Dwalen door de verhalen van LIQUID: het Rotterdams getinte thema van Motel Mozaïque in 2019

Motel Mozaïque
Rotterdam – 18 t/m 20 april

Dit jaar wordt het uitgebreide programma van Motel Mozaïque omhuld door het thema LIQUID. Een programma rondom de vragen: ‘Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? Wat is gender? Hoe wil ik dat mijn leven eruitziet?’ We spreken erover met Harry Hamelink, artistiek directeur van het festival, die ons een middag meeneemt voor een wandeling door Rotterdam.

Tekst Ricardo Jupijn
Foto’s Leni Sonck

Het is een thema dat altijd al ergens in het DNA van het festival heeft gezeten en het ademt een gevoel uit dat naadloos past bij de ‘vloeibare’ stad die Rotterdam is. Een plek waar vele werelden en culturen samenkomen en al eeuwen in elkaar overstromen. Een stad waar mensen komen omdat ze op zoek zijn naar iets. Bovendien past het in onze tijdsgeest waar veel taboes en maatschappelijke onderwerpen opengebroken worden en er steeds meer bespreekbaar is.

LIQUID
We beginnen onze tocht op het hoofdkantoor van Motel Mozaïque in het Central District, waar ook plekken als BAR, Roodkapje, Biergarten en Annabel hun onderkomen vinden. We volgen de altijd fanatieke Hamelink, die altijd alle gangetjes van de stad lijkt te kennen, door een achteringang van het HipHopHuis, de plek waar hiphop-liefhebbers uit Rotterdam en omstreken samenkomen.

Hier vertelt Hamelink over het thema van dit jaar en wat het voor hem betekent: “LIQUID betekent voor mij dat alles vloeibaar en bespreekbaar is geworden. Zaken waar een taboe op rustte of waar geen bewustzijn over was, dat is er nu wel. En daar komen hele mooie dingen uit, maar haast automatisch ook minder mooie dingen. Als programmamaker wil ik dat graag een duidelijke plek geven. Niet alleen dit jaar, maar dat willen we de komende jaren steeds verder uit gaan bouwen. Ergens zat dit thema altijd al in het Motel Mozaïque-DNA verweven, maar nu heb ik voor mezelf het gevoel dat ik al die verhalen echt een platform kan bieden. Dat er een haakje is waar ik het aan op kan hangen.”

“Om dat LIQUID-gevoel te omschrijven, op het gebied van relaties bestond er in Nederland één manier: een man en een vrouw die elkaar vonden, trouwden en een kind kregen. Het is niet eens zolang geleden dat deze man-vrouw-relatie, zelfs volgens de wet, de enige relatievorm was. Tegenwoordig is er op relatiegebied gelukkig zoveel meer mogelijk en dat soort verschuivingen zie je op veel vlakken gebeuren”, vertelt Hamelink. “Alles is veel vloeibaarder, onder meer op het gebied van gender. Met dat soort vragen houden we ons als festival al langer bezig, door artiesten als Zebra Katz, Nakhane, serpentwithfeet, Antony and the Johnsons een plek te geven. Het verschil is dat we het nu concreet aan een thema kunnen koppelen.”

De zoektocht van Gil The Grid
De artistiek directeur ziet de vraagstukken rondom dit thema overal opduiken en besluit het verder te integreren in het festivalprogramma: “Ik merk dat veel kunstenaars met deze vragen bezig zijn en ik zie veel muzikanten actief zoeken naar hun wortels en hun plek in de wereld. Eerder werkten we met artiesten als Akwasi, Spinvis en Typhoon, die zijn op hun eigen manier bezig met thema’s als het ‘zwarte bewustzijn’. Ik vind dat een hele positieve en interessante beweging en dan ga ik nadenken hoe ik zoiets vorm zou kunnen geven tijdens Motel Mozaïque. Uiteindelijk zijn we bij vier artiesten uitgekomen die bezig zijn met hun eigen zoektocht, maar die achter iets anders aanzitten.”

Een van die bijzondere samenwerkingen tijdens MOMO 2019 is die met de bewegingskunstenaar Gil The Grid: “Gil is een onwijs expressieve danser die op zijn 21ste wereldkampioen experimentele dans werd en niet lang daarna werd getroffen door een psychose. Dat heftige moment heeft hij aangegrepen om zijn dans mede in te zetten om mensen te healen. Hij ontwerpt zijn eigen perfomances, maakt voorstellingen, richtte het dansgezelschap Amenti Collective op, geeft DJ-sets, maar hij geeft hier bijvoorbeeld ook les in het HipHopHuis en organiseert bijeenkomsten waarbij hij improvisatiedansen doet met het publiek. Daar stromen het publiek en de performer als het ware in elkaar over, wat ook behoorlijk ‘LIQUID’ is.”

“Ik heb hem gevraagd om tijdens het festival alles te laten zien wat hij doet, waar hij voor staat of waar hij van droomt. Zo gaat hij perfomances in de hal van de Schouwburg doen, een open repetitie houden in het HipHopHuis waar mensen zich voor in kunnen schrijven en hij gaat hier zo’n healing doen. Maar ik vroeg hem ook: ‘met wie zou je op muziekgebied nou echt nog eens samen willen werken?’ Toen zij hij direct: ‘Binkbeats!’ Vervolgens hebben we Frank van Binkbeats benaderd en het bleek dat hij altijd al iets met ritualistische muziek wilden doen. Daardoor kreeg zijn idee ineens een push en nu gaan ze op de donderdag van het festival een improvisatie-set doen in de Schouwburg. Ze ontmoeten elkaar kort voor de show en willen van tevoren bewust niet repeteren om het zo origineel mogelijk te houden. Dát vind ik nou spannend, daar kijk ik echt naar uit.”

De zoektocht van Winne
De Rotterdamse rapper Winne krijgt deze editie een speciale rol tijdens het aankomende festival: “Als je het dan hebt over LIQUID en de zoektocht naar roots, dan zit dat er bij Winne helemaal in. In zijn teksten, zijn geluiden, zijn videoclips, in alles. Daarom heb ik hem gevraagd om een staalkaart van zichzelf te laten zien en gaat hij zich op vier verschillende manieren laten zien”, vertelt de artistiek directeur. “Zo is hij op de woensdag in de Arminiuskerk deelnemer aan Zieke Zinnen Zullen Zegevieren, een open gesprek over de invloed van Nederlandse hiphop op de Nederlandse taal. Winne en Latifah zullen hun teksten voordragen en die worden dan ter plekke geanalyseerd door taalkundigen en besproken met hen.”

“Op de donderdag zijn we iets anders van plan tijdens zijn show in de Schouwburg. Ik vind Winti namelijk het sleutelnummer van zijn nieuwe plaat en hij vertelde mij dat het zijn favoriete nummer is. Het nummer gaat over de gelijknamige Surinaamse natuurreligie, waar hij zich helemaal in verdiept heeft”, vertelt Hamelink. “Live zag ik dat nummer tijdens een optreden in Annabel, waar hij speciaal geklede Winti-danseressen bij zich had en ik vond dat ongelooflijk mooi. Naar aanleiding daarvan heb ik hem gevraagd of hij dat nog meer uit zou willen vergroten tijdens zijn concert op Motel Mozaique.”

“Op de vrijdag van het festival gaat hij op mijn verzoek een guided tour geven in Rotterdam. Hij is opgegroeid in Rotterdam-West en daar neemt hij geïnteresseerde mensen mee naartoe. Tijdens die tour hebben we hem ook de rol van een curator gegeven en heeft een aantal acts geprogrammeerd die hij graag voor wilt stellen. We vertrekken vanaf Plaza Mozaïque van vanuit daar gaan we naar Schouwburgplein waar hij Melissa Lopes en Raw Roets presenteert, die bij Winne zijn label Couture 33 zitten. Vanaf daar neemt hij het publiek mee naar zijn oude wijk, waar Bolle G en Harry Femer nog een soort blockparty geven.”

De zoektocht van Anne-Fay
“Een andere artiest waar we dit jaar een speciaal programma mee doen, is Anne-Fay. Ik ken haar uit de tijd van Cookachoo en vooral van Oerol, waar ik en programmeur Marcel Haug de band het festival af hebben laten sluiten. Dat was voor ons en voor de band een gigantisch risico op dat moment, maar dat pakte zo waanzinnig goed uit en dat schept direct een band”, vertelt Hamelink. ‘Toen zat ik met haar een tijdje geleden koffie te drinken, waar Anne-Fay vertelde dat ze bezig is met het maken van een theatervoorstelling over de zoektocht naar haar wortels en dat ze die landen samen met haar broer bezoekt, die deze reizen ook filmt. Haar roots liggen in Nederland, Suriname, China en ‘een Afrikaans land’, want het is niet precies bekend welke dat is. Na nog wat gesprekken heb ik haar eveneens uitgedaagd om zichzelf te presenteren tijdens MOMO.”

“Als eerste doet ze tijdens het festival een show als Anne-Fay, maar ze gaat ook al drie scènes zien van haar voorstelling. Dat wordt op verschillende plekken door de stad gedaan, waarvan eentje op de Witte de Withstraat, een straatnaam waar de nodige commotie over is en een geschiedenis aan vast hangt die ook de hare is”, zegt Hamelink. “Daarnaast is in de Afrikaanse cultuur het haar erg belangrijk, waardoor Anne-Fay heeft gekozen om een performance te doen in een pruikenwinkel op de West-Kruiskade en de laatste scène doet ze in verzorgingstehuis De Leeuwenhoek. Daar draait het onder meer om eten, iets belangrijks uit de Surinaamse cultuur. Daar zal onder meer haar muziek te horen zijn en haar moeder gaat koken. Weer iets heel anders, maar dat gaat ongetwijfeld speciaal worden. En trouwens niet te vergeten, ze doet mee met de theatergroep 155, die meerdere voorstellingen doen tijdens het festival in de Schouwburg. Op die manier is ze zo geprogrammeerd dat je alle kanten van haar als kunstenaar kunt zien en wat ze allemaal in haar mars heeft.”

De zoektocht van Bear Valour
“Er is nog een programma met Bear Valour, voorheen Book Of Eli, en dat is een hele mooie. Alleen kan ik daar eigenlijk nog niet zoveel over vertellen… Het onderwerp van de voorstelling is nog geheim, maar meer LIQUID gaat het haast niet worden. Het wordt bewust geheimgehouden, zodat het publiek zonder voorkennis het verhaal gaat ontdekken”, vertelt Hamelink. “Op 20 april gaat deze nieuwe show tijdens MOMO in première in de Krijn Boon Studio. De eerste voorstelling is inmiddels al uitverkocht, maar er is een tweede show waarvoor de kaarten niet te reserveren zijn en je dus op tijd in de rij moet gaan staan. Ik zou het doen als ik jou was”, zegt hij met een jeugdig enthousiaste glimlach.

---

WEBSITE MOTEL MOZAIQUE | FACEBOOK-EVENT | TICKETS