Strange Sounds From Beyond is de grens van dancefestival ver voorbij

De ochtend voor het festival kijkt bedenker van Strange Sounds From Beyond Quintin van der Spek nog even terug naar hoe het allemaal begon. Hij deelt een foto uit 2012 van een dj-booth in een lege loods voor de eerste illegale rave van voorloper Outsiders, de organisatie die na een samenwerking met The Rest is Noise en Red Light Radio uitgroeide tot het nu tweedaagse festival.  Al tijdens de eerste editie toonde het festival een zeer eigenzinnige koers en die is steeds verder uitgekristalliseerd. Niet alleen programmeert het festival ver over grenzen van dansmuziek, ook loopt er dit jaar een rode draad door de boekingen. 

Zo lijkt op zaterdag opener Les Filles de Illighadad een vreemde boeking. Het Nigeriaanse viertal speelt toeareg-muziek. Met de hypnotiserende klanken en het brandende zonnetje waan je je even in Noord-Afrika. De hypnose die deze vrouwen opwekken heeft echter veel overeenkomsten met het in de club opnieuw populaire genre EBM, ontstaan uit krautrock en geëvolueerd naar electro en techno. Het ritme van de galmende waterdrum horen we vandaag in vele gedaantes terug. Het Duitse duo Die Wilde Jagd grijpt erop terug, terwijl het experimentele Nurse Without Wound samen met Throbbing Gristle en Coil aan de wieg stond. Beide laten hun set al snel compleet ontsporen.

De eerste houdt daarbij wel de dansbaarheid in het oog, terwijl Nurse With Blood vooral bakken gitaarnoise en overstuurde bassen het veld opslingeren. Hoewel Jasss op de andere stage inmiddels vol het gaspedaal heeft ingetrapt voor de dansers, trekken de vijftigers toch nog de volle aandacht. Later op de avond wordt er nogmaals een indrukwekkende bak met elektronica het podium opgerold voor Giant Swan, een uit de hand gelopen zijproject van de Britse band The Naturals. Het duo pompt gruizige analoge techno die de platendraaiers voor en na hen doet verbleken.

Rapper Mykki Blanco kunnen we zonder twijfel bestempelen als hoogtepunt van de zaterdag. In 2013 was hij een fenomeen vanwege zijn aanklacht tegen de overwegend mannelijke hiphopwereld. Nog steeds is dat een belangrijk thema. Hij gaat gehuld in vrouwelijke kleding, een laag make-up en pruik, maar uiteindelijk draait het daar maar zijdelings om. Hij rapt agressief en verruilt al snel het podium voor het publiek, waar hij in een grote cirkel de show steelt.

Een nieuwe en piepjonge artiest mag de zaterdagavond afsluiten. De 23-jarige Calum MacRae, alias Lanark Artefax wordt al vergeleken met Aphex Twin en Autechre en heeft de visuele show die bij die status hoort. MacRae pakt de aanwezigen in met zijn piepende en krakende elektronische muziek, die gaat van heftige jungle naar onheilspellende soundscapes en alles daartussenin.

Een aantal jaar geleden was de hype groot voor Omar Souleyman, maar de Arabische lente lijkt inmiddels over. Op zaterdag staat de Tunesische Deena Abdelwahed voor een bijna lege scheepshelling op de The Rest Is Noise stage. Dat terwijl ze in maart nog iedereen omverblies in het nabijgelegen Skatecafé. Vandaag kan haar opgefokte mix van techno, footwork en Arabische invloeden slechts een select publiek bekoren. Ze neemt daarom de kans om extra experimenteel te draaien. Met een ellenlang uitgerekt Superlative Fatigue van Errorsmith drijft ze het publiek tot waanzin en maakt ze toch nog een hoop nieuwe vrienden. De volgende dag komt de track nogmaals langs in de compleet geschifte set van DJ Marcelle. De Amsterdamse muzikant staat bekend om haar chaotische sets. Gewapend met drie draaitafels gooit ze naar hartelust de meest extreme tracks en samples door elkaar. In de wereld van Marcelle is een reggae riddim laten ontsporen in een hardcore kick heel normaal.

Op zondag weet de Arabische selectie ook geen potten te breken. Het Iraanse Shanbehzadeh Ensemble brengt oude volksmuziek en nieuwe technologie samen in een feestelijke mengelmoes. De uit Tunesië afkomstige Ammar 808, alias Sofyann Ben Youssef, brengt met evenzoveel energie rollende Roland bassen gecombineerd met traditioneel fluitspel, maar het publiek wordt vandaag als één massa naar de tent gezogen, waar label en platenzaak Rush Hour het programma cureert.

Niet zo gek, want de dj’s onder het label hebben stuk voor stuk een neusje voor bijzondere en vaak onbekende, obscure muziek. DJ Paulão is uit Rio de Janeiro overgevlogen om krakende bossa nova en sambaplaten op de draaitafel te leggen. Een goed moment om de kater weg te drinken, maar er wordt ook al voorzichtig gedanst.  Een paar uur later heeft de hele Rush Hour familie zich achter het podium verzameld voor soul en discozanger Leroy Burgess. Hoewel de 64-jarige man backstage met een wandelstok rondloopt, voelt hij zich op het podium weer een jonge vent. Met een jonge, loeistrakke band pompt hij er hit na hit na hit uit. Rush Hour-oprichter Antal, die na hem achter de draaitafels plaatsneemt, zingt van iedereen nog het hardste mee.

Even eerder op de scheepshelling heerst er al net zo`n feestelijke sfeer voor de 75-jarige Zuid-Afrikaanse pop en jazz-zangeres Letta Mbulu. De in de jaren tachtig uitgebrachte discoplaat Sweet Juju is invloedrijk en nog steeds veelgezocht. Live schudden Mbulu en band het disco stigma makkelijk van zich af. De grootste hit Normalizo wordt met een bijna onherkenbaar jazzy swing gebracht. Uiteindelijk is het ook hier vooral de band en kleurrijke uitdossing van de leden die de show stelen. De Duitse, in Nederland woonachtige dj Hunee is vanavond vooral een crowdpleaser. Van de spoken word Illistrum van Art Ensemble of Chicago, de funky house van Tom of Brooklyn en de pompende klassieker White BMW van V.U.L.V.A.: ze komen allemaal voorbij. Als een schaker heeft Hunee de afsluitende plaat Ain’t No Mountain High Enough van Marvin Gaye al klaarstaan voor maximaal kippenvel. De liefde voor muziek van nu én vroeger, live of gedraaid droop ook dit jaar van het festival af en dus was er eigenlijk geen geschiktere afsluiter denkbaar.