REC. Festival
31 oktober t/m 4 november, Rotterdam

 

Binnen twee weken vindt het REC. Festival in Rotterdam alweer plaats. Twee weken eerder deelden we al vier tips uit voor het festival. Eén van die tips was Illa J, een interessant figuur met een boeiend verhaal. Daar gaan we vandaag een stuk dieper op in, zodat jij optimaal voorbereid naar zijn Rotterdamse show kunt.

Illa J’s broer, de legende Dilla J
Het verhaal van Illa J – echte naam John Derek Yancey – begint een beetje koel: in de schaduw van zijn broer. Zijn broer is namelijk de legendarische J Dilla, ook wel de ‘uitvinder van de neo-soul’ genoemd. Grote muziekmedia als Pitchfork betitelde hem in 2010 tot een van de meest invloedrijke hiphopartiesten ooit, maar ook Kanye West kan je uitleggen waarom J Dilla zo uniek was. Niet alleen omdat zijn soloalbums, maar ook (en misschien wel vooral), vanwege zijn productiewerk. Denk aan albums van A Tribe Called Quest, D’Angelo, Janet Jackson en Busta Rhymes. Om maar wat te noemen. Hij onderscheidde zichzelf door zijn experiment met genres en ritmes en werd door zijn werk een van de grootste hiphopproducers rond de eeuwwisseling.

Foto: J Dilla

 

J Dilla overleed op 10 februari 2006 aan de auto-immuunziekte lupus, nadat hij drie jaar streed tegen de ziekte. Zijn laatste tour bracht hij dan ook door in een rolstoel. In zijn geboortestad Detroit werd zijn overlijdensdatum dan ook bestempeld tot Dilla Day, een dag waarop de producer nog ieder jaar wordt geëerd voor zijn nalatenschap en ook werd er een heuse J Dilla Foundation opgericht, met als doel het jonge talent in Detroit een kans te geven zich muzikaal te ontwikkelen.

Na J Dilla’s dood
Nadat Illa J’s broer overleed, moest hij zijn eerste album nog uitbrengen. Neem daar de geschiedenis van zijn legendarische broer bij in gedachten en je snapt dat de verwachtingen nogal hoog waren. In 2008 kwam hij met zijn debuut: Yancey Boys. Het werd matig tot redelijk ontvangen door media als Pop Matters, BBC en Pitchfork. Vooral het laatstgenoemde medium was er wel heel kritisch op. Ze vonden het een beetje een rip-off van zijn broer. De naam leek teveel op die van zijn broer en het feit dat Illa ongebruikte beats van zijn broer had verwerkt in het album, werd ook niet erg gewaardeerd. Hiphop DX beschreef het scherp: het vormen van zijn eigen identiteit werd bijna onmogelijk. Yancey kreeg het imago vooral ‘het broertje van Dilla J’ te zijn. Zelf vertelde hij over die tijd: “Er zal altijd iemand zijn met een andere kijk op de zaak. Dat was hét probleem toen ik begon, omdat ik zo gevangen was door ieders perspectief om mij heen. Mensen zeiden vaak: ‘jij doet dit vast omdat je zijn broer bent.’ Dat is een grote druk.”

En die tijd was ook lastig voor de muzikanten. Hem werd dit verweten dat dit niet vanuit hem kwam. Dat terwijl Illa J al heel zijn leven al muziek maakt. Hij groeide op in een muzikaal nest: zijn moeder, Maureen Yancey, was een operazangeres en vader Beverly Dewitt Yancey was een jazzbassist (zo schreef hij het nummer It’s a Shame van The Spinners). In het huis was er geen ontkomen aan muziek. Zo hadden zijn ouders samen een a capella-jazzgroep. Ze oefenden daar uren aan één stuk en de kleine Yancey leerde zo op jonge leeftijd al de geheimen van de jazz. Jazz was ook de eerste muziek waarmee hij in aanraking kwam. In een interview met Evolvong Music noemt hij Manhatten Transfers and The Four Freshman als zijn eerste contact met het genre. Daarna dook hij in Al Green, Marvin Gaye, Sam Cooke, Stevie Wonder en een grote lading soulmuziek. Toen hij zeven was, vond hij een van zijn broers cassettes. Het was die van Ice Cube, waarmee zijn liefde voor hiphop ontstond.

Hij werd door zijn familie ook vol op aangemoedigd om zijn muzikaliteit te uiten. Zo nam de familie regelmatig samen nummers op waar het hele gezin op te horen was. Hij zat op jonge leeftijd bij het koor van de kerk waar het gezin iedere zondag naartoe ging. Hij vond het nog wat spannend en durfde eigenlijk niet voor een groep mensen te zingen, maar met de tijd werd zijn durf steeds groter.

In het nummer Maureen, een ode aan zijn moeder, beschrijft hij alledaagse zaken uit zijn jeugd waar hij nu met warme herinneringen op terugkijkt: huiswerk maken met zijn moeder en basketballen in de buurt.

Whenever I needed help in school, you helped me do the research and find the tools / Remember I wanted to dunk so bad? / You bought me those ugly ass shoes / And I was jumpin’ round the yard tryna be the starting shooting guard / Ya’ll believed in me so much I believed it / And when the blessings rained down I received it cause I believed it.

 

Je zou kunnen denken dat zo’n jeugd vol muziek en warmte de stap naar een muzikale carrière makkelijker zou zijn. Volgens Illa is dat een vooroordeel en totaal niet waar. Misschien was het zelfs zwaarder, zo vertelde hij aan het medium Cut From Steel: “Mensen wilden niet een ‘wannabe Dilla’, want dat is hoe mensen mij toch vaak zagen, ze wilden gewoon Dilla.”

Zoeken naar een eigen geluid
Voor Illa was zijn debuut dus een lastige. De muzikant zat in een dilemma: hij was enorm zoekende naar zijn eigen stem, maar wilde tegelijkertijd een album maken uit eer voor zijn broer die net was overleden. De titel Yancey Boys, representeert dan ook Illa en zijn broer. Het is dan ook wel lastig als de levens van twee mensen zoveel overeenkomsten hebben. Ze kwamen uit hetzelfde nest. Illa’s debuutplaat werd uitgebracht op een label waar zijn broer veel voor werkte: Delicious Vinyl. Maar de parallellen stoppen niet daar. Ze zitten ook in de simpele dingen, zo vertelde hij aan het online magazine Mass Appeal: “Het gaat terug tot onze jeugd. In de vijfde of zesde klas zong hij Billie Jean in een talentenjacht. En toen ik in de zesde klas zat, trad ik ook op met Billie Jean tijdens een talentenjacht.”

In 2008 was hij gewoon enthousiast om muziek te maken, alleen Illa kreeg het gevoel dat hij moest vertrekken om zijn eigen geluid te vinden. Hij verliet in 2014 Detroit voor Montreal. Niet meer de omgeving van zijn broer, niet meer dezelfde mensen, maar een frisse start. Het absorberen van een andere omgeving en andere sounds hielpen hem een stapje dichter te komen bij dat eigen geluid. Toch verdween de Detroit-sound niet uit Illa J. Over zijn zelfgetitelde album uit 2015 zei hij: “Het is echt een andere sound die je op die plaat hoort. Het heeft echter nog steeds dezelfde swing die mijn broer ook in zijn muziek had. Als ik het hoor, weet ik dat gewoon. Het is hoe mijn broer mij begeleid heeft. Het zijn de dingen die hij mij bijbracht over populaire muziek. Uiteraard neig ik naar muziek die ik begrijp. Het zijn niet dezelfde beats, maar het is een zekere aanpak.” Concreet betekende dat hij ook met een live-band ging werken en meer ging zingen, want hij vindt zichzelf op de eerste plaats een zanger. Het is wat hij meekreeg van zijn ouders en het zingen liep als een rode draad door zijn jeugd.

 

Wat hij ook in Detroit tegenkwam, was een andere producer: Calvin Valentine, die hem geholpen heeft de beats te maken voor zijn laatste album Home. Ook hielp de producer hem verschillende muzikale richtingen te verkennen. Hij bracht zijn invloeden over op Illa en Illa op hem. Ook na de dood van zijn broer, heeft Yancey nog altijd het idee dat zijn broer hem helpt in zijn carrière. Hij heeft het gevoel dat zijn broer met hem meekijkt en hem begeleid. Toen hij begon had hij geen benul van hoe de muziekindustrie werkte: “Er is geen school voor, het is gewoon iets dat je met beide handen aan moet pakken”, verklaart hij aan webmagazine Saint Heron.

Hij heeft geleerd vrede te hebben met het gevoel van verantwoordelijkheid om de muzikale nalatenschap van J Dilla door te moet geven, zo verklaarde hij eveneens aan Mass Appeal: “Niet alleen was hij hiphop-producer, maar hij kon zoveel meer. Ik heb het gevoel dat, met alle dat ik doe, ik dat representeer. Alles dat hij ook had kunnen doen.” Hij leerde ook van zijn broer dat het niet uitmaakt door wij hij beïnvloed is, zolang dat wat hij maakt maar als hemzelf klinkt en dat gevoel heeft Illa J nu eindelijk: “Nu ben ik op het punt waar ik mijn eigen ding doe. Het is alsof Dilla tegen mij gezegd heeft: ‘je spendeerde tien jaar met het hooghouden van mijn naam. Je bent goed, ben gewoon jezelf’”, aldus de muzikant tegen Hiphop DX. De schaduw is weg en binnenkort kun je hem zien vlammen op REC. Festival.


 

WEBSITE REC. FESTIVAL | FACEBOOK-EVENT | TICKETS