In Riga komen het Sovjet-verleden en een culturele, onafhankelijke toekomst samen

Het is weer zomer en dus terug van weg geweest: onze reisserie Ontdek Je Plekje. Nadat we vorig jaar onze redacteurs naar Aarhus, Aken en Boedapest stuurden, pakken we het dit jaar wat anders aan. Want wie kunnen je nu beter voorzien van échte insider-tips dan, ehm, de insiders? Daarom hebben we dit jaar de eer om je voor te stellen aan een aantal gastredacteurs, die zullen vertellen welke toffe tips hun steden de moeite waard maken om te bezoeken deze zomer. Deel 1: de Letse hoofdstad Riga, geschreven door de lokale muzikante en fotografe Valérija Kravale.

Tekst en foto’s Valérija Kravale
Coördinatie en vertaling Bente Hout

Heb je je ooit afgevraagd hoe een mix van een Sovjet-verleden, unieke taal en demografische catastrofe eruit ziet? Bezoek dan Riga. Op het eerste gezicht oogt de Letse hoofdstad verlaten, onveilig en weemoedig, maar als je beter kijkt, ontdek je al snel dat Riga niet is wat het lijkt. De vlag van Letland, dat in november dit jaar honderd jaar onafhankelijkheid viert, wappert trots aan de oever van de rivier de Daugava. Voor de Letten vormt de Daugava een symbool, zoals de Seine dat voor de Parijzenaren is en de kanalen voor de Amsterdammers. Er zijn tal van liedjes geschreven over deze ‘magische rivier’.

Laten we beginnen met een korte geschiedenisles. Riga ontstond in 1201. De stad stond lange tijd bekend om zijn barnsteen en visindustrie. Zo’n tweehonderd jaar lang was Letland onderdeel van de Sovjet-Unie. In 1918, na de Russische revolutie, verklaarde Letland zichzelf onafhankelijk en transformeerde het in een land met zijn eigen munteenheid, politiek en culturele erfgoed. Tot 1940, toen de Nazi’s Letland innamen, was Letland een autoritair land waar veel bekende merken vandaan kwamen, zoals VEF Radio, MINOX camera’s en de andere vintage items die je vandaag de dag kunt bekijken in het Latvian Museum of History en in het Fotomuseum.

Door de honderdste verjaardag van de onafhankelijkheid zijn historische gebeurtenissen dit jaar extra belangrijk voor de Letten. De nationale liederen worden komend weekend vol trots voorgedragen tijdens het door UNESCO als Werelderfgoed aangemerkte Song & Dance Festival in Mezaparks, waar het Letse culturele erfgoed gevierd wordt. Mocht je wel een keer dertigduizend zangers en dansers in authentieke kostuums willen zien optreden, maar geen last minute meer kunnen boeken: het festival vindt eens in de vijf jaar plaats. Je hebt dus 2023 weer een kans.

Een kunstgalerij op het water
Voor mensen die meer verbintenis voelen met alternatieve muziek en underground: ook hierin heeft Riga meer dan genoeg te bieden. Riga komt politiek gezien wellicht nogal westers over, maar  de conservatieve samenleving en de littekens van het rauwe verleden spelen nog steeds een grote rol binnen de tragikomische cultuur en kunst. Juist op de meest onverwachte locaties in Riga kun je heel toffe plekken ontdekken. Bijvoorbeeld de kunstgalerij NOASS, die te vinden is op een boot op de Daugava, en die met grote regelmaat het decor vormt van vette concerten en tentoonstellingen.

Op muzikaal vlak steken steeds meer Letse artiesten de afgelopen jaren de grens over om concerten te geven in heel Europa. Elizabete Balcus is zo’n artieste. Ze bracht haar experimentele indie al ten gehore op verschillende festivals in Engeland. Ook Reinis Jaunais is het waard om te checken. Hij staat op het punt om zijn nieuwe album te releasen, na net een wereldtour te hebben gedaan.

Tegenover NOASS, aan de andere kant van de rivier, vind je het pulserende hart van de indiescene. Kalnciema Quarter organiseert concerten en tentoonstellingen in de open lucht, maar staat daarnaast ook bekend om zijn vlooienmarkt en DIY-producten. Ecolifestyle- en natuurlijke producten worden ook in Letland met het jaar hipper en daar speelt het Quarter flink op in. Houten lepels, speelgoed van katoen en vintage items, alles is er te koop.

Biertje?
In Letland houden we wel van het gele goud. Er zijn honderden kleine brouwerijen te vinden door het hele land, waar voornamelijk pilsener en IPA’s worden gebrouwen. Stuk voor stuk zijn ze het proberen waard. Om de grootste diversiteit aan Letse bieren te proeven, bezoek je bierwinkel Miestiņš. Een aanrader is lokale favoriet Kraslavas Alus, een biertje met een unieke en zoete smaak.

Als je veel van Letland wil zien in korte tijd, spendeer je tijd dan niet te veel in musea en het oude stadsdeel van Riga. Bezoek in plaats daarvan het zogenaamde Quiet Centre, het culturele underground-hart in halfverlaten Art Nouveau-gebouwen. Door alleen al door Miera Street te lopen, vang je een hele hoop van de magie van Riga. Zo passeer je plekken als Autentika, Fon Stricka Villa, TAKA en Labietis, die stuk voor stuk veel te bieden hebben op gebied van DIY-cultuur en creatief interieurdesign. Fon Stricka Villa bijvoorbeeld, was een verlaten negentiende-eeuwse villa in het centrum van Riga dat elf jaar geleden werd omgetoverd tot de thuishaven voor het internationale kunstfestival Survival K(n)it.

Het Quiet Centre is ook the place to be als het om het nachtleven gaat. Tussen Aristida Briana Street en Krisjana Valdemara Street vind je de beste nachtclubs van Riga. ONE ONE, Aristids, Piens en Nemiers bijvoorbeeld. Ook in het biercafé Valmiermuizas Alus Vestnieciba kun je je prima een avond vermaken. In de zomer bieden deze clubs en café’s vaak ook een podium aan lokale muzikanten in de indierockscene. Muzikanten zoals Mur en Franco Franco zetten er hun eerste stappen en betreden momenteel al verschillende podia van grote Letse festivals als Positivus, Summer Sound en Laba Daba.

Dat Riga bruist van een hoopvolle, culturele en onafhankelijke toekomst is wel duidelijk. Genoeg reden om de stad deze zomer op je must-see-list te zetten!