Met Four Tet weet je nooit wat je krijgt. De Londense producer, die eigenlijk Kieran Hebden heet, is een uniek persoon binnen de alternatieve elektronische scene. Veel van zijn muziek wordt bestempeld als ambient, al wijkt hij ook uit naar de wat hardere house en techno. Daarmee bedient hij zowel het publiek op de dansvloer als de Spotify-luisteraar thuis. En die laatste kan er even goed voor gaan zitten met zijn de nieuwe single Anna Painting.

Met zijn laatste langspeelplaat New Energy toonde hij wederom aan dat hij een belangwekkende producer is, die niet makkelijk te plaatsen is naast zijn ambient-collega’s. Ook live weet hij met minimale middelen te overtuigen, getuige zijn optreden vorig jaar tijdens het Dekmantel Festival in het Concertgebouw: één bureau, één lampje, één laptop en wat mixers en hij kreeg het hele publiek aan het dansen. Four Tet is dus een vreemde eend in de bijt, maar wel een voortreffelijke.

Eerder dit jaar bracht Hebden al de tracks Teenage Birdsong en Dreamer: beide sterke en weelderige singles. Nu is daar Anna Painting. Het is helaas nog niet die langverwachte nieuwe plaat waar hij al een tijd ons lekker mee maakt, maar een EP die hij in samenwerking met schilderes Anna Liber Lewis maakte. Hij kwam al eerder fysiek uit en is nu ook eindelijk te streamen!

Over de EP vertelt hij: “The collaboration unfolded over several months. We worked in tandem from conversation and correspondence. I made music and Anna responded to it with drawings and paintings, apart from the last track, which I made after having seen her work.”

Het resultaat is een EP die bestaat uit twee tracks die prima op de dansvloer passen en een ietwat meer ingetogen afsluiter. Met name titeltrack Anna Painting is een mooie aanvulling op Hebdens catalogus. Deze ontpopt zich na zo’n twee-en-halve minuut tot een adembenemende track. Het begint met een fijne maar ietwat voorspelbare-techno beat die na een tijd wegvalt en plaatsmaakt voor zinderende oosterse strijkinstrumenten. De typische melodieuze, ietwat sentimentele Four Tet-ambiance kickt in en na een tijd keert de techno-beat terug. Hoe Hebden het voor elkaar krijgt om deze onderdelen vloeiend in elkaar te laten overlopen, blijft een raadsel. Het zorgt er echter wel voor dat hij wederom een geweldige plaat aflevert.

Waar het tijdens de openingsdagen nog overzichtelijk was, kregen we tijdens Dekmantel Festival in het Amsterdamse Bos afgelopen weekend spontaan last van fear of missing out. Jacco Gardners groovy psychedelica tegenover zomerse, warme housegrooves van Shanti Celeste. Technische technomeester Objekt tegenover baas op de bas Thundercat. En zo ging het het hele weekend door. De brandende zon wees ons, en een groot deel van het publiek, dit weekend de weg.

Tekst Jochem Boom
Foto’s Bart Heemskerk, Kasia Zacharko & Niels Cornelis Meijer

Zo is het aan de randen van de UFO-tent, waar manshoge ventilators het publiek van koelte voorzien, een goede plek om even te schuilen. Als het aan Oekraïner Stanislav Tolkachev ligt, komt de zon nooit meer op. Zijn experimentele techno vol snerpende snares en rollende bassen zetten de toon. Ook Clark omarmt de duisternis op Death Peak, zijn meest naargeestige album tot nu toe. De producer bracht zijn achtste album begin dit jaar uit op Warp Records, dat een plek biedt aan meer left field IDM-artiesten als Aphex Twin, Autechre en Flying Lotus. De show, inclusief dansers, led-walls en desoriënterende lichtshow is indrukwekkend, maar eist op deze hete dag iets teveel van de aandacht.

’s Avonds trekt het halve festival naar het Selectors-podium. De enige plek waar vanaf een uur of vijf schaduw te vinden is. Op het podium krijgen dj’s extra lang de tijd én de vrijheid om te draaien wat ze willen. Het is een plek waar je het hele weekend verrast wordt door de meest obscure platen en waar dj’s een andere kant van zichzelf kunnen laten zien. Traditioneel opent zondag een dj van formaat het kleine idyllische veldje. James Smith oftewel Jamie xx staat met The xx prominent als headliner op het affiche, maar openen gaat hem net zo natuurlijk af, zo blijkt al snel. Het staat al snel stampvol en iedereen gaat ervoor. Mannen klimmen in bomen, meisjes bezwijken onder de hitte en de handjes gaan in de lucht bij iedere track.

Langzaam bouwt Smith de intensiteit op: van jazzy en zwoel komt bij James Browns I’m Satisfied de baslijn op. Met Karizma’s Work It Out lijkt het wel een snelkookpan. De song werd gebruikt voor een Google Chromebook reclame en daarna massaal opgepikt door dj’s. Dat is te danken aan de gospelsample uit het in 1980 uitgevoerde Jesus Can Work It Out door Dr. Charles G. Hayes and the Cosmopolitan Church of Prayer Choir. Een beetje versnellen en een kick eronder, en de klassieker krijgt een nieuw leven in de 21ste eeuw. De vlam slaat even later in de pan als eigen productie SeeSaw, met vocalen van The xx-zangeres Romy Madley-Croft, voorbij komt. Ook de andere hit, Loud Places, worden met gejuich ontvangen. Maar voor de gelegenheid draait Jamie xx de plaat waar het refrein van gesampled is, Idris Muhammeds Could Heaven Ever Be Like This.

Ook op zondag blijft het Selectors-podium dé trekpleister. Achtereenvolgens Daphni en Floating Points trekken de ene na de andere parel uit de tas, terwijl vriend en labelmaat Four Tet glimlachend toekijkt, Jamie xx nog een biertje pakt en Call Super ook nog even zijn gezicht laat zien.

Die gemoedelijke sfeer vinden we niet in de nieuwe UFO II, de loods die qua ontwerp, programmering en formaat veel wegheeft van de X-Ray op Lowlands. Een van de hoogtepunten hier is Errorsmith. De Berlijnse producer is al sinds het begin van het computertijdperk betrokken bij de ontwikkeling van softwaresynthesizers en gebruikte voor het maken van zijn laatste album Superlative Fatigue de eigen synth Razor. Het instrument is minstens zo vermeldenswaardig als wat de nerdy veertiger er achter de knoppen mee doet. Razor stelt Errorsmith in staat om van ieder geluid on the fly de wavevorm aan te passen. Zijn hectische dancehall en techno klinkt als een kruiwagen stuiterballen die een uur lang door de loods kaatsen.

Betonkust & Palmbomen II, die we recent nog interviewden, gooien het juist over de lo-fi analoge boeg in de Boiler Room. Een dag eerder vertelde Betonkust nog dat hij zenuwachtig is voor de show, omdat deze voor eeuwig online zal staan. Gezonde spanning zo blijkt, want de show staat als een huis. Het duo volgt de albumtracks van het in het voorjaar verschenen Center Parcs LP, maar geven deze live net wat meer pit.

Een andere liveact die we hoog in het vaandel dragen, is Gesloten Cirkel. Gewapend met een Roland TR-808 en TB-Roland 303, de drumcomputers die aan de wieg staan van de elektronische muziek, voert de Rus langzaam de intensiteit op tot de loods staat te trillen op haar grondvesten. Die Nederlandse artiestennaam komt overigens van een quote van de Nederlandse inspirator I-F. De sleutelfiguur in de internationaal hoog gewaardeerde Haagse electro-scene windt een dag eerder dag ook het publiek om zijn vingers.

Ruimte voor wereldse dansmuziek is er ook. De Turkse dj Baris K bracht al Oosterse disco en house naar het Westen en doet dat dit jaar live met Insanlar. Ze maken bezwerende Turkse volksmuziek met sitar en zang, gecombineerd met een vette housegroove waar de bandleden zelf nog het lekkerst op gaan. De Mark Ernestus` Ndagga Rhythm Force is al helemaal een belevenis. De Senegalezen maken de traditionele dansmuziek mbalax en zijn naar het Westen gebracht door Mark Ernestus, eigenaar van de Duitse platenzaak Hard Wax. Het is hyperenergieke percussiemuziek waarbij iedereen op het podium elkaar opjut en in solo’s naar de kroon steekt. De danseres laat alvast zien hoe je hierop moet dansen: houterig en pijlsnel.

Met zo’n line-up als Dekmantel is het onvermijdelijk dat je optredens mist. De headliners vechten om aandacht. Verbaast dat we de set van afsluiter Four Tet niet aanhalen? Met zijn Destiny’s Child-edit heeft hij onze aandacht al binnen een kwartier te pakken, maar Palms Trax breekt ondertussen de Boilerroom af. Helena Hauff heeft jarenlang opgebouwd naar haar moment op de main stage en maakt het dubbel en dwars waar, maar tegelijkertijd kunnen we de Shazam-knop niet loslaten bij Floating Points.

Dekmantel heeft een haarfijn gevoel voor de belangrijkste liveacts en dj’s van het moment én durft gewaagde keuzes te maken. Het festival heeft daarmee het vertrouwen van fans én dj’s allang gewonnen.

Dekmantel festival is als je dit leest inmiddels in volle gang in het Amsterdamse Bos, maar in het Muziekgebouw aan het IJ, de Tolhuistuin en Eye toonde het festival de afgelopen dagen echt zijn veelzijdigheid. Dekmantel doet misschien niet bij iedereen een belletje rinkelen, maar het label, dj-collectief en feest organisator is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot keurmerk voor het neusje van de zalm in elektronische muziek. Waar Amsterdam Dance Event de hele industrie van niche tot arena vertegenwoordigd, is Dekmantel de staalkaart voor de fijnproever.

Tekst Jochem Boom
Foto’s Bart Heemskerk & Niels Cornelis Meijer

Het festivalweekend in het Amsterdamse Bos staat grotendeels in het teken van echte dansmuziek, maar tijdens de openingsconcerten die de dagen voorafgaand in Amsterdam zelf plaatsvinden, is meer ruimte voor live muziek. Met een conferentie en filmonderdeel gaat het festival Amsterdam Dance Event achterna. De eerste dag is al een paar jaar hét visitekaartje. Vorig jaar was het aan Steve Reich om het festival te openen en ook dit jaar pakt het festival uit. Synthesizerpioniers Tangerine Dream en vaandeldrager van de hedendaagse experimentele elektronische muziek Four Tet openen het festival.

Tangerine Dream is misschien niet zo iconisch als de landgenoten van Kraftwerk, maar wel minstens zo invloedrijk. De band die werd opgericht door Berlijner Edgar Froese heeft in vier decennia evenzoveel gedaantes en samenstellingen gezien, maar anno 2018 staan overgebleven leden Thorsten Quaeschning, Hoshiko Yamane en Ulrich Schnauss met een been in het verleden.

In de jaren zeventig en tachtig verlegde Tangerine Dream de grenzen van synthesizers en sequencers. Wie even het jaartal vergeet, snapt hoe buitenaards Tangerine Dream destijds geklonken moet hebben. We leven echter in 2018 en dan blijkt dat pionierswerk niet zo tijdloos te zijn. Het grootste euvel ligt buiten hun eigen bereik: de sound van Tangerine Dream is inmiddels zo vaak her- en misbruikt in inspiratieloze, spirituele new age-platen, dat het allemaal wat kitsch aanvoelt.

De tweede helft van het optreden mondt uit in een uur durende jamsessie. Bij vlagen is het mooi, maar we betrappen onszelf er ook op dat we wegdoezelen om de verkeerde reden. Toppunt is als bandleider Quaeschning een ellenlange solo opdraagt aan de in 2015 overleden oprichter Froese. Froese zoon Jerome zei ooit al dat de band nooit meer Tangerine Dream zou zijn zonder zijn vader, en misschien was het verstandig geweest als naar die uitspraak was gehandeld.

Daarna is het aan de vaandeldrager van de hedendaagse generatie producers om te laten zien hoever we gekomen zijn in vijftig jaar computer techniek. Four Tet is bij uitstek een muzikant die al die mogelijkheden benut. Sampling, vervorming van vocalen en instrumenten, het gebruik van drumcomputers en sequencers: het zit er allemaal in. Met slechts twee Ikea-lampen als verlichting creëert hij een intieme sfeer die past bij de melodieuze muziek die hij produceert. De nadruk ligt vanavond op het laatste album New Energy. Hoewel de overgangen niet helemaal lekker lopen, komen de gedetailleerde producties vanavond prachtig uit de verf.

Op Dekmantel is ook plek voor bijzondere samenwerkingen. In de Tolhuistuin komen producer Hieroglyph Being, saxofonist Shabaka Hutchings van jazzband Sons of Kemet en percussionist Sarathy Korwar eenmalig samen onder de noemer A.R.E. Project. Het is een formatie die je vaker ziet bij live vertolkingen op Dekmantel: zo speelt headliner James Holden dezelfde avond een hypnotiserende show met percussionist, drummer, trompettist en violist. Holden draaide jarenlang mee als dj, en dat merk je. De show heeft een organisch verloop die veel overeenkomsten heeft met de technowereld waar hij oorspronkelijk vandaan komt. Met subtiele accenten veranderen ritmes, wordt het tempo opgevoerd en wordt de luisteraar meegezogen in een trance.

Bij de gitaar weet je precies welke snaar je raakt, maar de magie van knoppen en patchkabels blijven onvergelijkbaar. We zien de analoge synthesizer op donderdag terug bij de Britse producer Actress. Het geluidscollage meandert van onheilspellend, oorverdovend naar bloedmooi. De dappere mensen gaan staan bij de eerste kick die Actress erin draait, maar hij is hier duidelijk niet voor hen. Vier maten later valt de boel weer uit elkaar en als hij een kwartier voor eind weer een beat indraait is deze met 140 bpm ondansbaar. En dat is een compliment.

Pas diep in de nacht laat Dekmantel de dansbare kant van zichzelf zien. Bij het Roemeense Khidja gaan de voetjes voor het eerst van de vloer. Op een dikke housegroove experimenteert het duo met onverwachte melodieën en geluiden die de boel fris houden. Ook bij de Amsterdamse Carista heerst de groove, en de groef. Haar opzwepende set is de perfecte opmaat naar het weekend.

 

Van 18 t/m 21 juli gaan het festivalterrein weer open! Het alternatieve en qua genre altijd zeer uiteenlopende Belgische festival Dour is ook dit jaar zeker niet te missen. Met het feit dat het festival 25 jaar bestaat, het motto 5 Days Of Love And Alternative Music draagt, de speciale Douravaan voor ons Hollanders, dat ze speciale bar met speciaalbiertjes hebben en dit jaar weer een beresterke line-up heeft, is dit toch wel een festival waar je zeer zeker bij wilt zijn.

 

200+ bands
Met meer dan 200 bands die over zeven podia zijn verdeeld kun je je weken van tevoren heerlijk verlekkeren aan ’t blokkenschema, waarin ontzettend veel nieuwe artiesten en genres te ontdekken zijn, maar ook een hoop bekende en ‘die had ik altijd al graag een keertje live willen zien’ bands. Er is voor elk wat wils in de zuidelijke festivalweides deze zomer.

 

Line-up
Zullen we dan maar eens voorzichtig door het schema lopen? Te beginnen met de donderdag, wat denk je van Yeah Yeah Yeahs, Bonobo, The Horrors, White Denim, Raketkanon, The 1975 en Gold Panda. Lekker ingekomen gaat de vrijdag verder met artiesten als The Vaccines, Mark Lanegan Band, Sub Focus, Four Tet, Dan Deacon, Fritz Kalkbrenner, Darwin Deez, Nathan Fake, Jacco Gardner, Cashmere Cat en Darkstar. Als je er dan echt lekker in bent gekomen spelen op de zaterdag o.a. Flying Lotus, Anti-Flag, Suuns, Simian Mobile Disco, DIIV, The Joy Formidable, Flume, Mykki Blanco en Sinkane. Waarbij je hem op de zondag af kunt ronden met The Smashing Pumpkins, Klaxons, And So I Watch You From Afar, Thee Oh Sees, Two Gallants, Concrete Knives, Young Rival en Holograms.

 

 

Voor de gehele line-up check je de site hier: http://www.dourfestival.be/nl/lineup/
Op Spotify zijn ook meerdere playlists te vinden, waaronder deze: http://spoti.fi/126z4fn
Voor algemene informatie: http://www.dourfestival.be/nl/info/