Marlon Williams wordt overal in één adem genoemd met de term ‘singer-songwriter.’ Een zanger is ‘ie zonder twijfel: om de uithalen die hij live zonder een greintje moeite uit zijn strot perst kan niemand heen. Maar het songwriter-aspect ontbrak lang. Het debuut uit 2016 van de 27-jarige Nieuw-Zeelander werd gesierd door covers, nummers die zijn vrienden hebben geschreven en verhalen over (soms verzonnen) karakters. Tot vorig jaar. De break-up met Aldous Harding heeft hem achter de schrijftafel gekregen, met Make Way For Love als resultaat. Een album dat volledig anders is dan alles dat we tot nu toe van hem hebben gehoord.
Voor het eerst krijgen wij een kijkje in het hoofd van Williams, die ons tot nu toe enkel met zijn kenmerkend emotionele stem meenam in andermans verhalen. In een café in Amsterdam-Noord rookt hij nog snel een sigaret voor hij plaatsneemt, gewapend met een glas rode wijn. Voor het eerst leren we de flamboyante muzikant met de oude ziel kennen, zowel aan tafel als via zijn muziek. “Ik ben zelf nog aan het onderzoeken wat er precies allemaal van mijzelf in het album zit. Voor mij was het schrijven en opnemen van de nummers eigenlijk één groot verwerkingsproces van wat er was gebeurd en wat ik nu moet. Over hoe ik alleen moet zijn: een vrijgezel en onafhankelijk persoon. Ik heb een lange geschiedenis waarin ik bijna altijd een vriendin had. Ik ontdek nu waar ik sta als een individu, maar ook wat er precies is gebeurd in mijn relatie. Ik zou willen dat ik een perfecte oneliner had om de relatie met Hannah (Aldous Harding, red.) en mijn ervaringen erna samen te vatten, maar het leven is niet een oneliner samen te vatten.” Dan maar in een heel album.
“Ik heb altijd het gevoel gehad dat schrijven een verbastering van de waarheid was”
Marlon Williams heeft nooit onder stoelen of banken geschoven dat hij niet van nummers schrijven houdt. Hij heeft de kunst van coveren goed onder de knie, speelt nummers zoals Dark Child – zijn grote hit van het vorige album – die zijn geschreven door vrienden of vertelt andermans verhalen. “Ik heb altijd het gevoel gehad dat schrijven een verbastering van de waarheid is, waarbij de realiteit constant verkeerd wordt geïnterpreteerd. Het is voor mij vaak proberen gevoelens te articuleren die niet gearticuleerd willen worden. Het voelde altijd goedkoop, op een of andere manier. Maar met dit album, voor de eerste keer, voelde het onvermijdelijk en ontzettend belangrijk voor mezelf en mijn groei als persoon en muzikant. Ik heb een reden gevonden achter de schrijftafel te kruipen.”
“Vroeger hadden we bijvoorbeeld een ruzie en dan zag ik haar fanatiek in haar notitieblokje schrijven. Fuck, dacht ik dan, deze ruzie echoot door tot in de eeuwigheid”
Die reden was de relatie met Aldous Harding, die na een aantal jaar vorig jaar op de klippen is gelopen. Ze waren uit elkaar gegroeid, waarbij het muzikale succes dat hen ongeveer tegelijk overspoelde, een rol speelde. Zowel Harding als Williams hebben deze break-up vertaald in hun albums. Party van Aldous Harding verscheen vorig jaar mei en bijna een jaar later is hier Make Way For Love, waar zij tevens meezingt op Nobody Gets What They Want Anymore. “Party is mijn favoriete album van 2017. Ik heb er natuurlijk een intense connectie mee, veel van de nummers heb ik tot leven zien komen. Het doet pijn om te luisteren, maar ik ben bovenal trots. We zijn allebei heel respectvol tegenover elkaars creatieve processen. Altijd al zo geweest. We hebben al heel lang terug geaccepteerd dat nummers schrijven een deel van ons bestaan is, al is zij er veel beter in dan ik. We waren muzikale partners en muzikale vrienden lang voordat we samen waren. We wisten allebei dat dit de norm was, het voelt natuurlijk op een rare manier. Vroeger hadden we bijvoorbeeld een ruzie en dan zag ik haar fanatiek in haar notitieblokje schrijven. Fuck, dacht ik dan, deze ruzie echoot door tot in de eeuwigheid. Maar er zit iets in het ego van een artiest dat ons toestaat op die manier te werk te gaan. Ze behandelt mij niet met fluwelen handschoenen en vertelt haar verhaal hard en realistisch, en ik doe hetzelfde.”
“Het schrijven van dit album voelde als een daad van passie in plaats van een bewuste keuze”
Williams had al jaren de pen niet opgepakt, maar na deze break-up lagen er binnen een paar dagen vijftien nummers klaar. “Het was heel gepassioneerd, in termen van schrijven. Jarenlang voelde ik de drang om te schrijven niet, maar ik had nu het gevoel dat ik écht een doel had. Iets waar ik diep over na moest denken en moest uitdrukken op een manier die alleen in muziek werkt. Het voelde als een daad van passie in plaats van een bewuste keuze: ik had bloed aan mijn handen en had geen idee hoe dat was gebeurd, dit was mij nooit eerder gebeurd. Ik had altijd een soort geprivilegieerde afstand van mijn eigen muziek. De mentaliteit van: ‘Laat mij jou eens een verhaaltje vertellen’, of: ‘Hier is iets waar ik over heb nagedacht.’ Ik kon me daar met dit album niet meer achter verstoppen. Dit album was een volledig nieuwe ervaring. Ik ben geen verteller meer, er is geen empathie naar buiten in dit album. Ik realiseer me dat verhalen vertellen altijd een sterk punt van mij als muzikant is geweest, maar nu speelt mijn ego de hoofdrol. Dat is compleet nieuw.”
Maanden voordat het album uit was speelde Marlon Williams op London Calling, waar zijn set voor het overgrote deel bestond uit nieuw werk. “Natuurlijk gelooft elke artiest dat het nieuwe werk het beste is, anders beweeg je niet vooruit. Daarbij helpt live spelen met het ontdekken van mijn individualiteit, ook als performer. Voor mij is er een duidelijke scheidingslijn tussen dat en het zijn van een schrijver. Ik heb al die nummers geschreven en dat was het. Nu zijn het onderdelen van een setlist, ik denk nooit meer na over hun persoonlijke natuur. Als een nummer klaar is, wordt het een abstract ding. Ik maak me geen zorgen meer om mijn persoonlijke verhaal, misschien komt dat omdat ik er nog niet aan gewend ben dat dat bestaat in mijn muziek. Ik behandel ze als elk ander nummer. Misschien realiseer ik me op een dag: shit, ik leg hier mijn leven bloot voor een ruimte vol vreemden. Maar dat zie ik dan wel weer.”
“Ik had altijd een soort geprivilegieerde afstand van mijn eigen muziek”
Nieuwe studiodata staan al in de agenda van Williams genoteerd, maar hoe het volgende album eruit ziet weet hij nog niet. “Ik heb niks meer geschreven sinds die vijftien nummers. Ik weet niet wat er hierna gaat gebeuren. Ik houd niet van schrijven, maar ik houd ervan te hebben geschreven. Er is iets dat het voor mij heel moeilijk maakt om pen op papier te zetten, het voelt als een slecht ding. Ik sluit mezelf af van alle mogelijkheden en zing constant in mijn hoofd, maar niks heeft toestemming om een vaste vorm te krijgen. Ik ben bang om te falen, bang om te schrijven. Ik wil geen slecht nummer maken, ik ben liever stil dan slecht. Schrijven moet ik doen voor mezelf, zoals dat ik dit nodig had om over Hannah heen te komen. Als ik eenmaal een nummer af heb gaat het prima, dan is het klaar. Ik kijk nooit meer terug: de nummers zijn dan wat ze zijn en als een performer speel ik ze vervolgens live. Ze hebben dan een vaste vorm aangenomen en dan zijn alle twijfels weg. Ik kan me nog vaag herinneren hoe ik me voelde toen ik de nummers schreef, maar nu interpreteer ik ze vast net zo als jij. Het is nu iedereens eigendom, een complete verschuiving in hoe ik altijd heb gewerkt.”
Make Way For Love is sinds 16 februari uit via Dead Oceans.