Death Cab For Cutie is behoorlijk productief bezig. Thank You For Today, het meest recente album van de indie-giganten is nog geen jaar oud of er ligt alweer nieuwe muziek op tafel. Op 6 september verschijnt The Blue EP, een release met vijf nieuwe nummers die volgens frontman Ben Gibbard ‘op dezelfde manier verwekt zijn, maar verschillend geboren zijn’. Juist.

De eerste van deze vijf tracks die we mogen horen is Kids in ’99 en is door de band afgelopen winter opgenomen met producer Peter Kathis, die onder meer werkte met Interpol, The National en Japandroids. Om nu te zeggen dat de band meteen als een van die bands klinkt gaat te ver, maar Kathis drukt wel duidelijk zijn stempel op het klassieke DCFC-geluid. De productie klinkt in ieder geval een stuk sprankelender dan de wat vlakkere sound waar Thank You For Today bij momenten mee kampte.

Kids In ’99 gaat tekstueel over een explosie aan een pijplijn in Billingham, Washington in 1999. Hierbij kwamen drie kinderen om het leven. Billignham is de thuisbasis van de band, dus het is niet zo gek dat Gibbard en consorten zich er mee verbonden voelen. Het nummer komt dus bovenal enorm oprecht over, wat geen overbodige luxe is bij zo’n delicaat onderwerp.

De geëmotioneerde tekst van Gibbard in combinatie met de door de prominent aanwezige en neurotische drums zorgt voor een nummer dat een wat dissonante sfeer uitstraalt, maar desondanks zeker een gevoelige snaar weet te raken. Zet die zakdoekjes maar alvast klaar, dus. En houd die maar bij je in de buurt tot 6 september, want als dit nummer enige indicatie is heeft Death Cab For Cutie weer een prachtplaat aan zijn discografie toegevoegd.

Death Cab For Cutie
Dinsdag 5 februari

Het leven verandert en tegelijkertijd blijf je hetzelfde. Dat geldt ook voor de Amerikanen van Death Cab For Cutie, de band die in 1998 zijn eerste album Something About Airplanes uitbracht en in 2018 zijn negende: Thank You For Today. Vol liedjes over wendingen, een plaat die we onder de loep nemen.

Ga je naar de show? Dan zien we je daar! The Daily Indie DJ Team is persoonlijk van de partij om de avond te omlijsten met nieuwe muziek.

De band rond frontman Ben Gibbard loopt al even mee en komt op 5 februari naar TivoliVredenburg voor een prachtige bloemlezing van de lange carrière, met de plaat Thank You For Today als rode draad. Wij duiken dieper in het nieuwe album, dat een omslagpunt voor de band is. Zoals Gibbard tegen DIY Mag vertelt: “For me specifically, this is a real pivotal album for us; I think, in some ways, it’s really determining the future of the band.”

Nieuwe invloeden
Ten eerste omdat de gitarist Chris Walla er na de laatste plaat Kintsugi (2015) ermee op besloot te houden. Een vaste waarde in de groep sinds 1997 die wegvalt: hoe vang je zoiets op? Aan de andere kant vertelt Gibbard in meerdere interviews over de moeilijk relatie was die hij met de gitarist had. In een interview met The Independent vertelt hij er het volgende over: “I guarantee you that a lot of these songs would not have ended up the way they did if Chris was still in the band. They might not have been recorded at all. Not having him as a part of the process was very freeing.”

Het is tijd voor nieuwe invloeden in de band. Vervanging werd gevonden in Dave Depper, die in 2017 een goed ontvangen solo-album uitbracht. En ook Zac Rae wordt erbij gehaald, een bijzonder ervaren muzikant die achter de schermen werkte met een rits aan artiesten Lana Del Rey, Childish Gambino, Leonard Cohen, (Sandy) Alex G en Damien Rice.

Nieuwe lucht in de band
Zoals dat vaker gebeurt als er nieuwe en enthousiaste mensen in je leven komen, heeft de toevoeging van dit duo duidelijk lucht in de geest van de band geblazen. Gibbard vertelt erover aan iedereen die het wilt horen, maar je voelt het ook op het nieuwe album: de band heeft het simpelweg naar zijn zin gehad om aan nieuw materiaal te werken. In een interview met DIY Mag vertelt de frontman: “The atmosphere was really creative and we were having a good time, but also being brutally honest. Having some new people in the band means that there’s no history of grudges.”

Het nieuwe werk is fris, het waait en blaast. De band heeft nog steeds een patent op die vederlichte muziek die lijkt op te lossen in de lucht, maar waarvan het fijnstof zich des te dieper in je lichaam nestelt. Zoals The Guardian het laatste album mooi omschrijft: ‘The melodies are gorgeous, never overdone but always foregrounded: you would get almost nothing from the individual elements, from the bass, the guitar, the keyboards and the voice, but they add up to much more than the sum of their parts.’

Politieke plaat(?)
Hoewel Gibbard met Million Dollar Loan de allereerste song schreef voor de muzikale anti-Trump-campagne 30 Songs, 30 Days en hij zich geprikkeld voelde om een politiek album te maken, is hij blij dat hij er toch vanaf heeft gezien. In The Independent: “A lot of the records that are coming out now were written in late 2016 or early 2017, and I’m finding that a lot of them are poorly written political albums: everybody feels the need to chime in, lest they be accused of not caring enough, or of not having an opinion.”

Nieuwe perspectieven
Ook al schrijft Death Cab For Cutie dus niet onwijs politiek, de band is nog steeds relevant, met name omdat het nooit te veel naar achteren heeft gekeken en elk album en avontuur met een lege pagina begint. Gibbard legt zijn ziel bloot in zijn liedjes en samen met zijn oeuvre onderga je al zijn veranderingen, verlies, scheidingen en nieuwe perspectieven op het leven. ‘To call it ‘soul-searching’ is maybe a little dramatic, but I think I’ve been trying to tap into what it is about this band that really works”, vertelt hij tegen Flood Magazine over het laatste werk, maar dat kan voor alle albums gelden.

Julien Baker schreef voor The Talkhouse een recensie over de laatste plaat van zijn band: ‘Thank You For Today is also as much a lyrical depiction of one’s position in time as a sonic exhibition of the band’s stylistic maturation. The record achieves a mastery of the simple, opts for frankness rather than obscurity‘, schrijft Baker. ‘It is a requiem for something lost, but it is also a benediction, sending us cautiously but graciously forth as we are ushered every moment into a new present where we must negotiate our place in the gap between what was and what is.’

‘Thank you for today’
Zo is de band in 2019 ‘mooi oud geworden’, maar absoluut niet verouderd. Met het vroegere werk dat de tand des tijds heeft doorstaan en een muzikale ervaring en broederschap om ‘u’ tegen te zeggen, is Death Cab For Cutie een dankbare band die zich niet gek laat maken door de wereld. Een ander voorbeeld daarvan is het gigantische succes van The Postal Service, de band van Gibbard en Jimmy Tamborello die alleen het album Give Up (2003) uitbrachten, er honderdduizenden van verkochten en zich nooit hebben laten verleiden om een tweede te maken. Dat was nooit de bedoeling.

De albumtitel van de laatste Death Cab For Cutie benadrukt het huidige gevoel en de stemming van de band, zo schudde de opnemende ploeg elkaar dagelijks de hand en bedankten ze elkaar voor weer een mooie dag werk in de studio: ‘Thank you for today‘.

Over nederigheid en jezelf blijven, vertelde Gibbard later tegen UPROXX: “I still feel that way and I think that’s a large part of why people have stuck with us, whether we’ve made good albums or great albums or bad albums. I pride myself and I think we all pride ourselves in being true to who we are as human beings throughout the process. We’ve made mistakes along the way — personally, musically, and otherwise — but at the end of the day, it’s really important to me that I’m as much the same person on stage as I am off the stage.”

Op 5 februari kun je het resultaat met eigen ogen aanschouwen in TivoliVredenburg.

---

WEBSITE TIVOLIVREDENBURG | FACEBOOK-EVENT | TICKETS

De nieuwe roman Na Mattias van journalist en schrijver Peter Zantingh is een ode aan de muziek. De lezer krijgt bij aankoop niet alleen een intrigerend boek maar ook een playlist aangereikt met nummers die specifiek aansluiten op de verschillende hoofdstukken. Zantingh: “Mijn boeken zijn eigenlijk distributiekanalen voor het delen van muziek die ik goed vind.” Let wel op, boekenwurm: dit artikel kan spoilers bevatten.

Muziek en literatuur, het zijn twee kunstvormen die lastig te combineren zijn en daarom ook zelden samen voorkomen. Hoeveel echt goede romans zijn er nou geschreven waarin de liefde voor muziek de boventoon voert? Nick Hornby’s High Fidelity is misschien nog wel het beste voorbeeld. Toch gaat Peter Zantingh (1983) met zijn derde boek Na Mattias nog een stap verder. Hij reikt de lezer niet alleen een boek vol leuke muzikale verwijzingen aan, maar ook nog eens een playlist met nummers die de hoofdstukken moeten versterken.

De roman neemt een interessant gedachte-experiment als uitgangspunt. Wat zou er gebeuren als je ineens van deze wereld zou verdwijnen? Op welke manier zou dat de levens van anderen beïnvloeden? Aan de hand van acht portretten blijkt hoe het leven van familieleden, vrienden en vage kennissen verandert door de dood van hoofdpersoon Mattias. Wat er met hem gebeurd is, leert de lezer vervolgens door de ogen van deze mensen.

“Ik stond in oktober 2015 op de luchthaven van Dublin en vroeg me af: wat zou er gebeuren als mijn vliegtuig neerstort? Wie zouden, los van de directe familie, vrienden en mijn vriendin, mijn afwezigheid merken?”, vertelt Zantingh in het Amsterdamse eetcafé De Brakke Grond. “De huisarts, waar ik de volgende dag een afspraak had en die dan pas zou merken dat ik er niet ben. Mijn voetbalteam zou het ineens met een speler minder moeten doe. En het aantal verhuurde OV-fietsen zou zeker afnemen.”

 

“Wie zou mijn afwezigheid merken als mijn vliegtuig neerstort?”

 

Hij werkte het idee uit tot een verhaal. Een verhaal over negen mensen die in ieder geval twee dingen gemeen hebben: ze kenden Mattias en ze hebben allen op hun eigen manier iets met muziek. Zo is zijn vriendin Amber celliste, is Quentin een fervent hardloper die tijdens zijn rondjes luistert naar The National en werkt Mattias zelf voor een boekingskantoor en begeleidt hij bands.

Bovendien wil Mattias samen met Quentin een koffiebar beginnen waar ze bezoekers achterop hun bonnetje aanreiken welke muziek ze hoorden tijdens hun bezoek. Ter inspiratie. Om de liefde voor muziek door te geven. Het is precies wat Zantingh ook doet met zijn roman. Wie het boek koopt, krijgt er een playlist bij. Eén nummer per hoofdstuk, passend bij het beschreven personage. Denk aan artiesten als: Death Cab For Cutie, Songs:Ohia, Spinvis en Wir Sind Helden.

Sommige nummers of platen sluiten naadloos aan bij de thematiek van het boek, zoals de twee songs van Carrie & Lowell, het album waarmee Sufjan Stevens de dood van zijn moeder verwerkte. Ze zijn gekoppeld aan Amber. “Het mooie aan die plaat en Amber is dat ze de dood zien als iets dat gebeurd is maar ook alweer voorzichtig kijken naar een leven daarna. Het is niet gitzwart, er glinstert ergens weer een nieuwe toekomst. Stevens weet dat op zijn plaat prachtig in muziek en tekst te vatten.”

 

Want, zo zegt Zantingh, er spreekt uit de personages ook iets van hoop. “Ze zijn aan het eind van elk hoofdstuk verder dan aan het begin.” Zo krijgt Tirra Distant Sky van Nick Cave mee. Zoals de Australische zanger de dood van zijn zoontje verwerkte, moet Tirra dealen met het handelen van haar zoon, die in het boek iets verschrikkelijks doet. “Het is niet de bedoeling dat we onze kinderen en onze dromen overleven. Maar dat gebeurt wel bij Cave en Tirra.” Toch gloort er ook in haar leven ergens een toekomst, of zoals de zanger het bezingt: ‘Let us go now/ my only companion/ set out for the distant skies/ Soon the children will be rising, will be rising.’

Niet elk nummer leende zich overigens voor een personage, hoe mooi het qua thematiek ook leek te passen. “Mount Eerie maakte vorig jaar een prachtige plaat over rouwverwerking. Die zat echter nog zo dicht op de dood van zijn vrouw dat elk woord wanhoop ademt. Mijn personages zijn net een stap verder.”

Inspiratie uit muzikale voorbeelden
Voor het verhaal zelf haalde Zantingh veel inspiratie uit concrete voorbeelden uit de muziekwereld.  Het gesprek komt bijvoorbeeld op Overcome, het nummer van Live dat na 11 september een hit werd. “U2 trad na de aanslag in de Bataclan op in Parijs. Dat kwam toen heel sentimenteel over, maar na zo’n aanslag mag dat ook. Bono is heel goed in het zeggen dat we elkaar moeten liefhebben. Als je dat niet kan zeggen zo kort na zoiets verschrikkelijks, wanneer dan wel?”

In het boek komt de fictieve, wat ingekakte popband Lamentors met het nummer Black Feathers, dat op dezelfde manier omarmd wordt. Black Feathers vormt standaard de afsluiter bij de concerten van de formatie.  Het zorgt bij de fans voor een mengeling van extase en collectieve rouw. Zantingh had bij het schrijven van zijn ‘troostnummer’ vooral het Belgische Balthazar in gedachte.  “Die sluiten hun concerten altijd af met Blood Like Wine, wat muzikaal dan helemaal wordt uitgesponnen.  Het is een collectief moment van ontlading, een nummer dat een verandering in het gemoed teweegbrengt. Dat is wat een goed concert met je kan doen. Je kunt het niet uitleggen, het is iets ongrijpbaars.”

 

“Als je na iets verschrikkelijks niet mag zeggen dat we elkaar moeten liefhebben, wanneer dan wel?”

 

Na Mattias is daarmee een ode aan de muziek, voornamelijk aan de bands die Zantingh zelf erg kan waarderen. “Ik heb weleens het idee dat ik boeken schrijf zodat ik aan mensen kan laten zien welke muziek ik goed vind en waarom. Zo speelden The Beatles een prominente rol in mijn tweede roman. Boeken zijn eigenlijk distributiekanalen voor het verspreiden van muziek. Daarnaast heb ik er gewoon heel veel lol in gehad om bijvoorbeeld albumtitels te verzinnen voor de Lamentors.”

De liefde voor muziek kan hij daarbij naar eigen zeggen veel beter kwijt in een roman dan in een artikel of recensie. Zelf had Zantingh de website Lowlove, over Lowlands, en schreef hij voor Festivalinfo en 8weekly. Nu is hij redacteur bij NRC, maar schrijft hij zelden nog over muziek. “Fulltime muziekjournalist zijn zou me te eenzijdig worden. Schrijven over muziek is als dansen op een schilderij: je legt twee kunstvormen over elkaar. Muziek is vaak iets dat je moet beleven. Daarom ben ik zo blij met dit boek: daarin kun je er veel meer het gevoel kwijt dat muziek kan oproepen zonder dat je het direct hoeft te benoemen.”

Na Mattias van Peter Zantingh is woensdag 7 maart verschenen bij uitgeverij Das Mag. Mocht je dit boek willen lezen? Goed nieuws: we hebben een actie voor nieuwe leden online staan!