Le Guess Who?
7 t/m 10 november, Utrecht
Begin november staat Le Guess Who? met een de-rest-van-ons-leven-blokkerende grote, rode cirkel in onze agenda. Daarom beginnen we nu al met het aftellen naar het Utrechtse festival, door elke twee weken de deksel van de schatkist te openen en een met goud omrande act tegen het licht te houden.
Elke twee weken struinen we door het programma van Le Guess Who?, op zoek naar de acts die ons het meest opvallen en waar we direct iets ‘bij voelen’. Daarbij snuffelen we onder meer in de programma’s van de verschillende curatoren die het festival dit jaar uit heeft genodigd. In 2019 zijn dat Jenny Hval, Iris van Herpen & Salvador Breed, Moon Duo, Patrick Higgins, The Bug én Fatoumata Diawara.
In de selectie van de Malinese muzikante vinden we naast Master Soumy, MO DJ, Ahmed Ag Kaedy, en de films Yao en Mali Blues, ook Roberto SOLO Fonseca terug. Een Cubaanse pianist, producer en bandleider die negen albums uitbracht, de fusion-groep Temperamento voortbracht, in de legendarische Buena Vista Social Club speelde, door Herbie Hancock mee op tour werd gesleept en een Grammy-nominatie binnen hengelde voor zijn werk. Om maar wat te noemen.
Het geluid van Havana
‘Wherever people are, I want them to hear my music and say: ‘This is Roberto Fonseca.’ Onder dat motto reist Fonseca de wereld rond om mensen kennis te laten maken met zijn Afro-Cubaanse muziek. Le Guess Who? zou een droomfestival moeten zijn voor deze componist, want op het Utrechtse festival worden onze oren en breinen continu verrast met geluiden die we nog nooit binnen hebben gekregen. Vooral doorbraakalbum Yo uit 2012 is een waanzinnig testament van de muzikaliteit van Fonseca. Het lijkt wel alsof je naar een compilatiealbum luistert die de geluiden van meerdere continenten laat horen, toch komt het allemaal uit een en dezelfde geest.
De muziek van Fonseca ademt die van het eiland, waar hij niet alleen vandaan komt, maar ook nog steeds woont. Duizend-en-één geluiden die in de Havaanse straten weerkaatsen en zijn raam binnenstromen, sijpelen vervolgens in zijn muziek als water door versgemalen koffie. Wonende op een eiland met een bewogen geschiedenis en een gesloten land dat een aantal jaren ‘open’ leek te gaan toen onder meer Obama met veel bombarie langskwam en de Stones voor honderdduizenden Cubanen binnen werd gevlogen. Sindsdien is de belangstelling wat weggeëbd, maar door de muziek van Fonseca worden we weer herinnerd aan het bijzondere eiland en zijn inwoners.
Talent in de vingers
Van een vreemde heeft Fonseca het muziekmaken overigens niet, met een vader als drummer en de professionele zangeres Mercedes Cortes Alfaro als moeder, die overigens nog te horen is op zijn album Zamazu. Na een korte periode waarin hij drumlessen volgt, trekken de zwart-witte toetsen hem toch meer en speelt hij op 15-jarige leeftijd al op Jazz Plaza Festival in Havana. Langzaam maar zeker vindt hij zijn eigen stem in zijn werk en komt hij tot een Afro-Cubaanse muziekcombinatie. Waarin hij jazz, klassieke muziek, hiphop en traditionele Cubaanse muziek op de band gooit.
Ergens tijdens het rondzwerven van de wereld en zijn muziek die digitaal over de wereld stroomt, raakten de werelden van Fonseca en Diaware elkaar. Dat leidde onder meer tot het live-album At Home dat het duo een paar jaar geleden maakte. De Cubaan en de Malinese singer-songwriter namen deze op tijdens een show in het Zuid-Franse Marciac en dat leverde een merkwaardige Trans-Atlantische get together op van Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse muziek.
‘It starts with a rousing treatment of Diawara’s Sowa that would surely impress Stevie Wonder with its stomping jazz-funk riffs, full-tilt keyboard solos and cool vocals’, schreef The Guardian over het album. Wie weet halen de twee hem wel uit het stof voor Le Guess Who?, anderzijds: misschien juist ook weer niet en komen ze met iets totaal nieuws. Je weet het nooit in Utrecht…!
Zielvullend
Fonseca’s laatste album ABUC landde in 2016 en werd door niemand minder dan het legendarische jazzlabel Impulse! uitgebracht. In bijna een uur neemt de muzikant de luisteraar mee in de geschiedenis en het heden van Cuba plus alles wat daartussenin zit. Sounds and Colours schreef in een uitgebreide review over de plaat: ‘The musical ship of ABUC and the sonic voyage it embarks on is dotted with tranquil sections, fit for reflection whilst at other times struck by the might of the storm. Times change and music evolves. It’s no easy feat to deliver the full sound spectrum of a nation’s history in 53 minutes, but ABUC’s portrayal gives it a pretty decent stab.’ The Guardian schreef zelfs: ‘Even by his standards, ABUC is an astonishingly broad, tightly fused and incandescently delivered vision.’
Zo vlak voor zijn komst naar Le Guess Who?, bracht Fonseca overigens nog een nieuwe single uit en wel AGGUA van zijn nieuwe album YESUN dat 18 oktober verschijnt. Deze amuse kun je hieronder luisteren, om te horen waar Fonseca zijn oren de laatste jaren te luisteren heeft gelegd. Over de single vertelt hij: “I wanted to represent my Cuban roots with a tumbao, and I wanted to shake up some stuff… We have a little mambo and rumba, some reggaeton and hip-hop. I’m combining all these elements to make something tender but also powerful and spiritual. This song is calling people to a party so nice it will fill your soul completely.”
Roberto SOLO Fonseca is op de zondag van Le Guess Who? te zien.