kunnen pakken van Roosevelt. De Keulse band rondom Marius Lauber speelt een thuiswedstrijd (in een zaal zonder stoelen!) en heeft de Duitsers tegen de tijd dat wij arriveren al goed en wel aan het dansen alsof er sinds 1988 geen nieuwe dansmoves op de markt zijn gekomen. De onweerstaanbare discopop die reeds internationaal succes boekte met singles als Hold On, Night Moves, Fever en Colours doet ons in deze zorgeloze context inderdaad vermoeden dat we in een tijdmachine zijn beland. Die vermoedens bevestigt het drietal nog eens als de afsluiter een cover van Womack & Womack’s Teardrops blijkt te zijn. De onberispelijk uitgevoerde melodieën van Roosevelt betekenen, gepaard met wild dansende Duitsers en confettikanonnen, een euforische finale van ons korte weekendje Düsseldorf.

Tijd voor conclusies  
Het is ten slotte onze eerste keer in het Japan aan de Rijn en onze eerste keer op het New Fall Festival, hoewel er al vijf edities voor zijn gegaan. Natuurlijk zijn er aanmerkingen: de afstand tussen zalen is een obstakel en voor de muziekverslinders die wij stiekem gewoon zijn, is een twee- of drietal shows op een avond aan de lage kant. Des te mooier is New Fall echter een reden voor een ontdekkingsreis door Düsseldorf – met ongelooflijk mooie muziek als kers op de taart.