Een lesje literatuur met The Mountain Goats
29 april 2019
Misschien ken je de band van de cynische culthit No Children. Misschien ben je al jaren diehard-fan en ben je ieder jaar trouw aanwezig bij een van de, steeds vaker uitverkochte, clubshows van de Amerikaanse indieband The Mountain Goats. En nu is er een nieuwe plaat van de in North Carolina gevestigde band uit: In League With Dragons. Een uitgelezen kans om eens wat dieper in de literaire kant van de band te duiken.
Want misschien wist je het al, maar The Mountain Goats-boegbeeld John Darnielle heeft een zwak voor mooie boeken. En niet alleen dat, de belezen Amerikaan schreef zelf ook meerdere goed ontvangen romans, waaronder a-chronologische Wolf In White Van, over een kijkje in het hoofd van Sean Phillips die op zijn zeventiende misvormd raakt na een mislukte zelfmoordpoging. Vanaf dat moment leidt hij een geïsoleerd leven als game-ontwikkelaar. Een indrukwekkend boek dat zelfs genomineerd werd voor de National Book Award 2014.
In League With Dragons
Het nieuwe album In League With Dragons is alweer het negentiende album van The Mountain Goats. Los van drie cassettes die de band begin jaren negentig uitbracht. Een lijvige discografie, boordevol bijzondere, rake en kwetsbare teksten en verhalen. In een vast genre is de band rondom Darnielle echter niet te vangen. De eerste cassettes werden nog lo-fi in zijn eigen woonkamer met een taperecorder opgenomen. Op latere platen experimenteert hij met blazers en koortjes. Je hoort invloeden van gospel, folk, americana en her en der de new wave-duisternis en, heel subtiel, zelfs metal, een van Darnielle zijn favoriete genres.
Bizarre mysteries
Op de website van The Mountain Goats is al te lezen dat ook dit album beïnvloed is door de boeken die Darnielle gelezen heeft. “Oorspronkelijk had ik een rockopera in mijn hoofd genaamd Riversend. Terwijl ik daaraan werkte staken allerlei bizarre en zwaarmoedige beelden de kop op, waarschijnlijk kwam dat door de invloed van Leonardo Sciascia. Een Siciliaanse schrijver die mysteries schreef en Ross McDonald’s De Gestreepte Lijkwagen.” Die zwaarmoedige beelden zijn Darnielle overigens niet vreemd: zelf worstelde hij jaren met depressie en verslavingen na een ongelukkige jeugd. Hij schreef er onder meer het conceptalbum The Sunset Tree over.
Zes lees- en muziektips
Maar duister of opgewekt, uitgebreid of juist heel klein en broos, de teksten spelen in liedjes van The Mountain Goats altijd de hoofdrol. Dus door welke boeken zijn al die liedjes beïnvloed? Van welke schrijvers moet je als echte fan nou echt een boek gelezen hebben? We pakten de songteksten erbij en distilleerden zes leestips.
1. Lovecraft in Brooklyn (album: Heretic Pride)
H.P. Lovecraft, schrijver van onder andere De Roep van Cthulhu en verhalenbundel Necronomicon, woonde in Red Hook, Brooklyn. Dat deel van Brooklyn heeft decennialang de gentrificatie die de rest van Brooklyn opslokte af weten te houden. Dat was voor hem maar goed ook, want Lovecraft was een racist die de groeiende influx van andere culturen in zijn buurt niet kon uitstaan. “Als we ons in multicultureel gezelschap bevonden, middenin de diversiteit die voor New York zo kenmerkend is, werd Howard razend”, schreef zijn vrouw na zijn dood. “Hij verloor zijn verstand op zo’n moment.”
Het liedje Lovecraft in Brooklyn gaat dan ook over het verlies van controle en – zo vertelde Darnielle ooit tijdens een optreden – over iemand die zo vervuld is van woede, dat zelfs de minste aanblik van zijn medemens hem kan doen ontploffen. Die constante spanning voel je vanaf de eerste noot. Lovecraft schreef overigens zelf ook een boek over deze woede, genaamd The Horror At Red Hook.
2. Love Love Love (Album: The Sunset Tree)
‘Raskolnikov felt sick but he couldn’t say why. When he saw his face reflected in his victim’s twinkling eye. Some things you’ll do for money and some you’ll do for fun. But the things you do for love are going to come back to you one by one.’
Raskolkinov is de hoofdpersoon van Dostojevski’s Misdaad en Straf. Hij vermoordt een oude pandjesbaas, in eerste instantie voor het geld. Later blijken daar wat complexere psychologische redenen voor te zijn. De zin ‘he couldn’t say why‘ slaat op het schuldgevoel dat Raskolnikov al dan niet voelt. Hij kan niet zeggen waarom hij de moord pleegde omdat hij niet weet wat hij er zelf precies van vindt. Daarnaast kan hij niet bekennen, want anders wordt hij gearresteerd en dat is niet de bedoeling!
*Lees trouwens meer over de nieuwe vertaling bij onze literaire partners van Karakters.
3. Rain in Soho (Album: Goths)
‘Nothing sharper than a serpent’s tooth‘, een bescheiden referentie naar Shakespeare’s Koning Lear, act 1, scene 4. ‘Turn all her mother’s pains and benefits. To laughter and contempt, that she may feel. That she may feel. How sharper than a serpent’s tooth it is. To have a thankless child.‘
Darnielle geeft met deze tegenstelling eigenlijk aan dat hij vindt dat een ondankbaar kind helemaal geen straf is, omdat je als ouder achter je kind hoort te staan. Dit zien we ook terug in bijvoorbeeld The Best Ever Death Metal Band Outta Denton: ‘When you punish a person for dreaming his dream, don’t expect them to thank or forgive you‘.
4. Never Quite Free (Album: All Eternals Deck)
‘And the waves that tossed the raft all night. Have set you on dry land.’
Proust was een filosoof die de opmerkelijke overtuiging bezat dat de beste jaren van zijn jaren in lijden werden doorgebracht. Zonder lijden geen levensles, zo betoogde hij. De golven die je zeeziek maken, brengen je uiteindelijk ook aan land. Nieuwsgierig naar deze bijzondere vorm van optimisme? Alain de Botton schreef er het boek Hoe Proust Je Leven Kan Veranderen over.
5. Sax Rohmer #1 (Album: Heretic Pride)
Het liedje Sax Rohmer #1 staat bol van de literaire referenties. Dat is terug te zien in de videoclip, die grotendeels uit tekstuele kunst bestaat. Sax Rohmer was het pseudoniem van de Engelse schrijver Arthur Henry Sarsfield Ward, die vooral beroemd is om zijn – nogal racistische – boeken over de gemene Chinese schurk Dr. Fu Manchu.
6. Abandoned Flesh (Album: Goths)
De laatste regel van het liedje, ‘once and future‘, gaat over de legende Koning Arthur. Volgens Thomas Malory in De Dood van Koning Arthur, staat er op de tombe van Koning Arthur in Glastonbury ‘Hic iacet Arthurus, rex quondam, rexque futurus‘. In het Engels wordt dat ‘Here lies Arthur, king once and future‘.
